فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۵ تیر

۳۶۳ م:۲۶ژوئن سال ۳۶۳ میلادی (روزی چون امروز) و در جریان جنگ دو امپراتوری روم و ایران، ژولیان (فلاویوس کلاودیوس ژولیانوس) امپراتور روم از دودمان کنستانتینیان که در حال فرار از برابر ارتش توانمند ایران بود در منطقه سامرا (عراق امروز) هدف زوبین یک سرباز ایرانی قرار گرفت، شدیدا زخمی شد و چند ساعت بعد (۲۷ ژوئن) درگذشت. وی آخرین امپراتور غیر مسیحی روم بود و مسیحیان او را به لحاظ سختگیری نسبت به پیروان این دین «خدانشناس» می خواندند. ژولیان که در تاریخ به ژولیان دوم معروف است (برای اشتباه نشدن با دیدیوس ژولیانوس) در عین حال، خود از فلاسفه «نیوپلیتونیسمNeoplatonism» بود و در «نوشتن» به وپژه داستان نگاری دارای مهارت و استعداد بود.

۱۷۲۳م:عناصر دو هنگ ارتش روسیه ۲۶ ژوئن سال ۱۷۲۳ شهر باکو را تصرف کردند. تصرف باکو با استفاده از فرصتی که جنگ داخلی ایرانیان و محاصره اصفهان توسط امیرمحمود قندهاری به دست داده بود صورت گرفت. روس ها هفت سال بعد، از ترس نادرشاه، بدون جنگ باکو را ترک و سپس طبق قرارداد گنجه (منعقد در دهم مارس ۱۷۳۵) از همه قفقاز خارج شدند. روسها تا دوران جنگ اول ایران و روسیه ( سالهای ۱۸۰۸ ـ ۱۸۱۳) به مدت هفتاد و چند سال قدم به قفقاز ایران نگذاشتند.

۱۹۱۹م:وثوق الدوله (میرزا حسن خان) که با امضای قرار داد نهم اوت ۱۹۱۹ (مرداد ۱۲۹۸) با سرپرستی کامل انگلستان بر ایران موافقت کرده بود ۲۶ جون ۱۹۲۰ (تیر ۱۲۹۹) استعفای خود را از رئیس الوزرایی تسلیم داشت. اگر قرارداد اوت ۱۹۱۹ به اجرا درآمده بود، ایران یکی از سرزمین های تحت الحمایه انگلستان بمانند کویت وقت می شد.

تکفارس آی آر

۱۹۴۰م:۲۴ ساعت پس از برکناری دکتر متین دفتری از نخست وزیری ایران و بازداشت او، ۲۶ ژوئن ۱۹۴۰ (پنجم تیرماه ۱۳۱۹) به دستور رضا شاه دکتر محمد مصدق پدر زن او نیز بازداشت و بعدا به زندان بیرجند انتقال یافت. در آن زمان اتهامی برای دکتر مصدق جز این که پدر زن نخست وزیر بر کنار شده بود عنوان نشده بود.

دکتر متین دفتری که از سال ۱۳۱۸ نخست وزیر بود متهم به بی خبر گذاشتن رضا شاه از واقعیت تحولات جهان شده بود. پس از اشغال نظامی ایران از سوی متفقین، دکتر متین دفتری باردیگر زندانی شد و این بار به اتهام هواداری از ناسیونالیسم آلمانی. وی که استاد دانشگاه بود بعدا سناتور شد و پنجم تیر ۱۳۵۰ – درست ۳۱ سال پس از برکناری اش از نخست وزیری – درگذشت. آخرین تلاش های او ایجاد جمعیتی به منظور مبارزه با آلودگی هوای تهران بود.

۱۳۲۴‌‏ش:دکتر مصدق نماینده تهران در مجلس در جلسه پنجم تیر ۱۳۲۴ با نخست وزیر شدن صدر الاشراف (محسن صدر) مخالفت کرد و وی را در شرایطی که کشور در آن قرار داشت و با تورم پول، حضور نیروهای بیگانه و نا امنی در نقاط دوردست رو به رو بود شایسته این مقام ندانست.

۲۰۰۵م:سیزده ساعت پس از پایان رای گیری، بیست و پنجم ژوئن ‏۲۰۰۵ (چهارم تیر ماه) نتیجه انتخابات دور دوم ریاست جمهوری ایران به این شرح اعلام شده بود:

www.takfars.ir

محمود احمدی نژاد ۱۷ میلیون و ۳۴۸ هزار و ۷۸۳ رای ( ۹۵/۶۱ درصد ) و اکبر هاشمی بهرمانی (رفسنجانی) ده میلیون و ۴۶ هزار و ۷۰۱ رای(نزدیک به ۳۶ درصد).

طبق اعلامیه رسمی، ۶۶۳ هزار و ۷۷۰ رای نیز باطله تشخیص داده شد. در این اعلامیه افزوده شده بود که محمود احمدی نژاد (شهردار وقت تهران) که در دور دوم رای گیری برای مدت چهار سال به ریاست جمهوری ایران انتخاب شده است پس از تنفیذ مقام، از سوم اوت (۱۲ مرداد) کار خود را آغاز خواهد کرد.

خبرگزاری های داخلی ایران در این روز ضمن انتشار شرح حال، تحصیلات و تجربه های رئیس جمور منتخب، گزارش کرده بودند: احمدی نژاد در سال ۱۳۳۵ خورشیدی در خانواده یک آهنگر در شهرستان گرمسار به دنیا آمده، تنگدستی را با تمام وجود خود لمس کرده، در مدرسه دولتی درس خوانده، در دوران نظام سابق وارد دانشگاه علم و صنعت تهران شده و تحصیلات خود را تا دکترای مهندسی عمران شهری ادامه داده و استاد همین دانشگاه است. طبق این گزارش ها، وی از انقلابیون سال ۱۹۵۷ بوده و بارها تعهد خود را به اصول و شعارهای انقلاب مورد تاکید قرارداده و یک مومن اسلامی است. این گزارش ها چنین ادامه یافته بود: دکتر احمدی نژاد بیش از این که در سال ۲۰۰۳ از سوی شورای شهر به سمت شهردار تهران انتخاب شود استاندار اردبیل بود. وی در جنگ ۸ ساله عراق و ایران به عنوان یک داوطلب شرکت کرد. وی دو سال نیز به مناسبت مقام خود، مدیریت روزنامه همشهری متعلق به شهرداری تهران را عهده دار بود.

۱۷۹۵م:امانئول کانت Immanuel Kant فیلسوف آلمانی (۱۸۰۴- ۱۷۲۴) در عصر خود بزرگترین حامی دمکراسی بود. وی در زمانی از ضرورت دمکراسی برای تأمین حقوق اساسی مردم و پیشرفت کشورها و استفاده از همه مغزها برای خدمت به جامعه سخن به میان آورد که کشورهای اروپایی ازجمله آلمان (پروس) نظام فئودالی داشتند.

با مطالعه کتاب «صلح پایدار» بر عقاید و فرضیه های کانت می توان وقوف یافت. نظر کانت در وهله اول بر توجه به دمکراسی داخلی [سیاست داخلی] یک کشور بود. وی عقیده داشت که لازمه دمکراسی، «سیاست باز Openness» است نه تصمیم گیری و تصمیم به انجام کارهای عمومی و تعیین افراد برای اجرای امور در خفا. وی می گفت که اگر دمکراسی در یک جامعه تحقق یابد خالق افرادی خواهد بود که در نهایت دقت، و رعایت منطق به تصمیم گیری خواهند پرداخت و بنابراین، تصمیمات آنها در جهت تأمین کامل منافع جامعه و سعادت واقعی اکثریت مردم خواهد بود. به علاوه، این تصمیمات – معارض و مخالفت کمتری خواهند داشت.

۱۸۹۲م:۲۶ ژوئن زادروز بانو «پرل باک pearl buck» نخستین زن آمریکایی است که برنده جایزه نوبل در ادبیات شد. «پرل» که بسال ۱۸۹۲ در ایالت ویرجینیای غربی (آمریکا) به دنیا آمد و ششم مارس ۱۹۷۳ در گذشت طفل بود که با خانواده اش به چین رفت و ۳۹ سال در آنجا زندگی کرد و داستانهای او عمدتا در زمینه تجربه اش از همین دوران است. پرل ضمن اقامت در چین، برای ادامه تحصیل در دانشگاه به آمریکا می آمد و هر بار چند سال در اینجا می ماند. وی در چین در دانشگاه، زبان و ادبیات انگلیسی تدریس می کرد. پدر پرل یک مبلغ مسیحیت در چین بود.

۱۸۱۹م:۲۶ ژوئن ۱۸۱۹ اختراع دوچرخه به ثبت رسید. به درستی معلوم نیست که در چه تاریخ و به دست چه فردی، نخستین دوچرخه ساخته شده است. طبق تحقیق برخی از مورخان، نخستین دوچرخه در سال ۱۷۹۰ در فرانسه ساخته شده بود. اسناد دقیق، از ساخت دوچرخه کاملتر و بازرگانی شدن این صنعت (تولید انبوه) در سال ۱۸۱۷ در آلمان و توسط «کارل دریس Karl Drais» حکایت می کند.

تک فارس

دوچرخه های اولیه دارای زنجیر و خودرو نبودند. زنجیر دوچرخه (انتقال نیروی رکاب زن به چرخ) در سال ۱۸۸۵ ساخته شد و حرکت با دوچرخه را آسان و بدون زحمت ساخت.

پیش از عمومی شدن استفاده از اتومبیل، دوچرخه به صورت سه و یا چهار چرخه،دو نفره و سه نفره هم ساخته می شد که دوچرخه سوار می توانست همسرش را همانند نشستن در اتومبیل (نه روی زین و ترک بند) با خود ببرد و سواری دهد.

۱۹۲۰م:انگلستان پس از خارج ساختن عراق از دست عثمانی در پایان جنگ جهانی اول، نقشه دیگری برای آن که در زمان عثمانی شامل ۳ ایالت بود داشت. تا زمان نادرشاه، عراق عمدتاً توسط ایران اداره می شد.

شیعیان عراق که اکثریت مردم این کشور را تشکیل می دهند با تقشه انگلستان مخالف بودند. مخالفت شیعیان عراق در اواخر ژوئن سال ۱۹۲۰ به انقلاب آنان انجامید. در آن ماه نیروهای انگلیسی فرزند آیت الله شیرازی را که پس از وفات آیت الله یزدی در سال ۱۹۱۹ رهبری شیعیان عراق را به دست داشت و مرجع تقلید آنان بود دستگیر کردند که آیت الله برضد انگلستان و نقشه استعماری آن دولت فتوا صادر کرد و رواداشت که انقلاب به صورت مسلحانه در آید.

۲۰۰۴م:دولت سعودی ۲۵ ژوئن ۲۰۰۴ اجازه داد که خارجیان مقیم آن کشور برای دفاع شخصی سلاح حمل کنند؛ کاری که به گفته اصحاب نظر، نتیجه معکوس خواهد داد و احتمالا باعث گسترش خونریزی خواهد شد . دولت سعودی در پی گردن زده شدن یک تکنیسین آمریکایی چنین تصمیمی را گرفت تا خارجیان ساکن آن کشور بتوانند در لحظه احساس خطر، از خود دفاع کنند. در کشور سعودی در این تاریخ ( ژوئن ۲۰۰۴ ) هشت میلیون و هشتصد هزار خارجی بسر می برند و عده خارجیان درست نصف سعودی ها است که ۱۷ میلیون برآورد شده اند.

۱۹۹۵م:۲۶ ژوئن ۱۹۹۵ پرنس حمد بن خلیفه آل ثانی نخست وزیر و فرمانده ارتش قطر برضد پدر خود «خلیفه بن حمد آل ثانی» کودتا کرد و برجای او نشست. این کودتا بدون خونریزی و تلفات بود. حمد امیر تازه که متولد ۱۹۵۲ و فارع التحصیل آکادمی نظامی انگلستان است در زمان حکومت پدر، در عین حال یک ژنرال بود. «حمد» ادامه دهنده سلطنت خاندان آل ثانی است که از دو قرن پیش بر قطر حکومت می کند. مرور زمان نشان داده است که سیاست های «حمد» معتدل و دوراندیشانه بوده است.

۱۷۸۷: در آستانه انقلاب فرانسه، یک برده سیاهپوست به نام اتوبا کوگوآنو که به همراه ارباب انگلیسی خود از قاره آمریکا به لندن منتقل شده و در اینجا از بردگی به نوکری تغییر وضعیت داده بود کتابی درباره زشتی تجارت برده و خشونت و بی رحمی نسبت به آنان منتشر ساخت که اروپا را به لرزه درآورد و اشک بسیاری را جاری ساخت.

۱۸۹۸: ویلی مسراشمیت Messerschmidt طراح آلمانی هواپیما در این روز به دنیا آمد. وی که سازنده جنگنده های مسراشمیت بود در سال ۱۹۷۸ درگذشت.

۱۹۰۷: (۲۵ ژوئن) پروفسور «هانس جنسن» فیزیکدان اتمی آلمان در هامبورگ به دنیا آمد و در سال ۱۹۶۳ برنده جایزه نوبل در این رشته شد.

T A K F A R S

۱۹۳۴: پروفسور آلمانی «هنریک فوکه» هواپیمای عمود پروازی را که ساخته بود به نام اف. دبلیو ـ ۶۱ در برلن به پرواز درآورد. این وسیله پرواز ترکیبی از هواپیما و هلی کوپتر بود که بوسیله بال گرد، عمودی بلند می شد و فرود می آمد و با ملخ هواپیما افقی پرواز می کرد (درست شبیه هواپیمایی که اخیرا آمریکا برای سپاه تفنگداران خود ساخته است).

۱۹۴۰: دولت مسکو از دولت رومانی خواست که دو منطقه بسارابیاBessarabia و Bukovina بوکووینا را به آن دولت پس بدهد. این دو منطقه را امپراتوری روسیه نزدیک به دو قرن پیش از عثمانی گرفته بود. پیمان عدم تجاوز میان برلین و مسکو (معروف به قرارداد مولوتف ـ فن ریبنتروپ) اجازه بازگرداندن این دو سرزمین را به دولت مسکو داده بود. این دو سرزمین که بعدا ضمیمه شوروی شدند، پس از فروپاشی این اتحادیه (به اظهار بسیاری از اصحاب نظر، براثر خیانت داخلی) اینک در جمهوریهای مولدوا و اوکراین واقع شده اند.

۱۹۴۵: منشور ملل متحد که بر پایه آن سازمان ملل تاسیس شده است در نشست سانفرانسیسکو امضاء شد. مبتکر این منشور و سازمان فاتحان آلمان بودند که می خواستند از این طریق هم کنترل جهانی داشته باشند و این کنترل با وجود هفت دهه اعتراض و انتقاد ادامه دارد. این سازمان کمکی به بشریت و تامین حقوق و آزادی های انسان نکرده، و نتوانسته است که از جنگ و کودتا و … جلوگیری کند.

۱۹۶۰: انگلستان به «سومالی لند» واقع در قسمت شمالی سومالی بزرگتر که قبلا همانند گوسفند قربانی میان ایتالیا، فرانسه و انگلستان قسمت شده بود استقلال داد ولی این استقلال تنها پنج روز دوام داشت.

سرزمین سومالی (شاخ آفریقا) به علت برخوردار بودن از یک موقع استراتژیک ممتاز سالهاست که دچار تفرقه و بی نظمی و بی حکومتی است.