فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۲ تیر

۵۱۳پیش ازمیلاد:ژوئیه سال ۵۱۳ پیش از میلاد، و طبق محاسبات تقویمی مورخان اروپایی؛ ۱۳ ژوئیه ( ۲۳ تیرماه و روزی چون امروز) ارتش ایران نیروهای کنفدراسیون گتائه Getae را در کنار دانوب جنوبی، منطقه داکیه Daci =Dacia (تلفظ انگلیسی: دی شیا = رومانی امروز) شکست داد و سراسر بالکان شرقی را ضمیمه قلمرو ایران ساخت (بالکان به معنای رشته کوههای جنگلی، منطقه ای است کوهستانی شبه جزیره شکل در جنوب شرقی اروپا، از دریای آدریاتیک تا دریای سیاه).

به فرمان داریوش بزرگ، ارتش ایران به فرماندهی سپهبد بغابیش (بغابیشه) برای سرکوب سیتی ها از دریای مرمره گذشته و پای به اروپا نهاده بود. حاکمان محلی برای ایستادگی در برابر نیروهای ایران که مرکب از هشتاد هزار تن بودند کنفدراسیون «گتائه» را تشکیل داده بودند که پس از چند روز نبرد، ۱۳ ژوئیه شکست خوردند و رومانی و مولداوی (مولدوای امروز) تا اوکراین از آن ایران شد. داریوش این پیروزی، و دلیل لشکرکشی به اروپا را در کتیبه ای شرح داده و مناطق متصرفه را نام برده است.

۱۵۳۴م:نیروهای سلیمان قانونی سلطان وقت عثمانی درجریان لشکرکشی تازه خود به ایران، ۱۳ ژوئیه در سال ۱۵۳۴ شهر تبریز را تصرف کردند و سپس متوجه شروان، سلطانیه و حتی گیلان شدند. عثمانی ها با استفاده از درگیری شاه طهماسب صفوی با ازبکان در شمال خاوری ایران و دشواری هایی که با برادرانش داشت، پای به ایران گذارده بودند. این بارهم مقاومت مردم معمولی محل و حملات چریکی میهندوستانه آنان باعث بازگشت عثمانی ها شد. این عملیات ۲۰ سال پس از جنگ چالدران روی داد که ضمن آن لشکرکشی هم تبریز موقتا به دست عثمانی ها افتاده بودند که اشغالگران بر اثر مقاومت مسلحانه مردم محل و حملات چریکی و مقاومت منفی به ستوه آمدند و طولی نکشید که بازگشتند. علت شکست ایران در هر دو تعرض عثمانی، نداشتن اسلحه نوین (توپ و تفنگ) بود. سران صفویه در آن زمان بکار بردن توپ و تفنگ و کشتن افراد (حتی دشمن) را از راه دور خلاف آیین جوانمردی می پنداشتند و با این تفکر شمشیر بلند هم حمل نمی کردند که بعدا شاه عباس این رسم را به دور انداخت و به تجهیز ارتش با اسلحه آتشین روی آورد.سلطان سلیمان ۳۱ دسامبر ۱۵۳۴ نیز موقتا بغداد را که در قلمرو ایران بود متصرف شد.

سلطان سلیمان پسر سلطان سلیم بسال ۱۴۹۴ متولد و در سال ۱۵۶۶ درگذشت. وی که ۲۱ سپتامبر ۱۵۲۰ بر جای پدر نشسته بود یک سال بعد از آغاز سلطنت، بلگراد را تصرف کرده بود.

تکفارس آی آر

۱۳۳۰ش: ۲۳تیرماه سال ۱۳۳۰ خورشیدی آورل هریمن مشاور ترومن رئیس جمهوری وقت امریکا با پیامی حاوی طرح میانجیگری این دولت بین ایران و انگلستان وارد تهران شد و مورد استقبال گرم قرار گرفت. همین استقبال شایان سبب تشدید مخالفت چپگرایان شد و بعد از ظهر همان روز بر ضد ورود او و میانجیگری آمریکا در امر نفت، درخیابانهای تهران دست به تظاهرات یکصد هزار نفری زدند که از میدان فردوسی آغاز و به میدان بهارستان ختم می شد. در جریان این تظاهرات اعضای حزب دکتر مظفر بقایی با تظاهر کنندگان درگیر شدند و به پلیس و ارتش تحت فرمان شاه امکان و بهانه دادند که وارد عمل شوند و به سوی تظاهر کنندگان تیر اندازی کنند که ضمن آن دهها تن کشته و مجروح شدند( مشروح این تظاهرات در سایت ۱۴ ژوئیه آمده است ). هریمن در سر راه خود به ایران در پاریس با ژنرال آیزنهاور سر فرمانده نیروهای "ناتو " در اروپا مذاکره کرده بود. آیزنهاور دو سال بعد رئیس جمهوری آمریکا شد.

۱۳۵۸ش:بیست و سوم تیر ماه سال ۱۳۵۸ (۱۳ ژوئیه ۱۹۷۹ و پنج ماه پس از انقلاب) دکتر سامی وزیر بهداری دولت انقلاب (حکومت موقت مهدی بازرگان) طرح «طب ملی» را در اجتماع مدیران بهداری های سراسر کشور که در شهر مشهد برگزار شده بود اعلام داشت که به موجب آن هزینه دکتر، دارو و درمان همه ایرانیان از سوی دولت تامین و تاسیس بیمارستان غیر دولتی غیر قانونی می شد.

این طرح، مراجعه داوطلبانه مردم به مطب خصوصی پزشکان را در ساعات غیر اداری منع نمی کرد.

در مقدمه طرح آمده بود که «تندرستی و درمان رایگان حق مردم است».

www.takfars.ir

۱۳۵۹ش:۲۳ تیر ماه ۱۳۵۹ اسامی بیشتر دستگیر شدگان توطئه کودتای نوژه که ۱۹ تیرماه کشف و سرکوب شده بود اعلام شد. در همین روز در تهران اعلام شد که علاوه بر دولت آمریکا، دولتهای اسرائیل، عراق و مصر هر کدام به راهی به طرح این توطئه کمک کرده بودند. طبق گزارش مطبوعات تهران در آن روز، کودتاگران برای انجام برنامه خود ۶۰ خلبان و سی هواپیما آماده کرده بودند.

تا ۲۳ تیرماه سال ۱۹۵۹، بیش از سیصد تن به اتهام شرکت در کودتا دستگیر شده بودند که بعدا برخی آز آنان اعدام شدند.

۱۸۱۷م:«هنری دیوید تارو Henry David Thoreau» فیلسوف ، نویسنده و شاعر آمریکایی ۱۲ ژوئیه ۱۸۱۷ در شهر کانکورد ایالت ماساچوست به دنیا آمد . وی مشوق ساده زندگانی کردن بود و عقیده داشت که تجملات زندگی، یک فرد را «مادیگرا» می کند و چنین فردی « پول »

را همه چیز می داند و به جمع آن حتی با خطر کردن دست می زند. «تارو» جنگ آمریکا با مکزیک بر سر تصرف اراضی این کشور را توسعه طلبی و یک جنگ امپریالیستی خواند . او بر ضد بردگی سیاهان بود و از « جان براون » که به خاطر رهایی سیاهپوستان از بردگی دست به قیام مسلحانه زده بود حمایت کرد. تارو « نا فرمانی » را به عنوان راه مبارزه منطقی و مسالمت آمیز با کارهای غیر منصفانه دولت معرفی و پیشنهاد کرد و در این زمینه یک رساله نوشت که در قرن بعد، گاندی با مطالعه آن همان روش را بر ضد انگلستان در پیش گرفت. «تارو» در اجرای این روش خود یک بار از دادن مالیات به دولت خود داری کرد و به زندان افتاد ، ولی یکی از هواخواهانش بدون این که وی بداند، مالیات عقب افتاده اش را پرداخت کرد و از زندان رها شد.

۱۹۲۵م:«مهربان شهریارایرانی» از پارسیان هند از دهم ژوئیه ۱۹۲۵(۲۰ تیرماه ۱۳۰۴) تا پایان عمر به مدت ۴۴ سال لب از سخن فروبست تا دروغ نگفته باشد و تهمت به کسی نزده و درنتیجه مرتکب گناه نشده باشد که «گفتار نیک» یکی از ستونهای سه گانه اخلاقیات ایرانیان (و از سه اصل آیین زرتشت) از هزاره دوم پیش از میلاد بوده است. وی که در ۲۵ فوریه ۱۸۹۴ به دنیا آمده بود در ۳۱ ژانویه ۱۹۶۹ درگذشت و در مهرآباد هند مدفون شد.

۱۹۸۴م:دوازدهم ژوئیه ۱۹۸۴ والتر ماندیل Walter Mandale نامزد مقام ریاست جمهوری آمریکا از سوی حزب دمکرات در انتخابات نوامبر همان سال، بانو جرالدین فرارو Geraldine Ferarro چهل و هشت ساله عضو مجلس نمایندگان آمریکا از نیویورک را به عنوان نامزد معاونت خود اعلام داشت و گفت که او نه تنها خواسته است که صفحه تازه ای در تاریخ دمکراسی آمریکا باز کند بلکه بگوید که انتخاب مردها ، ثروتمندان و سفید پوستها دمکراسی نیست؛ دمکراسی یعنی رای دادن همه و رای گرفتن بدون تبعیض.

تک فارس

۲۰۰۴م:«اندی رونیAndy Rooney» مفسر آمریکایی یکشنبه شب ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۴ در برنامه خود در تلویزیون سی بی اس گفت: رئیس جمهور فردی است که یک جامعه، دست کم برای چهار سال سرنوشت خود را به او می سپارد، و این، کار کوچکی نیست. چرا مقرر نداشته اند که شرط نامزد شدن برای احراز این مقام بسیار مهم، قبول شدن در آزمایش هوش، معاینه جسم و روان و امتحان معلومات عمومی باشد؟. اگر یک رئیس جمهور مقدمات اقتصاد، حقوق و جامعه شناسی، و نیز تاریخ و جغرافیا نداند گزارشهایی را که به او می دهند و عموما با توجه به ضیق وقت او خلاصه تهیه می شود به وضوح درک نمی کند و تصمیماتی که می گیرد ممکن است نتیجه مطلوب نداشته باشد. دمکراسی فقط آوردن اکثریت آراء نیست. باید افرادی را به مردم برای دادن رای معرفی کرد که از لحاظ جسم و روان و هوش کامل باشند و مقدمات و دست کم راه مطالعه هر کاری را بدانند.

۸۱۵م:عباس مروی یکی از چند شاعری که اشعار آنان تا به امروز باقی مانده و گفته می شود از گروه اول شاعران فارسی گوی ایرانی بعد از حمله عرب بوده اند ۱۳ ژوئیه سال ۸۱۵ میلادی درگذشت.

دو شاعر دیگری که از آن سالها، اشعارشان به زبان فارسی باقی مانده است ابوحفص سغدی و حنظله بادغیسی هستند. شاید در دو قرن اول اشغال نظامی ایران توسط عرب، شعرای پارسی گوی دیگری هم می زیستند، اما تنها اشعار این سه تن که در خراسان بزرگتر (شامل شمال شرقی ایران امروز، شمال و شمال شرقی افغانستان و منطقه فرارود) می زیستند به نام خودشان باقی مانده است.

۲۰۰۴م:اشتیاقی که شیلیایی ها، دوشنبه ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۴ ، در برگزاری یکصدمین زادروز شاعر و نویسنده خود « پابلو نرودا Pablo Neruda» نشان دادند هرکس را که در جریان گزارش مربوط قرار گیرد امیدوار ، نسبت به وجدان بیدار انسانها خوشبین و به ادامه خدمت به آنان ترغیب می کند.

صدها تن از مردم معمولی شیلی ۳۱ سال پس از مرگ پابلو در سپیده دم در زیر باران شدید به ایستگاه راه آهن سانتیاگو رفتند و به ریکاردو لاگوس Ricardo Lagos رئیس جمهوری و پانصد مقام، استاد و اندیشمند شیلی پیوستند و ۳۱۵ کیلو متر راه را پیمودند تا در شهر « پارال»، زادگاه پابلو از او تجلیل کنند. در میدان راه آهن که پدر پابلو در آنجا روزگاری یک کارگر ساده بود از سوی مردم داوطلب با سیب سرخ بر کف میدان یک قلب ۲۲ متر در ۲۳ متر ساخته شده بود که نام شاعر را با گل سفید روی آن نوشته بودند.

۱۹۳۴م:سیزدهم ژوئیه زادروز «اکیواند سویینکاAkinwande Wole Soyinka» داستان نگار نیجریایی است که در سال ۱۹۳۴ به دنیا آمد. وی تنها نویسنده از میان سیاهان آفریقا است که برنده جایزه ادبیات نوبل شده است. سویینکا که در عین حال از مبارزان حقوق بشر و آزادی های مدنی است و از دانشگاه «لیدز» انگلستان فارغ التحصیل شده، در دانشگاههای نیجریه و آمریکا «ادبیات تطبیقی» تدریس کرده است. سویینکا به خاطر مخالفت پیگیر با برادرکشی در بیافرا و تلاش برای برای برقراری صلح میان طرفین متخاصم، در سال ۱۹۶۷ به تصمیم دولت نظامی نیجریه بازداشت شد و ۲۲ ماه در زندان بود. زندانی شدن او باعث اعتراض های جهانی و در نتیجه تغییرات وسیع در نظام حکومتی نیجریه شد. محصول این ۲۲ ماه زندان، داستان است تحت عنوان «مردی که مرد». در نمایشنامه ها و داستان های این نویسنده، نتایج بد و زشتی های ستمگری و خودسری که بزعم او زاییده استبداد هستند منعکس است و در همه آنها از حقوق انسانها و تساوی آنان در این حقوق دفاع شده است. در میان حاکمان فدراسیون نیجریه، «ثانی آباچا» بیش از دیگران مخالف سویینکا بود. دشمنی آباچا بود که این نویسنده را مجبور به جلای وطن کرد.

۲۰۰۵م:۱۲ ژوئیه ۲۰۰۵ به مناسبت هجدهمین سالروز اخطار سازمان ملل که نفوس جهان بیش از ظرفیت منابع آن است، کتابی به زبان انگلیسی تحت عنوان «یک ستاره گردان و این همه نفوس» انتشار یافته که پر از عکس و سند است.

T A K F A R S

در مقدمه کتاب آمده است که سازمان ملل در دهه ۱۹۶۰ و هنگام عبور جمعیت از خط چهار میلیارد نیز چنین اخطاری داده بود که به آن توجه نشد.

۸۴۷م:طبق نوشته و احتساب برخی مورخان اروپایی، احتمالا ۱۳ ژوئیه سال ۸۴۷ روزی است که خوارزمی ریاضی دان بزرگ ایران در بغداد فوت شد.

کرونیکل جهان در صفحه ۲۷۰ خود درباره خوارزمی نوشته است: خوارزمی بود که ریاضی و رقم نویسی هند را به کشورهای دیگر منتقل کرد و کتاب او "حساب الجبر و المقابله" نشان می دهد که ایرانیان در آن زمان تا چه حد از اروپائیان جلو بودند و واژه «جبر Jabr» را که او بکار برده به صورت «الجبراAlgebra » در سراسر جهان باقی مانده است. برخی دیگر از مورخان اروپایی درگذشت خوارزمی را در ماه آوریل رقم زده و نوشته اند که مرگ خوارزمی با چند روز تفاوت درست ۲۱۹ سال پس از درگذشت خسرو پرویز – شاه ساسانی روی داد. خسرو پرویز روز سوم آوریل سال ۶۲۸ میلادی (۱۴ فروردین) در بازداشتگاه کاخ خود در تیسفون (مدائن) مقتول شده بود که پس از مرگ او، طولی نکشید که امپراتوری ایران هم از میان رفت.

۲۰۰۸م:دکتر مایکل دباکی Michael DeBakey معروفترین جراح قلب درجهان جمعه ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۸ و ۵۶ روز پیش از صد ساله شدن در شهر هوستون آمریکا براثر عارضه طبیعی درگذشت. وی فرزند «شاکر دباغی» یک داروفروش لبنانی، و نام او تا زمان دکتر شدن «میشل دباغی» بود. پدر وی که یک مارونی (مسیحی) لبنانی بود قبلا به لوئیزیانای آمریکا مهاجرت کرده بود. میشل دباغی که هفتم سپتامبر ۱۹۰۸ در شهر لیک چارلز به دنیا آمده بود در ۳۲ سالگی دکتر شد و پس از اتمام تحصیلات در آمریکا و آلمان، به تدریس بیماری های قلب در دانشکده پزشکی «بایلورBaylor» و همزمان به کار درمان و نیز تکمیل عمل جراحی قلب و اختراع دستگاههای مربوط پرداخت ازجمله سوزن تزریق خون، پمپی که هنگام عمل قلب کار گردش خون و مبادله اکسیژن در ریه را بر عهده می گیرد، عمل قلب باز و ۱۴۹ وسیله دیگر. دباکی که تا آخرین سال عمر، از بیمارستان و آزمایشگاه و کلاس درس دور نشده بود بیماری قلب سران بسیاری از کشورها از جمله جان اف. کندی، شاه سابق ایران (پهلوی دوم) و بوریس یلتسین را درمان کرده بود.

۱۷۹۳م:۱۳ ژوئیه در سال ۱۷۹۳ در جریان انقلاب بزرگ فرانسه، بانو "شارلوت کوردای Corday" دخترى ازخانواده اعیان و اشراف فرانسوی که انقلابیون اموال برخى ازبستگان وی را مصادره کرده بودند، به بهانه این که می خواهد به "ژان پل مارا Marat" یکی از سران انقلاب اطلاعات محرمانه بدهد، به خانه او وارد شد و او را که هنوز در حمام خانه بود با ضربه دشنه کشت.

۱۹۴۳م:جهان، ۱۳ ژوئیه سال ۱۹۴۳، شاهد بزرگترین نبرد تانک در تاریخ خود بود. در این روز در منطقه کورسک Kursk – نزدیک مسکو، در زمین شش هزار و سیصد تانک آلمان و شوروی و ۲ میلیون و ۲۴۰ هزار سرباز و در آسمان ۴ هزار و چهارصد هواپیمای طرفین به جان هم افتاده بودند که در مدتی نسبتا کوتاه دو هزار و نهصد تانک از میان رفت، ۲۳۸ هزار سرباز کشته و هفتصد هزار تن دیگر مجروح و از صحنه نبرد خارج شدند و هیتلر برای نخستین بار مجبور شد دستور عقب نشینی بدهد که آغاز پایان کار او بود. شدیدترین صحنه این نبرد تانک در ناحیه Prokhorovka صورت گرفته بود. این نبرد تانک در واقع از پنجم ژوئیه آغاز شده بود که از دوازدهم این ماه (هفتمین روز) شدت گرفته و در ۱۳ ژوئیه به اوج شدت رسیده بود.

این نبرد پس از آزاد شدن استالینگراد و خارکوف صورت گرفت. ژوکوف Zhukov – مارشال شوروی، در منطقه نبرد هشت خط دفاعی مدور پشت سرهم به وجود آورده بود و با استفاده از سیصد هزار غیر نظامی محلی که آلمانی ها تصور می کردند به زراعت مشغولند صحنه را مین گذاری کرده بود.

۲۰۰۴م:حمید کرزای رئیس جمهور افغانستان ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۴ اعلام کرد که میلیشیای افغان (افراد مسلحی که تابع سران محلی معروف به «وار لرد» هستند) بدتر از طالبان عمل می کنند و باید خلع سلح شوند.

تک فارس www.takfars.ir

کرزای گفت که نخستین گام دولت باید خلع سلاح میلیشیای محلی باشد که شمار آنان در افغانستان تا این تاریخ (۱۲ ژوئیه ۲۰۰۴) ۶۰ هزار تن برآورد شده است و تا آوریل آینده (سال ۲۰۰۵) دست کم هفتاد درصد آنان باید کنار بروند و در این زمینه در حال مذاکره با آمریکا، ناتو و سازمان ملل است.

۲۰۰۴م:باب هربرت مفسر آمریکایی در تفسیر ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۴ خود نوشته است که پس از نزدیک به سه سال، اینک مسلم شده است که دشمن واقعی آمریکا بن لادن و القاعده است و می دانند که بن لادن و دستیاران نزدیکش در نقطه ای در مرز افغانستان و پاکستان پنهان شده اند. تعجب در این است که با داشتن این اطلاعات، چرا با همه توان و امکانات به آنجا حمله نمی کنند تا کلک کار کنده شود.

هربرت که تفسیر او از طریق سندیکای مربوط میان روزنامه های آمریکا توزیع و در آنها انتشار یافته سپس افزوده است: بنظر می رسد که عملیات عراق و افغانستان به صورت "وقت گذرانی: درآمده است – چرا و منظور چیست؟. اگر هدف، بن لادن است، باید

روی ازمیان برداشتن او تمرکز شود. ادامه استقرار در افغانستان مسئله ساز خواهد شد – مسئله ای جهانی و پیچیده.

۱۸۲۲: استقلال طلبان یونان در تنگه ترموپیل نیروهای عثمانی را شکست دادند.

۱۸۵۴:جورج ایستمن George Eastman موسس کارخانه کداک در رچستر ایالت نیویورک به دنیا آمد و ۷۸ سال عمر کرد. وی مخترع حلقه فیلم ( فیلم انعطاف پذیر) ،پلیت خشک ،دوربین کداک( دوربین کوچک و قابل حمل) ، و عکس متحرک ( فیلم ) است.

۱۸۷۸: دولتهای بزرگ اروپایی بر نقشه تازه بالکان که خود ترسیم کرده بودند صحه گذاردند و به این ترتیب، برای عثمانی در بالکان جایی جز آلبانی باقی نماند. بلغارستان نیر استقلال داخلی یافت و قرار شد که در آنجا از جانب عثمانی، فقط یک فرماندار کل باقی بماند.

۱۹۱۱: انگلستان و ژاپن پیمان اتحاد خود را برای چهار سال دیگر تمدید کردند.

۱۹۶۳: جمهوری خلق چین دولت آمریکا را متهم کرد که می کوشد روابط چین و شوروی را زهرآگین کند.

تکفارس

۱۹۷۱: ده تن از افسران ارتش مغرب (مراکش) از جمله یک ژنرال معروف که بر ضد پادشاه این کشور توطئه کرده بودند تیر باران شدند.

۱۹۷۶: نمایندگان ۱۲ دولت که در پاریس اجتماع کرده بودند به توافق رسیدند که از سال ۱۹۸۹ در منطقه قطب جنوب به اکتشاف و استخراج مواد معدنی بپردازند.

۱۹۷۹: از ۲۳ تیر ماه ۱۳۵۸ سازمان رادیو ـ تلویزیون دولتی ( صدا و سیما ) دارای یک شورای عالی مرکب از محمد موسوی ، محمد خاتمی ، صادق قطب زاده ( مدیر عامل )، عبدالرحیم گواهی و ابراهیم پیراینده شد.