بهترین راه برای درمان دروغگویی در کودکان

طبق مطالعات آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا، کودکان و بزرگسالان به دلایل مشابه دروغ می گویند: برای رهایی از مشکلات، برای منافع شخصی، تحت تاثیر قرار دادن، محافظت از کسی یا مودب بودن.

در سنین پایین، سر و کار کودکان با حقیقت است و این کار را در تمام مراحل رشد، با درجات مختلف پیچیدگی و تفصیل ادامه دارد.

اگر والدین در دوران کودکی به کودک دروغ بگویند، احتمال دروغ گفتن کودکان نیز بیشتر می شود. تحقیقات نشان می دهد که وقتی والدین به فرزندان خود دروغ می گویند، این کودکان در معرض خطر بیشتری برای بزرگ شدن با رفتارهای ناسازگار مانند سرزنش بیرونی و دروغ گفتن برای جلوگیری از عواقب قرار دارند.

دکتر ویکتوریا تالوار (Victoria Talwar) دانشیار دپارتمان روانشناسی آموزشی و مشاوره در دانشگاه مک گیل در مونترال می گوید: آموزش زودهنگام اهمیت صداقت به کودکان و آموزش نحوه ی حل و فصل موقعیت ها به گونه ای که نیازی به تکیه بر دروغگویی نداشته باشند، تضمین می کند که در بیشتر مواقع صادق خواهند بود.

تکفارس آی آر

کودکان نوپا و پیش دبستانی (سنین ۲ تا ۴ سال)

از آنجایی که مهارت های زبانی کودکان نوپا در این سنین تازه در حال ظهور است، آن ها هنوز ایده ی روشنی از شروع و پایان حقیقت ندارند. الیزابت برگر (Elizabeth Berger)، روانپزشک کودک و نویسنده ی کتاب تربیت کودکان با شخصیت می گوید: در این سن، کودکان نوپا درک نسبتاً متزلزلی از تفاوت بین واقعیت، رویاها، آرزوها، خیالات و ترس ها دارند. احساسات شدید می تواند یک کودک ۲ یا ۳ ساله را وادار کند که بگوید برادرش کلوچه اش را خورده در حالی که این اتفاق رخ نداده است.

به یاد داشته باشید که کودکان نوپا سعی می کنند استقلال خود را به نمایش بگذارند و می توانند بر سر هر اختلاف نظری به جنگ قدرت بپردازند. پس سعی کنید یک پاسخ ملایم و دیپلماتیک بدهید که شک شما را هم در خود جای دهد، مانند واقعا؟ پس این خرده نان ها نباید خرده های ساندویچ باشند که من روی چانه تو می بینم.

گفتن این جمله به جلوگیری از نبرد اراده ها کمک می کند.

کودکان نوپا آنقدر کوچک هستند که نمی توانند به خاطر دروغگویی مجازات شوند، اما والدین می توانند به طور نامحسوس شروع به تشویق راستگویی کنند. برای نشان دادن اهمیت حقیقت، خواندن کتابی با این موضوع خوب است و راه حلی برای جلوگیری از تکرار این رفتار در کودک به نظر می رسد.

www.takfars.ir

در حوالی چهارسالگی، وقتی کودکان کلامی تر می شوند، وقتی شما سؤالات ساده ای می پرسید مثل تو خواهرت را نیشگون گرفتی؟ می توانند به طور آشکار بگویند نه. در این زمان از هر فرصتی برای توضیح اینکه دروغ چیست و چرا بد است استفاده کنید. موضوع را معرفی کنید. در حالت ایدئال، بلافاصله پس از اینکه فرزندتان دروغ می گوید و هنوز در حافظه اش خاطره واضحی از کارش دارد، با این جمله شروع کنید: بیایید درباره ی دروغ گفتن و اینکه چرا خوب نیست صحبت کنیم.

دکتر تالوار می گوید: ممکن است گفت وگو طولانی نباشد، اما به آن ها این پیام را بدهید که صداقت مهم است. در پاسخ به یک دروغ، محکم و جدی باشید و بگویید: به نظر می رسد که حقیقت را نمی گویی یا آیا کاملا مطمئن هستی که این اتفاق افتاده است؟ روشن کنید که شما تحت تأثیر دروغ ها قرار نگرفته اید، اما پس از گوش دادن و اصلاح آرام فرزندتان، با ظرافت ادامه دهید. از رویارویی بیشتر با کودک یا جست وجوی حقیقت بپرهیزید، مگر اینکه وضعیت جدی باشد و توجه بیشتری را طلب کند.

کودکان در سنین مدرسه (۵ تا ۸ سال)

کودکان بین ۵ تا ۸ سال دروغ های بیشتری می گویند تا آزمایش کنند که از زیر چه کارهایی می توانند خلاص شوند، بخصوص دروغ های مربوط به مدرسه و کلاس، تکالیف، معلمان و دوستان. حفظ دروغ ها ممکن است همچنان دشوار باشد، حتی اگر آن ها در پنهان کردن بهتر می شوند. برگر می گوید: مقررات و مسئولیت های این سن اغلب برای کودکان بیش از حد است. در نتیجه، کودکان اغلب برای تسکین نیروهایی که به نظر می رسد عملکردی بیش از آنچه که می توانند از آن ها می خواهند، دروغ می گویند.

اما، خوشبختانه، بیشتر دروغ ها مثل امروز هیچ تکلیفی برای نوشتن نداشتیم، نسبتاً ساده است. در این موقعیت صریح با فرزندان خود صحبت کنید و با هم به خواندن داستان هایی با مضمون صادق باشید و حقیقت را بگویید، بپردازید. همچنین به زمانی که کودک صادق است توجه کنید و تحسین و بازخورد مثبت بدهید.

مهم تر از همه، از آنجایی که کودکان در سن مدرسه ناظران دقیقی هستند، والدین باید همچنان الگوهای خوبی باشند. مراقب باشید که ممکن است به گفتن چه دروغ های عادت داشته باشید. حتی چیزی به کوچکی بگویید من در خانه نیستم وقتی که هستید، می تواند پیام بسیار متفاوتی را برای یک کودک در سن مدرسه ارسال کند. مهم نیست چقدر درباره ی اهمیت راستگویی صحبت می کنید. دکتر تالوار می گوید: هرچقدر هم که درباره ی اهمیت صداقت صحبت کنید، اگر بچه ها شما را ناصادق ببینند، پیام گفته ی خود را تضعیف می کنید.

اما همه ی دروغ ها بد نیستند. تحقیقات پیشگامانه و با استناد گسترده در دهه ی ۱۹۷۰ نشان داده است که در برخی موارد، گفتن حقیقت کمتر از دروغ گفتن مطلوب تلقی می شود و دانستن اینکه چه زمانی باید دروغ سفید گفت، نشانه ی هوش اجتماعی است.

به عنوان یک والد یا مراقب، ممکن است توضیح موقعیت های اجتماعی پیچیده که در آن یک دروغ سفید ممکن است مناسب تر از حقیقت صادقانه باشد، دشوار باشد. زمانی را در نظر بگیرید که فرزندتان باید برای هدیه ای که دوست ندارد، تشکر کند. به او کمک کنید تا روی جنبه های مثبت هدیه تمرکز کنند. به فرزندتان توضیح دهید: می دانم که ژاکت جدیدت را دوست نداری و باعث خارش گردن تو می شود، اما به تمام ساعاتی که مادربزرگ برای بافتن آن صرف کرده است فکر کن و صادقانه از او تشکر کن.

سنین آغاز نوجوانی (سن ۹ تا ۱۲)

اکثر تازه نوجوانان در راه ایجاد هویتی سخت کوش، قابل اعتماد و وظیفه شناس هستند. اما آن ها همچنین در حفظ دروغ ها ماهرتر و نسبت به عواقب اعمال خود حساس تر می شوند و ممکن است بعد از دروغ گفتن احساس گناه شدیدی داشته باشند.

تک فارس

صحبت های صریح و طولانی تر درباره ی صداقت قطعاً ضروری است، زیرا لحظات نادری برای دروغ سفید کوچک وجود خواهد داشت و فقط برخی دروغ ها به منظور رعایت ادب یا در امان ماندن از احساسات دیگران قابل قبول است. برای جلوگیری از ارسال پیام های مختلف گفت وگو را با این جمله آغاز کنید: می دانی که همیشه گفتن حقیقت به والدین بسیار مهم است، درست است؟ خوب، مواقعی هم وجود دارد که مهم است که مودب باشی و احساسات دیگران را جریحه دار نکنی. اگر ما به دیدن دوستان خود می رویم و آن ها از ما پذیرایی می کنند ولی ناهار غذایی است که دوست نداری، مودبانه نیست که از آن یک مشکل بزرگ بسازی و از خوردن امتناع کنی. باید غذا را بخوری و بگویی متشکرم. تو یک مهمان با فکر هستی که دفعه ی بعد دوباره دعوت می شوی.

الگوهای خوب هنوز برای فرزندان شما حیاتی هستند، بنابراین در نظر داشته باشید که اعضای نزدیک خانواده یا همسایگان دلسوز را برای راهنمایی فرزندانتان از طریق تعاملات اجتماعی چالش برانگیز در نظر بگیرید. ممکن است این کار سخت به نظر برسد ولی در نهایت کارها را آسان تر خواهد کرد. دکتر تالوار می گوید: کودکانی که با والدین خود رابطه برقرار کرده اند، در جایی که با صحبت کردن و افشای اطلاعات احساس راحتی بیشتری می کنند، احتمال بیشتری دارد که حقیقت را بگویند.

اما این را هم بدانید که فرزندانتان همیشه حقیقت را به شما نمی گویند. یک لحظه فکر کردن به اینکه چرا آن ها دروغ می گویند باید به شما کمک کند به دروغ های آن ها پاسخ مناسبی بدهید.

پیامدهای مناسب سن برای دروغ گفتن

ممکن است از خود بپرسید که آیا باید فرزندتان را به خاطر دروغ گفتن تنبیه کنید. پاسخ این است که نه، نه دقیقاً. در حالی که باید پیامدهای مناسب سن برای دروغگویی وجود داشته باشد، ممکن است بهتر باشد که آن ها را به عنوان فرصتی برای آموزش اهمیت صداقت به فرزند خود در نظر بگیرید نه تکیه بر تنبیه که می تواند باعث احساس تحقیر شود.

مشکل تنبیه این است که به کودک درسی درباره ی اصلاح و اجتناب از یک رفتار خاص نمی دهد. در عوض، تنبیه از قدرت برای آموزش ترس به کودک استفاده می کند. مطالعات نشان داده اند که تنبیه کودکان از طریق زور و شرم می تواند پیامدهای روانی منفی عمیقی داشته باشد.

سعی کنید از پیامدهای طبیعی یا منطقی استفاده کنید تا به فرزندتان کمک کنید درباره ی دروغگویی درس بیاموزد. به عبارت دیگر، اگر فرزند شما دروغ می گوید و گرفتار می شود، از آن لحظه استفاده کنید تا عواقبی را که متناسب با جرم است انجام دهید. به عنوان مثال، اگر فرزند شما دروغ بگوید و بگوید که اتاقش را تمیز کرده در حالی که واقعاً همه چیز را زیر تخت خود فرو کرده است، یک نتیجه منطقی این است که همه چیز را بیرون بکشید و از او بخواهید که از نو شروع کند و وسایل را در جایی که متعلق به آن هستند بگذارد.

پس از آن، با صحبت کردن با فرزندتان درباره ی اینکه چرا دروغ گفتن چندان جالب نیست، درس را تقویت کنید. با نشان دادن شفقت، صبر و تمایل به گوش دادن و برقراری ارتباط با فرزندتان، احتمال اینکه عادت به دروغ گفتن پیدا کند بسیار کمتر است.

وقتی به دروغ گفتن فکر می کنیم، معمولاً به این فکر می کنیم که کسی به دلایل نادرست ناصادق است، اما حقیقت این است که بچه ها (و بزرگسالان) به دلایل زیادی دروغ می گویند. این دلایل می توانند مثلا اجتناب از درگیری باشند. آموزش اهمیت گفتن حقیقت به فرزندتان و نحوه ی گذر از موقعیت هایی که صادق بودن ممکن است احساس ناراحتی به فرد بدهد، یک راه عالی برای کمک به آن ها برای ایجاد شخصیت و احترام و اعتماد به نفس است.

T A K F A R S

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است حتما با مشاور مربوطه یا پزشک متخصص مشورت کنید. اطلاعات بیشتر