فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲ شهریور
۱۵۷۷م: اوت در سال ۱۵۷۷ میلادی، شاه اسماعیل دوم از سلسله صفوی که مردی سفاک بود و شهر قزوین را به قتلگاه خاندان صفوی و رجال وقت تبدیل کرده بود، ناگهان درگذشت. وی که دو سال سلطنت کرده بود جانشین شاه طهماسب شده بود که ۴۳ سال سلطنت کرد. شاه طهماسب شهر قزوین را پایتخت ایران کرده بود. شاهان صفوی در عین حال خود را، ولو اسما رئیس مذهبی کشور نیز می پنداشتند؛ زیرا شاه اسماعیل اول شیعه اثنی عشری را مذهب رسمی ایران اعلام کرده بود و شاهان بعد از او خود را پاسدار این مذهب می دانستند. به لحاظ اهمیتی که صفویه برای خراسان قائل بود، یکی از پسران شاه وقت باید در شهر هرات، مرکز حکومتی خراسان، می زیست.
۱۳۲۰م:دوم شهریور ۱۳۲۰، یک روز پیش از تعرض نظامی انگلستان و شوروی که طراح آن انگلیسی ها بودند، تهران هنوز در بی خبری و ابهام بود؛ تنها ریدرز بولارد سفیر انگلستان در تهران و آندره اسمیرنوف سفیر تازه شوروی و چند نفری از رجال سیاسی و مقامات نظامی که با انگلستان مربوط بودند و یا این که در چند هفته اخیر تطمیع شده بودند از نقشه تعرض خبر داشتند. اسمیرنوف حتی شایعه تعرض نظامی را رسما تکذیب کرده بود.
در این روز واحدهای نظامی شوروی پشت خطوط مرزی ایران در شمال، و نیروهای انگلیسی در عراق (در مجاورت مرزهای غربی ایران) مستقر و آماده دریافت دستور حمله بودند. نگرانی چرچیل نخست وزیر وقت انگلستان از این بود که اگر برنامه تطمیع مقامات ایران طبق نقشه عملی نشود از چند هزار نیروی هندی در حمله به ایران کاری ساخته نخواهد بود و در این صورت آلمانی ها همه تلاش خود را بکار بخواهند برد تا با گرفتن قفقاز به کمک ایران برسند. در آن روز نیروهای آلمان در پیشروی در خاک شوروی به اواسط اوکراین رسیده بودند. آلمان به نقشه انگلستان و شوروی مبنی بر حمله به ایران پی برده بود، ولی این دولت هم نمی خواست با انتقال این خبر از مجاری رسمی به تهران، مقامات ایران را دچار ترس و شتابزدگی کند. آلمانی ها که شناخت کمتری از روانشناسی و شرح احوال رجال وقت ایران داشتند باور نمی کردند که چند مقام نظامی بدون نظر شاه، ارتش ایران را مرخص کنند و وطن را بی دفاع رها سازند!.
۱۹۵۳م:پس از برکناری حکومت دکتر مصدق و بازگشت شاه به ایران، ۲۴ اوت ۱۹۵۳ (دوم شهریور ۱۳۳۲) سرلشکر زاهدی تصمیمات سختی را بر ضد کمونیستها (حزب توده) که فعالیتهایش از پنج سال پیش از آن غیر قانونی شده بود، ولی دکتر مصدق عملا آن را آزاد گذارده بود اعلام کرد و ژنرال آیزنهاور رئیس جمهوری وقت آمریکا از حزب جمهوری خواه، یک کمک مالی ۴۵ میلیون دلاری به وی داد. حال آن که قبلا حاضر نشده بود که موافقت کند یک وام بین المللی ده میلیون دلاری به دولت دکتر مصدق داده شود. تنها بهانه دولت آمریکا برای مشارکت با دولت انگلستان در براندازی حکومت دکتر مصدق تشدید فعالیت حزب توده بود.
تکفارس آی آر
چهل و هفت سال طول کشید تا یک وزیر امورخارجه آمریکا به طور ضمنی اعتراف کرد که دولت آمریکا در براندازی حکومت دکتر مصدق در سال ۱۹۵۳ دخالت داشت. مادلین آلبرایت وزیر امورخارجه دولت کلینتون (از حزب دمکرات ) در آخرین سال وزارتش در مراسمی گفت که دولت انگلستان در سال ۱۹۵۲ اصرار فراوان کرد که دولت دکتر مصدق برانداخته شود ولی ترومن نپذیرفت و پیشنهاد انگلستان را رد کرد و دولت آیزنهاور که به این کار تن داد بعدا استدلال کرد که این مداخله به دلایل استراتژیک لازم بود، حال آن به نظر من (بانو آلبرایت ) براندازی دولت دکتر مصدق یک عقب نشینی از تحول و تکامل دمکراسی و ایجاد بنیاد های سیاسی (حزب و روزنامه آزاد و مستقل) در ایران بود.
۱۹۶۶م:بیست و چهارم اوت ۱۹۶۶ اعضای کمیته مرکزی حزب کمونیست آمریکا «گاس هال» را به سمت دبیرکلی این حزب انتخاب کردند. وی که در کتابش «مزدک» را بنیادگذار سوسیالیسم در جهان اعلام داشته است با رهبران وقت شوروی روابط دوستانه داشت. در کشورهای سوسیالیستی از «گاس» همانند رئیس یک کشور استقبال می کردند. با وجود این، گاس عقیده داشت که در پیاده کردن سوسیالیسم در روسیه عجله شده بود زیرا این کشور آمادگی و شرایط آن را نداشت. ایراد دیگر گاس به رهبران شوروی این بود که صدور کمونیسم را سرلوحه سیاست های خود تعیین کرده بودند که این کار نه تنها خصومت آمریکا را برانگیخت بلکه خزانه آن دولت را تهی ساخت و ناچار شد به جای اقدام، همه اش به مردم وعده زندگانی بهتر بدهد. گاس اخیرا درگذشت.
۱۹۲۷م:۲۳ اوت ۱۹۲۷«نیکلا ساکو» و «بارتلمو وانزتی» در یک زندان ایالت ماساچوست آمریکا با صندلی الکتریک اعدام شدند. این دو که از مهاجران ایتالیایی و پیرو مکتب آنارشیسم بودند متهم به حمله مسلحانه به یک بانک شده بودند که به باور آنان، بهره ظالمانه بانکها و سازمانهای معاملات پول بر بدبختی طبقه کارگر می افزاید. بنا بر این، اتهام سرقت را نپذیرفتند و آن را به مفهومی که داشت رد کردند. عقیده این دو همانند آنارشیست های دیگر، انهدام نظام هایی بود که به برقراری عدالت اجتماعی توجه نداشتند. آنارشیستهای وقت با هرچه که سلطه و ظلم و حرف بدون منطق بود مخالفت می کردند. آنان خواهان اقتصاد تعاونی (نوعی سوسیالیسم) بودند. اختلاف نظر آنان با کمونیست ها در این بود که می گفتند که اینان می خواهند با زور و اجبار مردم را به قبول سوسیالیسم وادار کنند حال آن که پذیرش هر نظام باید داوطلبانه و از صمیم قلب باشد. برخلاف کمونیستها، آنارشیستها برای رسیدن به عدالت اجتماعی معتقد به خشونت انقلابی بودند و در زمینه عواطف انسانی می گفتند انسان خوب کسی که نگران وضعیت دیگران باشد و برای تامین منافع جامعه اولویت قائل شود و نفع جمع بر منافع فردی را ترجیح دهد. خاطره خشونت های آنارشیستهای آن زمان است که غربی ها را از گروههایی نظیر القاعده ترسانیده است زیرا که تقریبا روش های مشابهی را اعمال می کنند. آنارشیست های اروپایی در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم بسیاری از سران غرب از جمله پادشاه ایتالیا، رئیس دولت فرانسه و رئیس جمهور آمریکا را ترور کردند.
www.takfars.ir
۱۹۰۲م:امروز زادروز فردیناند (فردینان) برودل تاریخنگار فرانسوی است که ۲۴ اوت سال ۱۹۰۲ به دنیا آمد و ۲۷ نوامبر سال ۱۹۸۵ در گذشت. بسیاری از اصحاب نظر وی را بزرگترین مورخ قرن ۲۰ فرانسه می دانند. وی معتقد به تاثیر اقتصاد و اوضاع جغرافیایی در تکوین تاریخ بود. در تاریخنگاری تاکید بر انعکاس کامل و روشن شرح هر رویداد و گزارش علل و نتایج وقایع داشت تا از آن پند گرفته شود. برودل می گفت که دمکراسی پس از تکامل، جامعه را به سوسیالیسم گرایش می دهد. به عبارت دیگر؛ دمکراسی واقعی به سوسیالیسم ختم می شود.
وی ثابت کرده است که اکثریت مردم، صرف نظر از این که در کدام کشور زندگی می کنند، شناخت کامل و درست از دمکراسی و موهبت آن ندارند و طوطی وار در انتخابات شرکت می کنند و رسانه ها که عمدتا در کنترل اصحاب قدرت و یا پول هستند تلاش لازم برای روشن ساختن مردم و آشنا کردن آنان با دمکراسی بعمل نیاروده اند. رسانه ها تنها ظاهر رویداد را منعکس می کنند و واقعیت ها را علنی نمی سازند. به باور برودل، بدون داشتن مولف و روزنامه نگار شجاع و انساندوست نمی شود اطمینان به تکامل انسان داشت و همه مسائل و مشکلات، ساخت و دسپخت انسان ناقص است، مخصوصا که اگر یک «انسان ناکامل» رئیس یک دولت شود.
۷۹م:۲۴ اوت سال ۷۹ میلادی کوه وزوویوس Vesuvius در جنوب ایتالیا ناگهان دست به آتشفشانی زد و سه شهر آباد پمپیPompeii، هرکولائوم Herculaneum و ستابیائه Stabiae را با همه آثار تمدن و دهها هزار سکنه در زیر مواد مذاب و خاکستر آتشفشانی مدفون کرد. ایتالیا آن سال تابستان بسیار گرمی داشت و پیش بینی یک فاجعه طبیعی می رفت.
۴۱۰م:۲۴ اوت سال ۴۱۰ میلادی ویزیگتها (Visigoth دسته ای از ژرمن ها) شهر رم را تصرف کردند و ویران ساختند و با این رویداد عمر امپراتوری روم در قلمرو غربی آن پایان یافت، ولی قسمت شرقی (قسطنطنیه) تا چندین قرن بعد از آن (سال ۱۴۵۳) به حیات خود ادامه داد. پس از ویزیگتها، وندالها Vandals به رم حمله بردند و دوباره آنجا را خراب کردند. رومی ها قرنها به ویزیگتها و وندالها زور گفته و حتی ایشان را وحشی خوانده بودند تا تعرض خود را به آنان توجیه کنند. شهر رم که روزگاری پایتخت یک امپراتوری بزرگ بود بعدا به مقر پاپ تبدیل شد و بازهم مرکز قدرت بود، ولی ایتالیا تا قرن نوزدهم یکپارچه نشد. از تئودوسیوس به عنوان آخرین امپراتور روم غربی که با ویزیگتها و وندالها هردو جنگید نام می برند.
۱۵۷۲م:۲۴ اوت ۱۵۷۲ میلادی که در فرانسه به روز "Bartholomew" معروف است کاتولیکهای این کشور که دارای اکثریت مذهبی هستند از بامداد تا شامگاه این روز در شهر پاریس هفتاد هزار پروتستان – مرد، زن و کودک – را سر بریدند؛ زیرا که شاهزاده پروتستان به نام "هانری ناوار" با خواهر شاه کاتولیک فرانسه ازدواج کرده بود و کاتولیکها از آن بیم داشتند که سلطنت به دست پروتستانها افتد و سرانجام در یک شامگاه "هانری ناوار" را دستگیر کردند و او را مجبور ساختند که از پروتستانیسم دست بکشد و کاتولیک شود و وی که بعدا شاه فرانسه شد از ترس جان همان لحظه کاتولیک شد!. به نوشته پاره ای مورخان، این قتل عام به دستور شارل نهم شاه وقت فرانسه صورت گرفت. بعضی دیگر نوشته اند که شارل به توصیه مادرش، کاترین دو مدیسی، دستور داده بود که رهبر پروتستانها مقتول شود و با این عمل، قتل عام شروع شد. قتل عام از سپیده دم آن روز آغاز شده بود.
تک فارس
۱۹۴۹م:بیست و چهارم اوت ۱۹۴۹ هری ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا اسناد نهایی تاسیس سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) را امضاء کرد (عکس بالا). ۱۸ مارس(۵ ماه پیش از این) با چگونگی تاسیس این اتحادیه موافقت و اصول آن مورد تصویب قرار گرفته بود که در یکی از این اصول تصریح شده است که حمله نظامی به یک کشور عضو به منزله حمله به همه اعضاء تلقی خواهد شد.
در پی امضای اسناد نهایی «ناتو »، این اتحادیه از ۲۷ ژانویه ۱۹۵۰ آغاز بکار کرد و اول آوریل همین سال وزیران کشورهای عضو در لاهه اجتماع و طرح مقابله با گسترش شوروی را تصویب کردند.
ترومن ۱۹ دسامبر ۱۹۵۰ ژنرال آیزنهاور را به سر فرماندهی نیروهای ناتو تعیین کرد. این اتحادیه در جریان تاسیس با مخالفت ها و تظاهرات متعدد در کشورهای عضو رو به رو شد، ازجمله در هفتم ژانویه ۱۹۵۱ که آیزنهاور ۶۰ ساله فرمانده کل نیروهای ناتو وارد پاریس شد با تظاهرات خیابانی گسترده ای رو به رو گردید. با وجود این، وی در بارگشت به آمریکا در جلسه اول فوریه کنگره این کشور حضور یافت و خطاب به نمایندگان گفت که اگر نمی خواهند جنگ سرد جاری به جنگ گرم مبدل شود در اعزام نیرو به اروپا و اختصاص بودجه امساک نکنند.
۲۰۰۳م:جان گیگان کشیش سابق که به جرم «بچه بازی» به ده سال زندان محکوم شده بود و در یک زندان ایالت ماساچوست آمریکا نگهداری می شد ظهر روز ۲۳ اوت ۲۰۰۳ هنگام صرف ناهار مورد حمله یک زندانی دیگر که از شنیدن اعمال او خشمگین شده بود قرار گرفت و کشته شد.
گیگان به مدت ۳۰ سال در ناحیه بوستون کشیش کلیساهای کاتولیک بود. وی بر اثر شکایت یک پسر که در ده سالگی در استخر شنا مورد تعرض وی قرار گرفته بود دستگیر شده بود. انتشار خبر دستگیری گیگن در رسانه ها جنجال بزرگی بپا کرد به گونه ای که در سال ۲۰۰۳ در سراسر آمریکا از ۳۲۵ کشیش کاتولیک شکایت و متهم به «بچه بازی» و همجنس بازی شده اند. تعداد شکایات از گیگان به ۱۳۰ مورد رسیده بود.
سران منطقه ای کلیسا ها نیز متهم به پرده پوشی از این اعمال شده اند؛ زیرا شاکیان گفته بودند که جریان را قبلا به روسای مناطق خبر داده بودند ولی اقدامی نشده بود. سر کشیش منطقه بوستون که متهم به پرده پوشی شده بود از سمت خود کناره گیری کرد و جانشین او اعلام کرده است که حاضر است ۶۵ میلیون دلار بدهد تا شاکیان شکایات خود را پس بگیرند زیرا با هر محاکمه و انتشار اخبار در رسانه ها به اعتبار کلیسا لطمه بیشتری می خورد و مردم نسبت آن و دین دلسرد می شوند.
آسیب دیگری که در طول سال ۲۰۰۳ به کلیسا وارد آمده فرار یک کشیش از صحنه تصادف منجر به مرگ در ایالت نیومکزیکو آمریکا بود. این کشیش که رانندگی اتومبیل را برعهده داشت پس از تصادف منجر به مرگ از محل فرار کرده بود!.
۲۰۰۳م:از این روز در سال ۲۰۰۴ انتقاد علنی از سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا – سی. آی . ا. و ازجمله گزارش نادقیق آن سازمان درباره وجود اسلحه کشتار جمعی در عراق و ارتباط این دولت با القاعده که دلیل حمله نظامی سال ۲۰۰۳ به این کشور قرار گرفت آغاز شد و از آن پس ادامه یافته است. این انتقادها سرانجام منجر به تغییرات اداری در سازمان "سیا" و ایجاد یک مدیریت واحد برای سازمانهای اطلاعاتی ۱۴ گانه آمریکا شد. این انتقادها باعث که "سیا" بسیاری از مدافعان خود در کنگره را از دست بدهد زیرا یک سازمان اطلاعاتی در یک کشور باید منافع ملی را درنظر بگیرد نه اینکه بله قربان گو و مطیع قوه مجریه و یا دو قوه دیگر باشد، دیکته های آنها را بنویسد و هرگونه گزارشی را که بخواهند تهیه کند و ….
T A K F A R S
۲۰۰۴م:دولت شیلی، برخی از احزاب و گروهی از مردم این کشور تا ۲۴ اوت ۲۰۰۴ دهها اعلام جرم علیه ژنرال پینوشه دیکتاتور سابق شیلی که پس از کودتای سال ۱۹۷۳ به مدت ۱۷ سال با استبداد بر این کشور حکومت کرده بود تسلیم دادگستری کرده ولی او که ۸۸ ساله و به ضعف حافظه دچار بود قادر به حضور در دادگاه و دفاع از خود نبود. پینوشه که اخیرا و در جریان حبس خانگی درگذشت متهم بود که با کمک سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، «سیا» کودتا کرده بود. طبق این پرونده ها، قتل مرد محبوبی چون آلنده را به پای او نوشته اند. پینوشه اواخر عمر و ÷یش از بازداشت خانگی به هرجا که سفر می کرد و ازجمله لندن آرام و آزاد نبود و زیر نظر پلیس قرار می گرفت. سرنوشت یینوشه باید درسی عبرت قراربگیرد.
مخالفان پینوشه پس از اینکه مقام خود را ازدست داد نه تنها فرزندان مقتولان زمان او را برسر کار آوردند و بر جای وی نشانیدند بلکه در بانکهای سراسر جهان به جستجوی پولهای او پرداختند و در بورسها به دنبال سهامش گشتند و …. آنان ضمن این جستجوی جهانی در بانک «ریگز» در شهر واشنگتن و نه چندان دور از کاخ سفید حسابی با هشت میلیون دلار موجودی به نام وی کشف کردند که اداره مالیات بردرآمد آمریکا هم آن را تایید کرده بود. از نیمه اوت ۲۰۰۴ دولت شیلی و مخالفان پینوشه تلاش کردند تا بدانند که این پول را چه عاملی در دو نوبت به حساب پینوشه که در زمان قدرت با ارسال وکالتنامه آن را باز کرده بود واریز کرده بودند. پینوشه کهنسال در آن زمان به علت ضعف شدید حافظه متوجه سئوالات نمی شود که پاسخ گوید.
۲۰۰۴م:اعتراض مورخ ۲۳ اوت ۲۰۰۴ دولت روسیه به جمهوری خیلی کوچک استونی که تا ۱۳ سال پیش از آن گوشه ای از اتحاد شوروی بود و مسکن یک اقلیت بزرگ روس است در برخی روزنامه ها به صورت طنز انتشار یافته بود که نوشته بودند: روسیه امروز به مصداق فردی شده است که خانه اش را بخشید و وقتی شنید در آن خانه بر ضد او توطئه می کنند به همسایه بغل دستی که رهبری توطئه را به دست دارد متوسل شد.
ماجرا از این قرار بود که در استونی که اخیرا به عضویت اتحادیه اروپا و نیز پیمان نظامی ناتو در آمده است که هر دو عمل، دهن کجی غرب به روسها تلقی شده بود، یک بنای یاد بود برای بزرگداشت آن دسته از استونیایی ها بر پاداشته که در جریان جنگ جهانی دوم و در طول اشغال نظامی منطقه بالتیک توسط آلمان نازی، به ارتش هیتلر بر ضد شوروی کمک می کردند که عملی بسیار تحریک آمیز بر ضد روسیه تلقی شده بود.
وزارت امورخارجه روسیه در همان روز گشایش بنای یادبود نسخه ای از اعلامیه اعتراض آمیز خود را به صورت یادداشت و یادآوری به مقر ناتو در بروکسل ارسال داشته بود.
۱۸۱۴: نیروهای انگلیسی شهر واشنگتن را تصرف کردند و کاخ سفید را آتش زدند.
۱۹۱۲: کنگره آمریکا با تصویب یک قانون اجازه داد که کارکنان ادارات بدون ترس از انتقامگیری بتوانند بر ضد مقامات بالا دست خود به دادگاه شکایت و یا افشاگری کنند.
۱۹۵۴: کنگره آمریکا قانون کنترل کمونیستها را به تصویب رسانید و بر پایه همین قانون ورود کمونیستها به آمریکا ممنوع شد.
۱۹۶۶: دانشمندان شوروی سفینه لونا ـ ۱۱ را در مدار ماه (قمر زمین) قرار دادند.
۱۹۹۱: گورباچف که با استفاده از پلکان حزب کمونیست شوروی صاحب مقام شده بود، هنگامی که این حزب وارد دوران ضعف خود شده بود از ریاست آن کنارگیری کرد. اعمال گورباچف باعث تضعیف این حزب و در نتیجه فروپاشی شوروی شد.
تک فارس www.takfars.ir
