فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۸ مهر

۳۳۱پیش ازمیلاد:سومین جنگ اسکندر مقدونی با ایرانیان (امپراتوری پارسیان) سی ام سپتامبر سال ۳۳۱ پیش از میلاد در Gaugamela واقع درمنطقه اربلا (اربیل ـ کردستان امروز عراق) روی داد که در این جنگ هم ایران به دلیل ضعف فرماندهی و وجود اختلاف میان سران خاندان هخامنشی و سوء مدیریت داریوش سوم ـ شاه وقت ـ موفق نبود و دست به عقب نشینی زد.

داریوش سوم پس از نخستین جنگ، فرصت کافی برای آماده کردن ارتش داشت، زیرا اسکندر به مصر رفته بود.

«تاریخ» شکست ایرانیان در جنگ دفاعی با اسکندر را به پای غفلت و عدم کفایت داریوش سوم نوشته است.

۱۵۱۹م:شاه اسماعیل صفوی که پس از گذشت پنج سال هنوز در اندوه شکست چالدران بود سی ام سپتامبر ۱۵۱۹ از تصرف بحرین توسط پرتغالی ها آگاه شد، و این خبر ناگوار براندوه او افزود، زیرا به سبب نداشتن نیروی دریایی و اسلحه آتشین نمی توانست کاری انجام دهد.

وی همان روز (سی ام سپتامبر ۱۵۱۹) پس از آزمایش خوشنویسان داوطلب کار در دفتر اختصاصی و مردود کردن همه آنان، مقامات کشوری و لشکری را به مذاکره فوری برای رسیدگی به دست اندازی های مکرر پرتغالیها به جزایر ایران در خلیج فارس فراخواند. در این جلسه قرار شد که یک بودجه محرمانه در اختیار افراد محلی قرار داده شود که پرتغالی ها را در جزایر متصرفی راحت نگذارند تا بعدا راهی برای اخراج آنان به دست آید. شاه اسماعیل سپس عزم سفر نخجوان کرد.

تکفارس آی آر

شهاب مرواریدخوشنویس ویژه تحریر نامه های شاه اسماعیل نزدیک به سه سال پیش از این فوت شده بود و در این مدت؛ خوشنویس دیگری که بتواند نظر شاه را جلب کند تا جای او را در دفتر اختصاصی بگیرد یافت نشده بود، زیرا شاه اسماعیل شخصا از خوشنویسهای داوطلب امتحان بعمل می آورد.

۱۳۱۰ش:در این روز در سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی (۳۰سپتامبر ۱۹۳۱ میلادی)، دولت وقت تهران ارزش برابری پاوند انگلیسی را از ۹۰ ریال به ۶۸ ریال پایین آورد و با این عمل در آمد مختصر خزانه ایران از نفت هم تقلیل یافت. در همین روز در سال ۱۳۱۹ نرخ پاوند به ۱۴۰ ریال و دلار آمریکا به ۳۵ ریال افزایش داده شد. ارزش دلار در نیمه دهه ۱۳۳۰ به هفتاد ریال بالا برده شد که تا پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷ و حتی یک سال و چندماه پس از آن در همین نرخ باقی بود. در سال ۲۰۰۸ (۱۳۸۷ هجری خورشیدی) بهای هر دلار آمریکا در تهران بیش از ۹۵۰ تومان (۹۵۰۰ ریال) و ۱۲۲ بار ارزانتر از سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی) بود، حال آنکه درآمد ایران از نفت چند برابر آن زمان شده است!.

۱۳۳۰ش:تظاهرات مردم بر ضد برخی نمایندگان مجلس که از پنجم مهر ماه ۱۳۳۰ آغاز شده بود در پنجمین روز هم ادامه داشت. چهارم مهرماه که دکتر مصدق نخست وزیر وقت به مجلس رفته بود که گزارش اخراج انگلیسی ها از صنایع نفت را بدهد برخی از نمایندگان به آن جلسه حاضر نشده بودند. دکتر مصدق به بهارستان بازگشته بود و در این میدان، در حالی که مردم اورا روی دست بلند کرده بودند گفته بود: هرجا که مردم هستند همانجا مجلس است و من گزارش خود را مستقیما به مردم می دهم که از روز بعد تظاهرات بر ضد نمایندگان مخالف آغاز شد و چند روز ادامه یافت. مردم همچنین هفتم مهر آن سال را تعطیل عمومی اعلام کرده بودند تا همگی در تظاهرات شرکت کنند. با وجود تظاهرات و راهپیمایی های عظیم آن روز (هفتم مهرماه ۱۳۳۰)، این تظاهرات در روزهای بعد هم ادامه یافت.

www.takfars.ir

۱۷۸۰م:امروز سالروز درگذشت «دو کندیاک Etienne Bonnot de Condillac » فیلسوف فرانسوی معتقد به جدایی روح و جسم از یکدیگر و مادر زادی نبودن «تمایل به عقاید» است. وی که در ۱۷۱۵ به دنیا آمده بود ۳۰ سپتامبر سال ۱۷۸۰ و در ۶۵ سالگی درگدشت. کندویاک که در علم منطق، روانشناسی و اقتصاد هم صاحب نظر بود به آموزش و پروش مردم و کسب معلومات و اطلاعات توجه ویژه داشت و از فلاسفه Sensationalism بود و عقیده داشت که عقاید؛ اکتسابی و نتیجه عقل و شعور و مجموعه حواس یک فرد هستند و ذاتی نیستند.

کندیاک در چند تالیف مهم خود ثابت کرده است که مجموعه معلومات و اطلاعات یک فرد که عقل و شعور او را شکل می دهد؛ و تجربه وی از زندگی روزمره و وضعیت اداره جامعه (حکومت) که بر حواس او تاثیر می گذارد باعث ایجاد عقیده و یا تمایل به عقاید در آن فرد می شود که افراد متشابه العقیده هماهنگ هستند و به سوی یکدیگر جذب و نزدیک می شوند و از همین جاست که تشکّل (حزب ـ گروه ـ جنبش) به وجود می آید. بنابراین؛ «عقیده» ذاتی نیست و اکتسابی است، و با چگونگی آموزش و پرورش و وضعیت محیط رشد فرد نسبت مستقیم دارد. اندیشمندان تاکنون از اصولی که «کندیاک» به دست داده است استفاده فراوان برده و به آنها استناد کرده اند. برپایه نظریه کندیاگ در باره تشکیل حزب و گروه، این فرضیه به وجود آمده که ورود فرد و یا افراد که تشابه واقعی عقیدتی ندارند ـ با هر انگیزه از جمله فرصت طلبی ـ به یک حزب و جمعیت باعث انحراف و شکست این حزب می شوند. اخیرا ثابت شده است که شکست احزاب کمونیست اروپای شرقی (و حتی شوروی) به همین دلیل بوده است.

۱۹۳۴م:امرو زادروز «ترومن کاپت» داستان نگار آمریکایی است که سی ام سپتامبر ۱۹۲۴ به دنیا آمد و ۲۵ اوت ۱۹۸۴ در گذشت.

معروفترین ناول او «صبحانه در تیفانی» عنوان دارد که برپایه آن یک فیلم سینمایی پربیننده تهیه شده است.

۱۶۹۷م:نخستین چاپ سفرنامه «جمیلی چاره ری» به زبان لاتین در باره شرق به ویژه هند، سی ام سپتامبر سال ۱۶۹۷ در ناپل انتشار یافت. «چاره ری» که یک پزشک بود ضمن سفر خود به شرق در مارس ۱۶۹۵ در هند با «اورنگ زیب» امپراتور مغولی گورکانی) این کشور ملاقات کرده بود. «چاره ری» در باره دربار اورنگ زیب و سازمانهای اداری او نوشته است: ارتش نیم میلیونی اورنگ زیب دیگر آن مغولهایی نیستند که خاورمیانه و اروپا را تصرف کردند. آنان عده ای خوشگذران، شیک پوش، راحت طلب و شکم گنده هستند که تنها هنرشان سوار شدن بر اسبهای زیبا و رژه رفتن از برابر امپراتور و شاد کردن اوست. این ارتش نیم میلیونی برابر ده هزار سرباز واقعی استعداد جنگیدن ندارد. «پارسی» زبان دربار امپراتور هند است و مکاتبات دولتی با این زبان انجام می شود. امپراتور که عِرق هندی ندارد تلاش نکرده است تا یکی از چندین زبان هندی را جانشین پارسی کند. دستگاه اداری امپراتوری فاسد است و انجام هر کاری را با دادن رشوه می توان از کارکنان دولت خواست. مقامات همه دروغ می گویند و چاپلوس هستند. حسابداران امپراتور دو نوع دفتر محاسبات دارند که یکی از انها خصوصی است و در آن حسابها را به خطی می نویسند که خواندنش کار هرکس نیست و طبق تحقیق من، آن خطوط همانا عدد نویسی ایران در دوره ساسانیان است که پارسیان مهاجر آن را برای خود محفوظ داشته اند. معماران و مباشران امپراتور از مردم اصفهان هستند که در هوشمندی معروفند و کارگاههای اسلحه سازی امپراتور توسط صنعتگران دعوت شده از شیراز و کرمان اداره می شود و اخیرا عده ای را هم از یزد آورده اند تا کار جمع آوری مالیاتها را به آنان بسپارند، زیرا مردمی دقیق و درستکارند و ….

به نوشته برخی از مورخان، مفاد همین سفرنامه که بعدا به زبانهای مختلف انتشار یافته است، اروپاییان را تشویق به استعمار هند کرد. دکتر«چاره ری» برای یافتن داروهای گیاهی به شرق رفته بود.

تک فارس

۲۰۰۳م:مجله تلویزیونی شبکه «CBS» آمریکا معروف به «سیکستی مینیتز» در برنامه یکشنبه شب خود (۲۸ سپتامبر ۲۰۰۳ ) گزارش مصور «مایک والس» گزارشگر کهنسال را پخش کرد که نشان می داد برخی شوراهای شهرها در آمریکا از دمکراسی سوء استفاده می کنند.

طبق قانون «امیننت دومین Eminent Domain » شهرداری ها با تصویب شوراها می توانند املاک مردم را به منظور استفاده عمومی مثلا تعریض خیابان، ساختن راه و بیمارستان و مدرسه خریداری کنند و مالک که بهای عادله ملک خود را دریافت خواهد داشت حق اعتراض ندارد. لکن، طبق گزارش مک والس، در ماههای گذشته (پیش از پخش این گزارش مصور) در شماری از شهرها دیده شده که شورا ها دستور خرید خانه های مردم را داده و سپس این املاک را به شرکتهای بزرگ برای آپارتمان و برجسازی فرخته اند!.

والس در چند شهر با معترضین به این عمل مصاحبه کرده و یکی از آنان که «جیم سالیت» از شهر«لیک وود» ایالت اهایو بود گفته بود که خانه اش را که در کنار دریاچه قرار گرفته و ۳۸ سال در آن زندگی می کند تخلیه نخواهد کرد، مگر این که آن را بر سر وی و زنش خراب کنند. انسان به دنیا نیامده است که زور تحمل کند و ….

اظهارات مصاحبه شوندگان نشان می دهد که اشکال کار از آنجاست که اشتیاق مردم به مشارکت در انتخابات کم شده و کسانی با آراء کم انتخاب می شوند که دمکراسی را به آسانی زیر پای می گذارند و چنین مسائلی به وجود می آید، اعضای شوراهای شهرها در آمریکا عمدتا از معامله گران (کسبه) شهر هستند و ….

۱۴۵۲: درست یک سال پیش از پایان قرون وسطا، نخستین کتاب با دستگاه چاپ «یوهان گوتنبرگ» به چاپ رسید.

۱۶۳۰: نخستین مهاجر انگلیسی در پلیموت ماساچوست امریکا به دار زده شد.

۱۸۴۶: در این روز برای نخستین بار از «اتر ether» جهت بیهوش کردن بیمار، پیش از عمل جراحی، استفاده شد و دکتر مورتن دندانپزشک در دفتر خود در شهر بوستون آمریکا با استفاده از «اتر» دندان بیمار خود را کشید تا احساس درد نکند.

۱۹۳۸: سر انجام در چنین روزی هرچهار قدرت اروپایی وقت اعلامیه ای را امضاء کردند که طبق آن دست هیتلر باز گذارده شده بود که اگر دولت پراگ از تسلیم «سودتنلند» به آلمان خودداری ورزد بتواند با توسل به نیروی مسلح آن را بگیرد.