کودکم خیلی برای مدرسه استرس دارد چه کنم

اضطراب یک وضعیت روانی پر تنش است و با علائمی مانند ناتوانی در تمرکز، ناراحتی معده یا بی خوابی و از کار افتادن مهارت های مختلف دانش آموزان همراه است.

این حالت به راحتی قابل کنترل نیست، زیرا سیستم عصبی ما هنگام قرار گرفتن در شرایط یا محیط منفی به صورت خودکار عمل می کند. دانش آموزان مضطرب در کلاس درس عملکرد مناسبی ندارند. از همین رو در یادگیری نیز مشکل پیدا می کنند. گاهی نیز در برقراری ارتباط ناموفق هستند و هنگام جواب دادن به درس دچار قفل شدگی بدن می شوند.

دلایل بوجود آمدن اضطراب در دانش آموزان

دانش آموزان به دلایل مختلفی ممکن است در فضای مدرسه یا خانه ترس شدیدی را تجربه کنند. در ادامه برخی از مهم ترین دلایل شکل گیری اضطراب دانش آموزان را معرفی می کنیم. آگاهی از این دلایل برای والدین و معلمان بسیار حیاتی است.

تکفارس آی آر

آسیب های روحی گذشته

در برخی مواقع ممکن است علت ترس دانش آموزان آزار و اذیت شدن، یا داشتن یک تجربه بد در مدرسه باشد. گاهی کودکانی که مدت طولانی را در خانه گذرانده اند (مثلاً به دلیل بیماری یا تعطیلات تابستانی یا تجربه یک رویداد استرس زا مانند مرگ یکی از والدین) اضطراب بسیاری را از خود نشان می دهند.

افسردگی

یکی از مهم ترین دلایل اضطراب کودکان افسردگی است. این مسئله احتیاج به مداخلات جدی پزشکی دارد. بنابراین حواستان باشد که به راحتی از کنار استرس های فرزند خود رد نشوید.

ترس از اجتماع

www.takfars.ir

دانش آموزانی که اختلال اضطراب اجتماعی دارند، اغلب ترس شدیدی از قضاوت شدن دارند. آن ها تا حد ممکن از قرار گرفتن در موقعیت های جدید یا اجرای برنامه های گروهی امتناع می کنند.

فوبیا یا ترس شدید

فوبیاها اغلب غیر واقعی هستند و معمولاً در اثر یک اتفاق در کودک شکل می گیرند یا اینکه از دیگران فراگرفته می شوند.

ترس از جدایی

این حالت به ویژه برای دانش آموزان پیش دبستانی بیشتر اتفاق می افتد. دلیل این مشکل ناتوانی کودک در جدا شدن از مراقبان خود است.

فشار تحصیلی

انتظاراتی که معلمان و والدین از دانش آموزان دارند و فشار تحصیلی که بر آن ها وارد می شود؛ موجب استرس در دانش آموزان می شود.

محیط مدرسه

رفتار همسالان، فشار اجتماعی، ترس از برخورد نامناسب، آزار و اذیت و تمسخر در محیط مدرسه، می تواند احساس اضطراب در دانش آموزان ایجاد کند.

مشکلات خانوادگی

تک فارس

از دیگر دلایل بوجود آمدن اضطراب در دانش آموزان می تواند جدایی والدین، درگیری والدین در منزل، نداشتن حامی و پشتیبان و دیگر مشکلات خانوادگی باشد.

تغییرات در زندگی

تغییرات مهم در زندگی دانش آموز، مانند انتقال به یک مدرسه جدید، تغییر محیط زندگی یا تغییرات خانوادگی می توانند عاملی برای بروز اضطراب باشند.

امتحانات و آزمون ها

فشار و استرس مربوط به امتحانات و آزمون ها همیشه باعث بوجود آمدن استرس و اضطراب در دانش آموزان می شود. نگرانی از نتیجه بدست آمده، ترس از عملکرد ضعیف، فشار روزمره مطالعه و تهیه گزارش های مکرر می توانند عواملی باشند که اضطراب را افزایش می دهند.

مواجهه با تنوع فرهنگی و اجتماعی

برخورد با فرهنگ ها و اجتماعات مختلف در محیط تحصیلی می تواند در برخی دانش آموزان اضطراب ایجاد کند. ناخوشایندی، ناآشنایی و ترس از تفاوت ها ممکن است باعث ناراحتی و نگرانی شوند.

نشانه های وجود اضطراب در دانش آموزان

برخی از دانش آموزان ممکن است حتی متوجه نباشند اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند. زیرا آن ها علائم هشدار دهنده استرس را نمی شناسند. در ادامه مهمترین و رایج ترین علائم استرس ارائه شده است

تحریک پذیری و واکنش های ناگهانی

T A K F A R S

مشکلات خواب شامل خواب زیاد یا خیلی کم

انزوای اجتماعی یا تغییر در عادات اجتماعی

کم انگیزه بودن

عدم کنترل خود

ناتوانی در تمرکز و توجه

سردرد و معده درد

بیماری ها مکرر

عوامل استرس زا در محیط مدرسه

گاهی اوقات فضای مدرسه به گونه ای شکل می گیرد که اضطراب زیادی را به کودک انتقال می دهد. حتی فضای تاریک مدرسه یا رنگ نامناسب دیوارها هم می تواند از این دلایل باشد. دانش آموزان باید احساس کنند که در فضای مدرسه از آن ها مراقبت می شوند و حمایت کافی را دریافت می کنند. در غیر این صورت ممکن است دچار اضطراب شوند. آن ها همچنین باید دریابند که به یک جمع تعلق دارند. رفتار معلمان نیز باید به گونه ای باشد که به استقلال و توانمندسازی دانش آموزان منجر شود.

عوامل استرس زا در محیط خانه

تک فارس www.takfars.ir

محیط خانه و خانواده شما می تواند به شدت بر سلامت روانی و عاطفی کودکان تاثیر بگذارد. عواملی مانند از دست دادن خواب به دلیل صدای همسایه ها، آشفتگی ها بیرون از خانه و گرما یا سرمای زیاد استرس زیادی را به دانش آموزان وارد می کنند.

وجود دعوا و تنش در خانواده، قطع ارتباط اعضا، مسائلی مانند طلاق و مرگ اطرافیان و بی توجهی به کودک، او را به سمت استرس بیشتر سوق می دهد. دلایلی مانند عدم دسترسی به فضای سبز یا طبیعت، کمبود نور کافی و نامرتب بودن خانه نیز می تواند موجب ایجاد احساس اضطراب و ترس شود. همچنین برخی آلاینده های موجود در فضای خانه بر خلق و خوی دانش آموزان تاثیر می گذارد.

کاهش استرس دانش آموزان در امتحانات

معمولا ترکیبی از روش های روان درمانی، حمایت آموزشی و حتی دارودرمانی برای کاهش استرس امتحانات توصیه می شود. در این میان والدین و پرسنل مدرسه نقش بسیار مهمی دارند.

به طور مثال معمولا توصیه می شود در دوران امتحانات، با کودک در مورد اضطراب و ترس او صحبت کنید. یا به دانش آموز کمک کنید که مکانیزم مناسبی را برای مقابله با استرس خود اتخاذ کند.

همچنین شما می توانید انواع رفتارهای مثبت را به آن ها آموزش دهید و توضیح دهید که چگونه می توانند از تکنیک های تمدد اعصاب استفاده کنند.

همچنین می توانید به آن ها درک جدیدی از وضعیت بدهید و جنبه های مختلف موضوع را بازگو کنید. مثلا توضیح دهید هدف امتحانات تنها کسب نمره بالا نیست.

راه کارهای کمک به کاهش اضطراب در دانش آموزان برای معلمان

کودکان به مرور زمان متوجه می شوند که چگونه مغز و ذهن خود را کنترل کنند و اضطراب و استرس خود را مدیریت کنند. اما این اتفاق ممکن است نیازمند گذر زمان باشد. در این مواقع معلمان و والدین با نقش حمایتی که دارند باید به دانش آموزان کمک کنند تا بتوانند بر استرس خود غلبه کنند.

نفس عمیق بکشید

تکفارس

وقتی تنفس خود را کند می کنیم، در واقع مغز خود را کند می کنیم. وقتی متوجه شدید یکی از شاگردانتان مضطرب است، می توانید به کل کلاس تمرین تنفسی دهید. این کار به کودک مشکل دار و همچنین دیگر کودکان نیز کمک می کند. گاهی پیش می آید که کل بچه ها نا آرام هستند و کلاس نیاز به تمرکز دارد و این تمرین می تواند چاره ساز باشد. نفس های آهسته و عمیق، کلید اصلی حل مشکل هستند.

کمی استراحت کنید و بیرون بروید

گذراندن وقت در طبیعت می تواند مغز مضطرب را آرام کند. گاهی اوقات فقط تغییر محیط می تواند تاثیر مثبتی در کاهش میزان استرس در دانش آموزان داشته باشد. تنفس هوای خنک یا وقت گذاشتن برای گوش دادن به آواز پرندگان می تواند دانش آموزی نگران و یا بیش فعال را آرام کند. درخواست از دانش آموزان برای مشاهده دقیق محیط شان دیگر گزینه ای است که به آن ها کمک می کند تا نگرانی ها را از خود دور کنند و بجای آن روی عواملی ملموس تر مانند انواع درختان، صداهای مختلف پرندگان و تعداد رنگ های سبز چمن ها تمرکز کنند.

برای معلم ها هم ضرری ندارد که گاهی اوقات استراحت ذهنی داشته باشند.

بچه ها را وادار به تحرک کنید

ورزش به هر کسی که اضطراب دارد کمک می کند. این استرس ممکن است خود را به صورت خشم نشان دهد؛ در چنین موقعیت هایی سعی کنید زمانی را به ورزش اختصاص دهید. می توانید به این منظور از ورزش ها و فعالیت های مورد علاقه تان استفاده کنید.

در مورد اضطراب به راحتی صحبت کنید

اضطراب موضوعی نیست که بخواهید یا بتوانید برای همیشه از دست آن خلاص شوید. اضطراب بخشی از زندگی است و تصور اینکه به طور کامل از بین برود، واقع گرایانه نیست. می توانید به دانش آموزان کمک کنید این موضوع را درک کنند و در فعالیت های خود نیز از آن استفاده کنند.

قدم بزنید و صحبت کنید

با توجه به ایده تحرک به عنوان راه کاری برای غلبه بر استرس، اگر دانش آموزی دارید که به توجه شخصی نیاز دارد، فعالیت پیاده روی اختصاصی با معلم را امتحان کنید. این راه کار خیلی از مواقع برای مشکل دارترین بچه ها چاره ساز است. بعد از چند بار قدم زدن دور زمین بازی یا حیاط مدرسه، همه چیز برایشان تا حد خوبی بهتر می شود. این پیاده روی ۳ هدف دارد

takfars.ir

او را از موقعیت پر استرس دور می کنید.

به او این فرصت را می دهید تا موضوع را برای شما توضیح دهد.

باعث گردش بهتر خون و در نتیجه تخلیه انرژی تولید کننده اضطراب و افزایش سطح هورمون آرامش بخش اندورفین در بدن او می شوید.

با درست کردن دفتر یادداشتی برای سپاسگزاری برای دانش آموزان، روی مثبت اندیشی تاکید کنید

اگر مغز، مشغول تولید افکار مثبت ناشی از شکرگزاری باشد، قادر به تولید افکار منفی نیست. اگر بتوانید یک رشته افکار مثبت را به جریان بیاندازید، گاهی اوقات می توانید اضطراب را از ذهن دور کنید. بچه ها می توانند هر روز در این دفتر حداقل یک چیز را که بابت آن شکرگزار هستند را ثبت کنند. وقتی دانش آموزان دچار منفی گرایی یا اضطراب می شوند، می توانید آن ها را نشویق کنید که این دفتر را مرور کنند.

به بچه ها یادآوری کنید غذای سالم بخورند و به سلامت خود اهمیت دهند

در بیشتر موارد، معلمین کنترل زیادی روی آنچه دانش آموزان می خورند و اینکه چقدر می خوابند ندارند. اما این موارد اهمیت زیادی در مدیریت اضطراب دارد.

جای تعجب نیست که یک رژیم غذایی سالم و خواب زیاد، توانایی یک دانش آموز در مدیریت موقعیت هایی که ممکن است طاقت فرسا باشند را بالاتر می برد. به همین دلیل است که میان وعده و استراحت، بخشی ضروری از برنامه روزانه کودکان پیش دبستانی است.

فضایی ایجاد کنید که کودکان بتوانند اضطراب خود را بیان کنند

احتمالاً در مورد فضاهای امن کلاس شنیده اید. فضایی دنج و خارج از فعالیت کلاس که کودکی که احساس ناراحتی می کند می تواند به آن جا رفته تا آرامش خود را بازیابد. اگر دانش آموزانی دارید که اضطراب دارند، این کار می تواند گزینه خوبی باشد.

تک فارس آی آر

ایده دیگری که می تواند به تنهایی به کار گرفته شود یا بخشی از فضای امن شما باشد، وجود فیجت هایی مانند اسپینر، مکعب، توپ ضد استرس و… برای دانش آموزان است. این اسباب بازی ها با فراهم آوردن امکانی برای تخلیه اضطراب کودکان، گاهی اوقات در حد معجزه عمل می کنند.

از کتاب و داستان کمک بگیرید

برخی از بچه ها ممکن است پذیرای مداخله مستقیم و انفرادی نباشند؛ اما اگر بدانند که کل دانش آموزان کلاس اطلاعات یکسانی را دریافت می کنند، به نتایج خوبی با آن دانش آموز دست پیدا می کنید. از همین رو یک ایده خوب این است که در هنگام بروز مشکل، از یکی از کتاب های مصور درباره مدیریت اضطراب کمک بگیرید و آن را با کل کلاس به اشتراک بگذارید.

برای دانش آموزان اسباب آرامش را فراهم کنید

بسیاری از دانش آموزان به ویژه در فصل امتحانات با اضطراب عملکرد روبرو هستند. وقتی دانش آموزی احساس اضطراب می کند، مغز او نمی تواند به طور موثر عمل کند. وقتی بتوانیم آزمون ها و تکالیف خود را طوری تنظیم کنیم که کودکان مضطرب استرس کمتری داشته باشند، احتمالاً عملکرد بهتری خواهند داشت. زمان طولانی تر برای پاسخ دهی و ارائه توضیحات کامل و کافی در برگه امتحان می تواند به کودکانی که از اضطراب امتحان رنج می برند کمک کند.

نکته مثبت در مورد اضطراب این است که یکی از قابل کنترل ترین اختلال های سلامت روانی است که کودکان در کلاس با آن مواجه می شوند. با حمایت کودک و همچنین اتخاذ راهبردهای مناسب، اکثر کودکان قادر به کسب مهارت در استراتژی هایی هستند که به آنها در مدیریت استرس کمک می کند.

توصیه های به والدین برای کاهش اضطراب در دانش آموزان

تشویق به استراحت و تفریح

والدین باید فرزندان خود را به استراحت مناسب و فعالیت های تفریحی-ورزشی تشویق کنند. استراحت مناسب و تفریح، موجب بهبود فشارهای روانی در دانش آموزان می شود و به بازیابی انرژی و تمرکز بهتر در تحصیلات کمک می کند.

ارتباط با مدرسه و معلمان

TakFars

ارتباط نزدیک با مدرسه و معلمان می تواند به والدین کمک کند تا از موقعیت تحصیلی فرزندان خود آگاه شوند و در صورت لزوم با مدرسه و معلمان همکاری کنند تا راه کارهای مناسبی را برای مدیریت استرس دانش آموزان ارائه دهند.

آموزش و آگاهی

یکی از بهترین راه کارها برای کاهش استرس دانش آموزان این است که به آن ها توضیح دهید اضطراب چیست؟ به چه دلایلی ظهور می کند؟ و چه راه کارهایی را می توانند برای کنترل آن به کار گیرند؟

مشارکت در فرآیند تحصیلی

والدین می توانند در فرآیند تحصیلی فرزندان خود مشارکت کنند و به آن ها کمک کنند تا درک بهتری از درس داشته باشند. مطالعه و یادگیری مشترک می تواند یک فرایند محرک برای هر دو طرف باشد.

ایجاد پیوندهای قوی

به فرزند خود گوش بدهید و تلاش کنید آن ها را بشناسید. حس امنیت و اعتماد را در آن ها به وجود بیاورید. ایجاد پیوند قوی میان دانش آموز و والدین به بهبود سلامت روان هردوی آن ها کمک می کند.

رژیم غذایی سالم

اتخاذ یک رویکرد صحیح در انتخاب مواد غذایی سالم نقش قابل توجهی در مدیریت اضطراب دانش آموزان دارد. در کنار آن امتناع از گرسنه ماندن و توجه به قند خون بسیار مهم است.

خواب کافی

تک فارس

به هیچ عنوان نقش خواب کافی را در کاهش استرس فرزندان خود نادیده نگیرید. زمانی که بچه ها به اندازه کافی نمی خوابند در طول روز واکنش های نامناسب بیشتری از خود نشان می دهند و به محرک ها پاسخ های انفجاری می دهند.

رایحه درمانی

تحقیقات مختلف نشان داده است، برخی عطرها گیرنده های خاصی از مغز را فعال می کند که به کاهش اضطراب می انجامد. از این رو می توانید با سوزاندن شمع های عطری، عودهای طبیعی مانند استخودوس، بابونه و چوب صندل یا استفاده از اسانس ها یا بخورها فضای خانه را معطر نگه دارید.

کمک گرفتن از مشاور

در صورتی که راهکارهای مختلفی را برای مدیریت استرس کودک خود امتحان کرده اید، اما جواب نگرفته اید، می توانید از یک مشاور یا معلم خصوصی کمک بگیرید.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است حتما با مشاور مربوطه یا پزشک متخصص مشورت کنید. اطلاعات بیشتر