فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۱ بهمن

۲۰۰۹م:گزارش جامع همراه با عکس و ویدئو درباره نخستین بکارگیری گاز خفه کننده و سلاح شیمیایی در جنگ که یکم ژانویه ۲۰۰۹ در نشست انستیتوی باستان شناسی آمریکا در شهر فیلادلفیا مطرح شده بود ۲۱ ژانویه آن سال! در رسانه ها انتشار یافت. این گزارش توسط دکتر سایمون جیمز Simon James باستانشناس انگلیسی، همکار موزه بریتانیا و استاد دانشگاه لیسستر Leicester تهیه و ارائه شده بود. وی که دنباله بررسی های دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ باستان شناسان فرانسوی ـ آمریکایی را در سوریه و ترکیه و بویژه منطقه « دورا ـ اوروپوس» گرفته است ثابت کرده است که ارتش ایران در زمان شاپور یکم ـ شاه ساسانی، درجریان پس گرفتن شهر «دورا» در کنار فرات (واقع در سوریه) که باروی مستحکمی داشت از رومیان، از گاز خفه کننده استفاده کرده بود. به این ترتیب تاریخ استفاده از سلاح شیمیایی به سال ۲۵۶ میلادی (۱۷۵۴سال پیش باز می گردد) که تاریخ بکارگیری آن را از دوران جنگ جهانی اول نوشته اند. بازپس گیری «دورا» بود که والریانوس امپراتور وقت روم را به جنگ با ایران برانگیخت که در این جنگ که دومین جنگ ایران و روم در زمان شاپور یکم بشمار می رود والریانوس با ژنرالهایش و چهل تا شصت هزار لژیونر اسیر شدند، والریانوس در برابر شاپور یکم یکم زانو زد و امپراتوری روم تحقیر شد. تصویر والریانوس که در برابر شاپور یکم زانو زده است در نقاطی از ایران بر کوه نقش شده است تا ایرانیان نسل های بعد نسبت به وطن خود که چنان قدرت نظامی داشته افتخار و مباهات کنند.

طبق گزارش دکتر جیمز به نشست «ای. آی. ای AIA»، یگانهای مهندسی ارتش ایران برای ورود به دژ «دورا Dura» دست به ساختن تونلهای زیر زمینی زدند و این کار را از داخل چادرهای خود آغاز کردند تا نظامیان رومی متوجه فعالیت آنان نشوند. مقطع این تونلها دو متر در دو متر بود. اتفاقا رومیان نیز همزمان به همین فکر افتاده بودند و ایرانیان هنگامی متوجه این فعالیت آنان شدند که یکی از تونلها پس از ۱۱ متر کنده شدن به تونل رومی ها برخورد کرد. جنگ در تونلهای دو متری با شمشیر و نیزه امکان نداشت و در اینجا بود که مهندسان ارتش ایران یک ماده قابل اشتعال و دودزا و خفه کننده را که از ترکیب قیر (بیتومن ـ نفت خام) و سولفور (گوگرد) ساخته بودند به درون تونل (نقب) منتقل و با پرتاب شعله، آتش زدند و پس از خفه شدن رومی ها و انتقال هوای تازه، از آن طریق وارد دژ شدند و آن را گشودند و بارویش را تخریب کردند که آثار آن باقی مانده است. در بررسی های باستانشناسی دهه ۱۹۳۰ بقایای اجساد ۲۰ لژیونر رومی و جنگ افزارهای آنان در یکی از این تونلها به دست آمد.

تحقیقات تازه دکتر جیمز و آزمایش استخوانهای لژیونرهای رومی در لابراتوار، خفه شدن آنها و نوع گاز خفه کننده را به دست داده است. تسلیحات و آموزش ارتش ایران در جهان باستان در برهه هایی از تاریخ برتر از ملل دیگر بود و بهرام چوبین (ژنرال بنام ایرانی) در جنگ بلخ از نوعی سلاح مشابه راکتهای امروز استفاده کرده بود. با وجود این، بزرگترین جنگ افزار ایرانیان در طول تاریخ، ناسیونالیسم توفنده ایرانی بوده است که بنظر می رسد دارد دوباره زنده می شود.

۱۷۳۲م: ۲۱ژانویه سال ۱۷۳۲دولت روسیه طبق یادداشتی که در رشت به نماینده دولت ایران تسلیم شد مفاد قرارداد سال ۱۷۲۴ خود با دولت عثمانی را که به امضای پتر یکم و سلطان عثمانی رسیده بود کان لم یکن و بلااثر اعلام داشت. طبق این قرارداد که با ظهور نادر و از ترس او لغو شد، دولتین روسیه و عثمانی با سوء استفاده از ضعف ایران به سبب جنگ داخلی (تصرف اصفهان به دست قندهاری ها ایرانی) توافق کرده بودند که سراسر غرب ایران ــ از گرجستان تا خوزستان ــ به عثمانی و نواحی ساحلی شمال ایران ــ از حاجی طرخان تا استراباد ــ به روسیه تعلق داشته باشد. پتر یکم تزار روسیه چند روز پس از امضای این قرار داد درگذشته بود.

در سال ۱۷۲۴ دولت عثمانی هنگامی که شنید که پتر یکم امپراتور روسیه با ۴۵ هزار سرباز و صدها توپ در حاجی طرخان مستقر شده و قصد راندن به جنوب و رساندن خود به آبهای اصطلاحا گرم اقیانوس هند را دارد که هدف نهایی اوست پیشنهاد انعقاد آن قرارداد را داده بود که میان دو کشور برسر ایران که اوضاع مبهمی داشت درگیری روی ندهد و به علاوه، روسها طمع به غرب ایران نکنند. پتر یکم با این پیشنهاد موافقت کرده بود.

تکفارس آی آر

جانشینان پتر پس از اطلاع از ظهور نادر و قلع و قمع قندهاری ها و عقب راندن عثمانی و برکنار کردن طهماسب دوم شاه صفوی، حساب کار خود را کردند و ضمن لغو یکجانبه قراردادی که باعثمانی امضاء کرده بودند از همه دعاوی خود دست برداشتند و دستور بازگشت نیروها را صادر کردند.

باوجود لغو این قرار داد و باز گرداندن نیروها، روسیه در بیرون بردن باقیمانده واحدهای نظامی خود از بادکوبه (باکو) تعلل می ورزید که نادر دو سال بعد عازم داغستان شد و روسها با شنیدن این خبر به واحدهای باقیمانده در دژ بادکوبه دستور تخلیه و بازگشت فوری دادند و شتاب در این کار به قدری زیاد بود که سربازان روس تعدادی از توپهای خود را برجای گذارده بودند.

اسناد آرشیو «سن پترز بورگ» نشان می دهد که به تزار وقت روسیه (جانشین پتر یکم) گزارش کرده بودند که اگر نادر از منطقه دربند قفقاز عبور کند به تصرف روسیه قانع نخواهد شد و تا اروپای مرکزی پیش خواهد راند.

۱۳۴۳م:یکم بهمن ۱۳۴۳ (۲۱ ژانویه ۱۹۶۵) حسنعلی منصور نخست وزیر وقت پس از پیاده شدن از خودرو نخست وزیری در میدان تاریخی بهارستان برای ورود به ساختمان مجلس، هدف سه گوله قرار گرفت و چهار روز بعد در بیمارستان پارس درگذشت و محمد بخارایی کمی پایین تر از مسجد سپهسالار به اتهام تیراندازی به منصور دستگیر شد. منصور در پیاده رو میدان بهارستان، بلافاصله پس از پیاده شدن از اتومبیل و پیش از ورود به مجلس هدف گلوله قرارگرفته بود. چند ساعت پس از انتقال منصور به بیمارستان، شاه امیر عباس هویدا ـ وزیر دارایی و دوست نزدیک منصور ـ را به ریاست موقت شورای وزیران برگزید که پس از درگذشت منصور جای وی را گرفت و نخست وزیر شد و ۱۳ سال در این سمت باقی بود.

www.takfars.ir

در پی تیر اندازی به منصور، سر لشکر حسن پاکروان رئیس وقت ساواک جای خود را به سپهبد نعمت الله نصیری رئس شهربانی کل کشور داد (تفصیل این جا به جایی را بانو فاطمه پاکروان بیان داشته که در قسمت تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد محفوط است). نخست وزیری منصور ده ماه و چهارده روز طول کشید. از نوشته اصحاب اطلاع چنین بر می آید که یکی از انگیزه های قتل حسنعلی منصور اصرار او به دادن مصونیت قضایی به نظامیان آمریکایی در ایران بود. چند روز پس از درگذشت منصور، شاه شدیدا سیاست انگلستان را به باد انتقاد گرفت. پاره ای از مفسران با توجه به انتقاد شاه از انگلستان حدس زده بودند که ممکن است رقابت پنهانی انگلستان و آمریکا در ایران به ترور حسنعلی منصور انجامیده باشد، زیرا در هواداری منصور از سیاست آمریکا تردید وجود نداشت. همچنین در جامعه ایرانی وقت از دیرزمان این شایعه رواج داشت که دولت لندن از حامیان بازاریان مذهبی است. طراح ترور حسنعلی منصور از این دسته از بازاریان بودند.

علی منصور پدر حسنعلی هم در زمان رضاشاه نخست وزیر ایران بود. وی در شهریور ۱۳۲۰ و در زمانی بسیار حساس کناره گیری کرده و فروغی که میانه خوبی با رضاشاه نداشت برجایش نشسته بود. حسنعلی منصور که موسس حزب ایران نوین بود قبلا دبیری شورای عالی اقتصاد را بر عهده داشت.

۲۰۰۵م:«پروین» بازیگر فیلمهای هندی (بالی وود) ۲۱ ژانویه ۲۰۰۵ در۵۶ سالگی در خانه اش بر اثر تشدید بیماری قند درگذشت. وی که در ۲۹ فیلم سینمایی شرکت کرده بود معروفترین بازیگر زن در فیلمهای هندی دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ بود. پروین دختر «ولی محمد» از مسلمانان ایالت گجرات هند و تحصیلکرده دانشگاه بود. وی تلاش داشت که در فیلمها در نقش زنی با یک اراده آهنین ظاهر شود. دیوار، خوددار و طاقت سه عنوان فیلم های او از این دست هستند.

۵۰۰پیش از میلاد:مورخان اندرزهای «ماهاویرا» را که نوشته اند ۲۱ ژانویه سال ۵۰۰ پیش از میلاد انتشار یافت و در آن قدرت ناشی از معنویات را ابدی و خلل ناپذیر خوانده شکل گیری دو جریان فکری متفاوت در شرق و غرب اعلام کرده اند که جریان فکری شرق را بودا، فلسفه هند و کنفسیوس بر پایه ترویج معنویات و اخلاقیات که باعث ایجاد حس بی نیازی در افراد و دور ساختن آنان از فساد و تباهی می شود پایه گذارده، و پایه گذار جریان فکری غرب را که بر اساس کنترل افراد با وضع قانون و ضوابط لازم الاجرا و تعیین مجازات دنیوی و نیز حکومت به رضایت مردم (دمکراسی) است فلاسفه یونان دانسته اند و تاکید کرده اند که روش فکری ایران (آموزشهای زرتشت) که پیش از این دو جریان فکری متفاوت شکل گرفته بود میانگین این دو تفکر است. زرتشت ضمن اندرز به رعایت اخلاقیات مخصوصا پرهیز از دروغگویی و عمل و اندیشه بد نسبت به دیگران، از فکر یافتن راهی برای تضمین اجرایی آنها که همانا وجود یک دولت نیرومند است غافل نبوده است.

اوگوست کنت فیلسوف و جامعه شناس فرانسوی متولد در سال ۱۷۹۸ در این زمینه گفته است: رفتار خوب و مطلوب یک فرد نتیجه دانش و ارزشهای معنوی اوست. اگر دانش را که کاهش پذیر نیست عامل ثابت بشمار آوریم، متغییر آن ارزشهای معنوی است. به این ترتیب تغییر رفتار یک فرد نتیجه تضعیف ارزشهای معنوی در اوست که جلوگیری از تضعیف آن به اراده فرد و یا با ضوابط و نظامات دولتی می تواند صورت گیرد.

۱۹۲۱م:۲۱ ژانویه ۱۹۲۱ «آمادئو بوردیگا Amadeo Bordiga» رهبر مارکسیست های حزب سوسیالیست ایتالیا با یارانش از این حزب جدا شد و با کمک آنتونیو گرامشیAntonio Gramsci (گرامشچی) حزب کمونیست ایتالیا را به نام «پارتیتو کمونیستا داایتالیا» در شهرLivorno لیورنو تاسیس کرد که در ۱۹۷۰ یک سوم رای دهندگان ایتالیایی را پشت سر خود داشت و عنوان بزرگترین حزب کمونیست دنیای غرب را به دست آورده بود. حزب کمونیست ایتالیا در دوران حکومت موسولینی غیر قانونی اعلام شده بود.

این حزب با فروپاشی شوروی نظرات خود را تعدیل کرد (با توجه به شرایط جهان امروز و تفکّر نسل نوین اروپا عملی تر ساخت) و اینک زیر نام حزب دمکراتیک چپ به فعالیت ادامه می دهد.

۱۷۸۹م:داستان «The Power of Sympathy نیروی همدردی» ۲۱ ژانویه سال ۱۷۸۹ در شهر بوستون (باستن) ایالت ماساچوستس آمریکا به توزیع داده شد. تاریخ عمومی ادبیات این داستان را به احتمال زیاد، نخستین ناولی می داند که در ایالات متحده به چاپ رسیده باشد. برخی بانو سارا مورتن را نویسنده این داستان می دانند ولی پاره ای دیگر ویلیام براون را. مولف در پشت جلد کتاب و صفحه معروف به شناسنامه ذکر نشده است. کسانی که ویلیام براون را نویسنده این داستان می دانند استدلال می کنند که ویلیام همسایه بانو «سارا مورتن» بود که شرح زندگانی سارا را به صورت داستان نوشت و به دست چاپ داد. این داستان یک ماجرای حقیقی است.

تک فارس

۱۹۵۰م:«جورج اورول George Orwell» مولف انگلیسی کتاب «۱۹۸۴» ۲۱ ژانویه ۱۹۵۰، هفت ماه و ۱۲ روز پس از انتشار این کتاب که در آن اوضاع کنونی جهان از لحاظ محدودیت های انسان و گسترش ابزارهای کنترل را در قالب داستان پیش بینی کرده بود از بیماری سل درگذشت. وی که یک روزنامه نگار و داستان نویس بود کار تالیف این کتاب معروف خود را در سال ۱۹۴۸ آغاز کرده بود و عنوانش را با جا به جا کردن دو رقم آخر عدد ۱۹۴۸ تعیین کرده و «۱۹۸۴» قرار داده بود. کتاب به صورت داستان است ولی تمامی آن چه را که نوشته است عینا در دهه های آخر قرن بیستم و پس از آن تحقق یافته است. وی شخصیتهای کتاب خود را در وضعیت سال ۱۹۸۴ خیالی قرار داده بود که هرکس به دنبال پول است و مادیگری محض حکمفرماست؛ از صفا و دوستی واقعی خبری نیست. کسی وقت پختن غذا، استراحت و لذت بردن از زندگانی را ندارد. همه مردم، شب و روز می دوند و نگران آینده خود و تامین معاش هستند. دولت ها با انواع وسائل الکترونیک مردم را حتی در زندگانی خصوصی و خلوتشان تعقیب و استراق سمع می کنند، و هیچکس از آن ایمن نیست. فرد نسبت به فرد دیگر بدبین است و واهمه دارد که مبادا مامور پلیس سیاسی باشد. هرکدام دیگری را به چشم خبر چین دولت نگاه می کند. دولتها از راه دور گفتگوهای مردم را می شنوند و بر جزئیات کار آنان مسلط است. آزادی و دمکراسی، در گفتار و نوشتار کلماتی زیبا هستند ولی در عمل رعایت نمی شوند و به نام آنها هرگونه فشاری به مردم وارد می آید و ….

در زمان انتشار کتاب، کسی باور نمی کرد که این داستان روزی تحقق یابد و بسیاری از نقد نویسها آن را یک داستان بی مزه و بی محتوا خوانده بودند که بعدا یک کتاب نادر قرن ۲۰ تلقی شد. داستان «۱۹۸۴» توسط دکتر مهدی بهره مند (روزنامه نگار و مرحوم) در نیمه دهه ۱۳۳۰ به زبان فارسی ترجمه شد.

داستان معروف دیگر «اورول» که نام اصلی او «اریک آرتر بلر»، و در خردی، پدرش کارمند دولت انگلستان در هندوستان بود « انیمال فارم» عنوان دارد. این نویسنده که تنها ۴۷ سال عمر کرد کتابهای متعدد دیگر و صدها مقاله منتشر ساخته است. نخستین داستان پرفروش او «روزهای برمه ای» عنوان دارد. وی درجریان جنگ داخلی اسپانیا به این کشور رفت و در کنار چپها برضد سلطنت طلبان جنگید و مجروح شد. ضعف ناشی از همین جراحت باعث ابتلاء وی به بیماری سل شد که در آن زمان داروی موثر برای درمان نداشت. اورول با وجود چپگرایی، با نظام حکومتی شوروی ضدیت داشت و آن را «سوسیالیست دروغین» می خواند.

۱۹۶۸م:«ویلیام جان لانگ William John Lang» روزنامه نگار آمریکایی و از دبیران مجله لایفLife بیست و یکم ژانویه ۱۹۶۸ در ۵۴ سالگی درگذشت. وی که کار روزنامه نگاری را از ۲۲ سالگی در روزنامه «شیکاگو دیلی نیوز» و پس از اتمام دانشگاه آغاز کرده بود. وی پس از پوشش انتخابات سالهای ۱۹۳۶ و ۱۹۴۰ ریاست جمهوری آمریکا، در یک مقاله طولانی و ماندنی نظریه ای را ابراز داشت که از همان زمان مورد توجه خاص سردبیران رسانه ها و دمکراسی دوستان است. وی نوشته است که اگر روزنامه نگار به هنگام تحریر اخبار مربوط به رقابت های انتخاباتی، در قالب گزارش روزنامه و به شیوه ژورنالیستی؛ اصول دمکراسی و نظر مردم و کارهای گذشته (بد و خوب) نامزدها را دقیقا و منصفانه برنگارد؛ نه تنها مردم معمولی آموزش دمکراسی می بینند بلکه دمکراسی از اصول و هدفهای خود دور نمی شود و رتوریکRhetoric های نامزدها (نطق های عمومی و عمدتا توخالی و لفّاظی ها) نخواهد توانست رای دهندگان را بفریبد و مانع از آن شود که اقدامات منفی خود درگذشته را پنهان کنند. «لانگ» روزنامه نگاران را آموزگار و پاسدار دمکراسی خوانده و با این دو رسالت از آنان خواسته است که در پوشش اخبار مربوط به فعالیت های انتخاباتی «حّب و بغض» شخصی خود را کنار بگذارند و اصول و سود جامعه را در نظر داشته باشند. وی در همین مقاله به سردبیران روزنامه های سایر کشورها توصیه کرده بود که با هدف خدمت به آموزش و رشد معلومات ملت خود، مبارزات انتخاباتی کشورهای دیگر را به طور روزانه، مشروح و «بی واسطه (از طریق خبرنگار خود و نه به نقل از خبرگزاری ها و رسانه های دیگر و توجه به متن اعلامیه های رسمی)» پوشش دهند. ویلیام جان لانگ همچنین روند جنگ جهانی دوم از شمال افریقا تا شهر برلن و ازجمله نبرد بالژ را پوشش داده بود.

در تاریخ ژورنالیسم وطن ما، ایران، این نوع پوشش خبری تنها در مورد انتخابات سال ۲۰۰۴ ریاست جمهوری آمریکا در روزنامه همشهری که علیرضا شیخ عطّار (بعدا قائمقام وزیر امورخارجه و اینک سفیر ایران در آلمان) سردبیری آن را بر عهده داشت زیر نظر دکتر جواد وعیدی انجام گرفت. این دو از یک روزنامه نگار حرفه ای حاضر در صحنه خواسته بودند که مبارزات را به طور روزانه و به گونه ای کامل و بی طرفانه گزارش کند و قسمتی از جای روزنامه را به درج این گزارش ها به نقل از خبرنگار خود اختصاص داده بودند که در آرشیو همشهری موجود است.

۱۸۲۳م:«کایتانو خوزه رودریگزCayetano Jose Rodriguez» روزنامه نگار، مولف و شاعر آرژانتینی ۲۱ ژانویه سال ۱۸۲۳ در ۶۲ سالگی درگذشت. از کارهای مهم او نوشتن اعلامیه استقلال کشور آرژانتین است (برخی از مورخان نوشته اند که ویراستار اعلامیه بود!). رودریگز عضو کنگره ای بود که در سال ۱۸۱۵ قانون اساسی آرژانتین را نوشت. کار جاودانه دیگر او گفتن سرودی میهنی (مشابه سرود «ای ایران») به هنگام تعرض انگلیسی ها به آرژانتین بود که با خواندن آن جوانان آرژانتینی به حرکت درآمدند و انگلیسی ها را شکست و فراری دادند. رودریگز اشعاری هم در ذم «برده داری» نوشت که باعث الغاء برده داری در این کشور آمریکای لاتین شد. رودریگز مدتها سردبیری یک روزنامه را در وطن خود برعهده داشت.

۱۹۳۳م:۲۱ ژانویه ۱۹۳۳ «جورج مورGeorge Moore» داستان نگار، درام نویس، شاعر و خاطره نگار ایرلندی در ۸۱ سالگی فوت شد. وی از معروفترین داستان نگاران رئالیست اروپا بشمار می رود که ۴۷ ناول، پنج بیوگرافی و چندین خاطره از خود برجای گذارده است. وی که تحصیلکرده فرانسه بود کار داستان نگاری را با نوشتن داستانهای کوتاه آغاز کرده بود. «جورج مور» هر گزارش مطبوعات در زمینه اتفاقات شهری را که به نظرش دارای ارزش اجتماعی می آمد هفته ها دنبال می کرد و مجموعه این وقایع را در یک کتاب منتشر می ساخت. نخستین ناول مطوّل او «عاشق مدرن (نوظهور)» عنوان دارد. داستانهای بعدی جورج «زوجه هنرپیشه نقابدار»، لویس سیمور و زنان نیویورکی، فقر در روزهای بهاری، عزب ولی محدود، شمارش روزهای بربادرفته عمر، قتل آرزوها، مردم آزاری و ….

T A K F A R S

«مور» خاطره نگاری و بیوگرافی نویسی را «پندآموز» و خدماتی بزرگ به جامعه می دانست. وی توصیه کرده است که برای بیوگرافی نویسی «خادمان گمنام» نباید فراموش شوند؛ گرچه همه تجربه های انسانی برای دیگران مثمر ثمر هستند. در جوامع بشری، بسیاری از افراد دلسوز و خوش فکر و دارای حسن نیّت بوده و خدمات بی شائبه کرده اند ولی چون تجربه آنان به صورت کتاب باقی نمانده برباد رفته است که (به باور جورج مور) خیانتی است به جامعه و نسلهای بعدی که نباید اشتباهات را تکرار کنند.

۱۸۹۹م۲۱: ژانویه سال ۱۸۹۹ کارخانه «آدام اپلAdam Opel» آلمان نخستین دستگاه اتومبیل ساخت خود به نام «اپل» را به معرض تماشای عمومی گذارد. این کارخانه که در ۲۱ ژانویه سال ۱۸۶۳ در «روسل شایم» آلمان (نزدیک فرانکفورت) تاسیس شده بود قبلا قفل، چرخ خیاطی و دوچرخه تولید می کرد. کمپانی جنرال موتورز آمریکا کارخانه اپل را در سال ۱۹۲۹ به مبلغ ۳۳ میلیون دلار از خانواده آدام اپل (که سالها قبل از آن فوت شده بود) خریداری کرد و با راه اندازی کارخانه «واکسهال» انگلستان به صورت جنرال موتور اروپا درآورد.

«اپل» در دهه ۱۹۷۰ در ایران مونتاژ می شد و در دو نوع با نام «شورلت ایران» به فروش می رسید!. پس از انقلاب، احتمالا همین نام سبب توقف تولید آن در ایران شد.

۱۹۷۶م:هواپیمای تجاری فوق سرعت صوت «کنکورد» ساخت یک کنسرسیوم اروپایی که تولید آن قبلا تکمیل شده بود از ۲۱ ژانویه ۱۹۷۶ در دو خط هوایی فعالیت مسافررسانی خودرا آغاز کرد. فعالیت این نوع هواپیما که هردستگاه آن در آن زمان ۴۶ میلیون دلار بها گذاری شده بود در ۲۶ نوامبر ۲۰۰۳ پایان یافت و از خطوط هوایی برچیده شد. کنکورد در طول ۲۷ سال پرواز تنها یک سقوط داشت. توپولف (تی یو ـ ۱۴۴) دومین هواپیمای تجاری فوق سرعت صوت است که در روسیه ساخته شده است.

۲۰۰۸م:دهم ژانویه ۲۰۰۸ شبکه های تلویزیونی آمریکا در اخبار مشروح شبانه خود گزارش از ساخت یک اتومبیل پنج ـ نفره، چهار ـ در و ۴ ویل ـ درایو «دو هزار و پانصد دلاری» در هند داده و گفته بودند که ارزانترین اتومبیل موجود در جهان است. به گزارش این شبکه ها، این اتومبیل که در کارخانه های «تاتا»، بزرگترین تاسیسات صنعتی هند، تولید شده است «نانو Nano» نام دارد و مصرف سوخت آن هر ۶۰ کیلومتر یک گالون بنزین و سرعت اطمینان بخش (Safe) آن تا صد کیلومتر در ساعت است.

تلویزیون های آمریکا این اتومبیل را به عنوان یک پدیده تازه بمانند ساخت فولکس واگن در آلمان در سال ۱۹۳۶ و اتومبیل فورد مدل «تی» در سال ۱۹۰۸ توصیف کرده و آن را «اتومبیل مردم عادی» خوانده و پیش بینی کرده بودند که این اتومبیل می تواند همه را در کشورهای کم درآمد، اتومبیلدار کند.

طبق این گزارش ها، در روز نمایش این اتومبیل «راتان تاتا» مدیر ۷۱ ساله تاسیسات صنعتی تاتا (پسر هرمز، نوه جمشید و نواده نوشیروان تاتا) از پارسیان معروف هند آن را رانندگی کرد. نوشیروان تاتا که یک موبد زرتشتی بود پسرش جمشید را تشویق به صنعتی کردن هند کرد و جمشید شهر «جمشیدپور» را ساخت و کارخانه ها و انستیتوی تکنولوژی خود را در آنجا تاسیس کرد. این تاسیسات که از لحاظ بزرگی در هند یک میلیارد و یکصد میلیون نفری در جایگاه یکم قرار دارند این کشور را به میان ممالک صنعتی و تکنولوژیک جهان برده اند. در تاریخ صنعت، خاندان ایرانی تبار تاتا موسسان پولادسازی هند خوانده شده اند. اعضای این خاندان علاقه ویژه به سرزمین نیاکان خود «ایران» دارند و موسسات فرهنگی متعدد از جمله دبیرستان انوشیروان دادگر را ساخته و به ایران هدیه کرده و در صنعتی کردن وطن نیاکان و به ویژه در بندرعباس مشارکت دارند.

تک فارس www.takfars.ir

۱۷۷۵م:بیست و یکم ژانویه سال ۱۷۷۵ (طبق تقویم میلادی سابق: دهم ژانویه این سال) «یملیان پوگاچفYemelyan Ivanovich Pugachev» قزاق انقلابی روسیه، به فرمان تزار وقت در مسکو چهار شقّه شد. وی که از قزاقهای ناحیه «دنDon» بود قبلا سروان ارتش تزار بود و در جنگ با عثمانی و آلمان شرکت کرده بود. پوگاچف در جریان یک ماموریت داخلی در منطقه ولگاVolga از مشاهده وضعیت رقت برانگیز سرفهای منطقه (کشاورزانی که با مزرعه بفروش می رسیدند و به نوعی «برده» بودند) و نیز نبودن قانون و ضوابط رعایت حق و انصاف آزرده شد و برضد تزار وقت (کاترین دوم) که پوگاچف تزارها را منشاء ظلم و فساد می دانست دست به قیام زد و در اندک مدتی بیش از ده هزار هوادار مسلح به دست آورد و شهرستان «کازانKazan» را تصرف کرد ولی بعدا از ارتش تزار که به فرماندهی دو ژنرال از دو سوی وی را مورد حمله قرار داده بودند شکست خورد و تنی چند که خودشان را در زمره یاران او جازده بودند تا بلکه به نوایی برسند وی را در ۱۴ سپتامبر ۱۹۷۴ دستگیر و به ژنرالهای تزار تسلیم کردند که در یک قفس آهنین به مسکو منتقل و در اینجا در یک میدان عمومی شقّه شد. پوشکین نویسنده نامدار روس در کتاب «دختر کاپیتان» جزئیات دستگیری و قتل پوگاچف را شرح داده است.

۱۷۹۳م:ساعت ده و سی دقیقه بامداد ۲۱ ژانویه ۱۷۹۳ لویی شانزدهم پادشاه برکنارشده فرانسه که سه روز پیش از آن در یک دادگاه انقلاب پاریس به جرم خیانت به وطن (دعوت محرمانه از دولت های خارجی برای حمله نظامی به فرانسه و بازگرداندن او به سلطنت)، ولخرجی بدون مجوز از خزانه کشور و دستور تیراندازی به مردم غیر مسلّح که برای ابراز خواست خود اجتماع کرده بودند به اعدام محکوم شده بود در برابر چشمان هزاران پاریسی با گیوتین گردن زده شد و سر او را دقایقی چند در برابر جمعیت گرفتند و جمعیت فریاد زنده باد جمهوری برآورد. لویی ۱۶ پیش از قراردادن گردنش در دستگاه گیوتین، چند جمله خطاب به حاضران (مردم) بیان داشته بود، ولی طبّالان صدای طبلها را آن چنان بلند کردند که جز اطرافیان، کسی متوجه حرفهای او نشد. باوجود مخالفت لویی ۱۶، جّلاد دستهای اورا از پشت بست و گردنش را زیر گیوتین قرار داد.

۱۹۲۴م:۲۱ ژانویه ۱۹۲۴ لنین رهبر انقلاب بلشویکی اکتبر ۱۹۱۷، بنیادگذار روسیه شوروی و طراح سوسیالیسم لنینیستی در پی یک سکته مغزی که قبلا عارض او شده بود، پیش از آن که نظام تازه اش هفت ساله شود درگذشت. سپس وارثان انقلاب بلشویکی روسیه (اکثریت)، بدون توجه به وصیتنامه لنین، بر سر قدرت وارد یک جنگ شش ساله شدند که فاتح این جنگ استالین بود که عقیده به استقرار سوسیالیسم از راه خشونت و نیز صدور سوسیالیسم به سایر کشورها داشت. حتی آن قسمت از وصیتنامه لنین که در کنار مادرش دفن شود نه در یک میدان شهر مسکو و در ساختمانی اختصاصی، و «سن پترزبورگ» را به اسم او به «لنینگراد» تغییر نام ندهند و مقامات دولتی و حزبی همانند مردم معمولی (عوام الناس) زندگی ساده داشته باشند، انتصاب مقامات پس از آزمایشهای سخت و اطمینان از دلسوز بودن و وفاداری به سوسیالیسم صورت گیرد و از تجمل بپرهیزند رعایت نشد. لنین تاکید بر اولوّیت ساخت یک ژورنالیسم ممتاز کرده بود که زیربنای روسیه شوروی باشد و پاسدار وطن و سوسیالیسم که به آن هم توجه نشد و مورخان بی اعتنایی به وصیتنامه لنین و نبود یک ژورنالیسم ممتازرا از عوامل فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ بشمارآورده اند.

۲۰۰۸م:۲۱ ژانویه ۲۰۰۸ رسانه های غرب اظهارات ژنرال «یوری بالویفسکیYuri Baluyevsky» رئیس ستاد ارتش روسیه را همراه با تفسیر منتشر کرده بودند که سه روز پیش از آن گفته بود: ما می توانیم در صورتی که خود و متحدین مان را در معرض خطر جدّی ببینیم دست به حمله پیشگیرانه اتمی بزنیم. از زمان فروپاشی شوروی در دسامبر ۱۹۹۱ تا این زمان چنین اخطاری شنیده نشده بود. با این خبر، در برخی از روزنامه ها عکس ژنرال بالویفسکی چاپ شده بود که دست در دست همتای چینی خود ژنرال «لینانگ گوانگلیLiang Guanglie» قرار داده بود (عکس مربوط به چند ماه پیش بود که در سیبری و در جریان یک مانور نظامی مشترک گرفته شده بود). به علاوه، عکسی از یک زیردریایی اتمی روسیه. این رسانه ها در ماههای آخر سال ۲۰۰۷ «ولادیمیر پوتین» مرد قدرتمند روسیه را با نیکلای یکم تزار این کشور در نیمه اول قرن نوزدهم مقایسه کرده و با این نوشته خود عکس پوتین در کنار قاپ عکس تزار را به چاب رسانده بودند.

رسانه های آمریکا این خبر را در کنار اخبار مربوط به رکود اقتصادی این کشور و قصد بخشودگی ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار از مالیات افراد (به صورت بازگردانیدن چک نقدی = ری بیت) به آنان که بتوانند خرید کنند (اقتصاد به حرکت آید) و نیز اول شدن بانو هیلری کلینتون در «کاکس» حزب دمکرات ایالت نوادا (مربوط به ژانویه ۲۰۰۸) قرارداده بودند. (کاکس Caucus واژه ای سرخپوستی به مفهوم کمیته و اجتماع اعضای شعبه حزب و هواداران آن و یا افراد یک طایفه وابسته به قبیله بزرگتر است که وارد فرهنگ لغات انگلیسی شده و در هرکشور انگلیسی زبان با جزیی تفاوت دارای مفهوم مشابهی است.).

۲۰۰۸م:بیستم ژانویه ۲۰۰۸ هشت میلیون و ۴۰۰ هزار رای دهنده کوبایی به حوزه های رای گیری رفته بودند تا ۶۱۴ عضو مجمع ملی این کشور را انتخاب کنند. فیدل کاسترو (در آن زمان ۸۱ ساله) یکی از نامزدهای عضویت در مجمع ملی کوبا بود. آخر وقت این روز اعلام شد که ۹۵ درصد رای دهندگان به حوزه ها مراجعه کرده بودند. در انتخابات کوبا، نامزدهایی که کمتر از ۵۰ درصد آراء حوزه خود را به دست آورند پذیرفته نخواهند شد. دوره تازه مجمع بعدا ۳۱ تن را برای انتخاب رئیس جمهور کوبا تعیین کرد و این منتخبین بیست و چهارم فوریه ۲۰۰۸ رائول کاسترو را به سمت رئیس جمهور انتخاب کردند. فیدل کاسترو به سبب ابتلاء به بیماری روده، از ژوئیه ۲۰۰۷ اختیاراتش را به برادرش رائول تفویض کرده بود ولی در ماههای اخیر پس از برخاستن از بستر بیماری، به صورت محدود بار دیگر از خود فعالیت هایی نشان می داد ازجمله ملاقات با سران کشورهای آمریکای لاتین که اینک عمدتا چپگرا و دوست فیدل کاسترو هستند. فیدل کاسترو پس از بازنشسته شدن اندرزها و نظرات خودرا به صورت مقاله منتشر می کند و این مقالات بلافاصله پس از انتشار به سراسر جهان مخابره و نقل می شود و خلاصه ای از آنهاهم به اطلاع سران دولتها می رسد.

۲۰۰۸م:در انتخابات ریاست جمهوری صربستان که یکشنبه بیستم ژانویه ۲۰۰۸ برگزار شد هیچیک از ۹ نامزد این مقام نتوانست ۵۰ درصد آراء را به دست آورد و انتخابات به دور دوم موکول شد که سوم فوریه میان دو نامزد اول و دوم برگزار شد. در رای گیری بیستم ژانویه، رئیس جمهور صربستان که هوادار پیوستن کشورش به اتحادیه اروپا و قرارگرفتن در اردوگاه غرب است ۳۵ درصد آراء را به دست آورد و دوم شد. نفر اول انتخابات بیستم ژانویه صربستان، تومیسلاو نیکولیچ Tomislav Nikolic ناسیونالیست صرب بود که ۳۹ درصد و شش دهم درصد آراء به نام او به صندوق ها ریحته شده بود. وی خواهان اتحاد صربستان با روسیه و نزدیک شدن اسلاوهای اروپا به یکدیگر است. او با غرب میانه خوبی ندارد و تجزیه و فروپاشی کنفدراسیون یوگوسلاوی را نتیجه توطئه غرب می داند که خواهان کوچک شدن کشورهاست. مخالفت صربها با استقلال کوزوو سبب شده بود که بیستم ژانویه ۲۰۰۸ بیش از همیشه در انتخابات مشارکت کنند. در پی برگزاری انتخابات دور دوم صربستان، این کشور دارای یک دولت ائتلافی شد. عکس زیر نیکولیچ را با زنش «دراگیکا Dragica» هنگام دادن رای نشان می دهد.

تکفارس

۱۸۲۴: توماس جکسون ژنرال معروف کنفدراسیون آمریکا در طول جنگهای داخلی این کشور به دنیا آمد. وی که به علت دلاوری هایش به «ستون وال» معروف شده بود در سال ۱۸۶۳ کشته شد. ویرجینیایی ها هجدم ژانویه هر سال را به عنوان روز «لی ـ جکسون» برگزار می کنند. در طول جنگهای داخلی آمریکا، ژنرال لی فرمانده کل نیروهای کنفدراسیون بود.

۱۸۶۱: سناتورهای ایالات جنوبی آمریکا از جمله جفر سون دیویس که بعدا رئیس کنفدراسیون آمریکا شد از عضویت سنا کناره گیری کردند که مقدمه جنگ داخلی ۴ ساله آمریکا شد.

۱۹۲۵: نظام حکومتی آلبانی واقع در ساحل دریای آدریاتیک جمهوری شد. این سرزمین قبلا از متعلقات عثمانی در اروپا و پیش از آن وابسته به امپراتوری روم بود.

۱۹۵۰: «جورج اورول George Orwell» مولف انگلیسی کتاب «۱۹۸۴» ـ ۲۱ ژانویه ۱۹۵۰، هفت ماه و ۱۲ روز پس از انتشار این کتاب که در آن اوضاع کنونی جهان ـ جهان سال ۱۹۸۴ و پس از آن را به لحاظ محدودیت های انسان و گسترش ابزارهای کنترل در قالب داستان پیش بینی کرده بود از بیماری سل درگذشت. در زمان انتشار کتاب، کسی باور نمی کرد که این داستان روزی تحقق یابد و بسیاری از نقدنگاران در آن زمان آن را یک داستان بی مزه و بی محتوا خوانده بودند که بعدا کتاب شگفت انگیز قرن ۲۰ شد و مولف آن به صورت یک نابغه و پیشگو در آمد.

۱۹۵۲: در پی بسته شدن کنسولگری های انگلستان به تصمیم دکتر مصدق در شهرهای ایران ، مردم در سراسر کشور دست به شادمانی زدند و این روز را تعطیل عمومی اعلام کردند، زیرا که خاطرات بدی از مداخله این کنسولگری ها در امور وطن خود به ویژه پس از تقسیم ایران میان روسیه و انگلستان داشتند.

۲۰۰۲: جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا ایران ، عراق و کره شمالی را « محور شرارت Axis of Evil»خواند.

۲۰۰۸: در این روز اعلام شد که روسیه در پایان سال ۲۰۰۷ چهارصد و پنجاه میلیارد دلار افزایش صادرات بر واردات داشته است. این درآمد هنگفت نتیجه گران شدن بی سابقه بهای نفت خام در سال ۲۰۰۷ بوده است که صادرات اصلی روسیه را تشکیل می دهد. صادرات اسلحه روسیه در ردیف دوم قرار دارد.

۲۰۰۸: طبق یک آمار جهانی که در این روز (۲۱ ژانویه ۲۰۰۸) انتشار یافت، شمار استفاده کنندگان از اینترنت در کشور چین روزانه به رقم ۲۱۰ میلیون رسیده بود که بیش از هر کشور دیگر درجهان است.