فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ آبان
۶۳۶م:نبرد قادسیه میان اعراب مسلمان و ایران ۱۶ نوامبر ۶۳۶ میلادی آغاز شد و تا نیمروز ۱۹ نوامبر بطول انجامید. این نبرد به شکست نیروهای ایران انجامید و متعاقب آن، اعراب تیسفون را تصرف کردند و سپس به تعقیب یزدگرد سوم شاه وقت که از تیسفون عقب نشینی کرده بود پرداختند و در دو جنگ دیگر، جلولا و نهاوند، نیز او را شکست و به خراسان فراری دادند که در مرو ترور شد. اعراب سپس ایران را شهر به شهر به تصرف درآوردند. در پی سقوط تیسفون بود که اعراب از جزیرهالعرب به بین النهرین (عراق) مهاجرت کردند و شهرهای کوفه و بصره را ساختند. در پی سقوط تیسفون بود که اعراب از جزیرهالعرب به بین النهرین (عراق امروز) مهاجرت کردند و شهرهای کوفه و بصره را ساختند. پیش از نبرد قادسیه، تنها منطقه "حیره" در عراق عرب نشین بود.
۱۸۴۶م:۱۶ نوامبر ۱۸۴۶ را روزی نوشته اند که «سر هنری راولینسونSir Henry C. Rawlinson» موفق به خواندن خطوط میخی سنگنبشته داریوش بزرگ در بیستون شد و آن را ترجمه کرد. این سنگنبشته مربوط به سال ۵۱۹ پیش از میلاد (۲ هزار و ۵۲۸ سال پیش) است که حدود جغرافیایی ایران در آن مشخص شده و «سند مالکیت میهن ما» بشمار می رود – تنها کشور جهان که چنین سندی را دارد. راولینسون از دهه ۱۸۳۰ تلاش خود را برای خواندن کتیبه های (خط میخی) ایران باستان آغاز کرده بود. وی که بر زبان فارسی مسلط بود قبلا آتاشه نظامی انگلستان در ایران بود و مطالعه تاریخ ایرانیان وی را علاقه مند به تحقیق درباره ایران باستان و خواندن سنگنبشته های آن عهد کرده بود. پیش از او، Grotenfendگروتنفند آلمانی دست به چنین تلاشی زده بود ولی موفق به خواندن کامل متون نشده بود و معنای برخی از کلمات را حدس زده بود. راولینسون متوجه شده بود که کتیبه ها به سه خط نوشته شده اند و از متن ساده تر و کوتاهتر آغاز کرده بود. در این متن، وی به کلماتی برخورد کرده بود که در کتیبه های میخی تخت جمشید و نقاط دیگر ایران وجود داشت و حدس زده بود که نام های خاص هستند و با یافتن حروف مشترک کلماتی چون داریوش، هیشتاسب (نام پدر داریوش)، آریامازس، خشایارشا، پارسو (واو مفتوح = پارسوا)، هخامنشی و … موفق به خواندن سنگنبشه ها شد که اوج تمدن، مدیریت و دانش ایران باستان را به جهانیان بازتاب داد. آرزوی داریوش در یک کتیبه اش این بوده است که اهورامزدا (خدای بزرگ) ایران را از دروغ و خشکسالی برکناردارد که نشانه ناسیونالیست بودن اوست. شرح ساتراپی های ایران و انتشار مخفیانه آنها (به صورت شبنامه) در منطقه فرارود که کمونیستهای حاکم سرگرم زدودن تفکر ملی گرایی در آن منطقه بودند سند بپاخیزی مسلحانه تاجیکها (پارس ها) بر ضد استالین در دهه ۱۹۳۰ قرارگرفته بود که خواهان پیوستن به افغانستان و ایران شده بودند و پدر احمدشاه مسعود از سران این قیام بود که بعدا به افغانستان پناهنده و در هرات به او سمت ریاست پلیس داده شد. در کتیبه بیستون، منطقه فرارود یک ساتراپی ایران قلمداد شده است که توده های تاجیک منطقه تا به امروز از زبان پارسی و فرهنگ ایرانی پاسداری کرده اند. راولینسون که سالها عمر خود را صرف کشف حروف و خواندن کتیبه های ایران باستان کرد در سال ۱۸۱۰ در Chadlingtonچادلینگتون انگلستان به دنیا آمده بود و در سال ۱۸۹۵ درگذشت.
۱۹۳۳م:کتاب «آیین مکاتبات اداری» به زبان انگلیسی تالیف «تاراپور»، در نیمه نوامبر سال ۱۹۳۳ در کشورهای انگلیسی زبان توزیع شد که اصول آن تاکنون در علوم اداری و رشته مدیریت دولتی الگو قرارگرفته و مورد توجه بوده است.
تاراپور در مقدمه این کتاب نوشته است که بیشتر قسمتهای کتاب ترجمه آیین مکاتبات ادارات دولتی ایران در زمان ساسانیان است که مهاجران پارسی (زرتشتی) در قرن هفتم میلادی با خود به هند آورده بودند و وی با جمع آوری و ترجمه انها، کتاب «آیین مکاتبات اداری» را در بمبئی نوشته است.
تکفارس آی آر
مولف در این کتاب ضمن پرداختن به آیین مکاتبات موسسات عمومی ایران باستان به روش مدیریت و حسابرسی این عهد از جمله مقررات تشویق و تنبیه مدیران و کارمندان و ضوابط ارتقاء و ترفیع و وضعیت دوران کارآموزی کارکنان و مدیران و چگونگی استعلام نظر انان برای حل مسائل اداری پرداخته است.
جهان امروز همواره ایران باستان را به داشتن روش های پیشرفته و کارآمد برای اداره امور عمومی ستوده است. امپراتوری های امویان، عباسیان و بعدا سلجوقیان و در پی آنان مغولان و تیموریان برای تمشیت امور و اداره قلمرو خود از این مهارت ایرانیان به خوبی بهره برداری کردند و بقاء و پیشرفت این دودمانها به دلیل سپردن کارها به مدیران و وزیران ایرانی بود. این مهارت ایرانیان از اواسط حکومت صفویه پا به قهقرا گذارد و تردید نیست که بسیاری از مسائل چند قرن اخیر وطن ما نتیجه همین ضعف شدید اداری است.
مهاجرت گروهی از ایرانیان به هند در قرن هفتم میلادی (پس از افتادن ایران به عرب)، نخستین مهاجرت ایرانیان از وطن در طول تاریخ این کشور بود، زیرا که نمی خواستند سلطه اعراب مسلمان را تحمل کنند. همان زمان دسته ای ایرانیان هم به چین مهاجرت کردند که در جامعه ایران کشور ذوب شده اند.
۱۳۳۴ش: ۲۵آبان ۱۳۳۴ (۱۶ نوامبر ۱۹۵۵) حسین علاء نخست وزیر وقت در مجلس ترحیم «سید مصطفی کاشانی» فرزند آیت الله کاشانی و نماینده مجلس که در مسجد سلطانی برگزار شده بود هدف گلوله مظفر ذوالقدر از فدائیان اسلام قرارگرفت ولی گلوله در لوله سلاح گیر کرد و ذوالقدر سلاح را بر سر علاء کوبید که مجروح شد. حمله به حسین علاء یک روز پیش از سفر به پایتخت عراق برای شرکت در اجلاس سران دولتهای عضو پیمان بغداد صورت گرفت ولی وی با همان جراحت به بغداد رفت که دولت مسکو با یادآوری معاهدات دوجانبه با ایران از عضویت ایران در پیمان بغداد (که بعدا به سنتو تغییر داد) که هدف از آن تکمیل حلقه اتحادیه های نظامی غرب بر گرد شوروی است انتقاد کرد.
مقامات مربوط بعدا اعلام کردند که مظفر ذوالقدر ازجانب جمعیت فدائیان اسلام مامور ترور علاء شده بود. در پی انتشار این اعلامیه، نواب صفوی رئیس، عبدالحسین واحدی نایب رئیس و بسیاری از اعضای جمعیت فدائیان اسلام از جمله خلیل طهماسبی که به رای مجلس آزاد شده بود دستگیر و چندی بعد اعدام شدند. خلیل طهماسبی ۱۶ اسفند سال ۱۳۲۹ سپهبد رزم آرا نخست وزیر وقت را که برای شرکت در مراسم ترحیم آیت الله فیض به مسجد رفته بود با شلیک گلوله کشته بود ولی بعدا با مصوبه مجلس از مجازات معاف و آزاد شده بود.
www.takfars.ir
۱۷۹۳م: ۱۶نوامبر سال ۱۷۹۳ در همان روز که شیلر تاریخ جنگهای سی ساله را منتشر کرد، «یوهان گوتفرت هردر» فیلسوف، نویسنده و شاعر آلمانی نیز اثر دیگر خود «اندرزهایی برای ترقی بشر» را به توزیع داد. هردر (متولد ۱۷۴۴ و متوفا در ۱۸۰۳) آثار مهم دیگری ازجمله «نگاهی به فلسفه انسان»، «تحولات تاریخساز»، تطبیق افسانه ها»، ّ تطبیق ادیان»، «ریشه واژه ها»، «عشق به یادگیری» و «مجموعه سرود ها و ترانه های فولکلوریک ملل» دارد. افکار فلسفی «هردر» عمدتا در دو اثر او «نگاهی به فلسفه انسان» و «تحولات تاریخساز» منعکس است. برخی مترجمان انگلیسی این دو کتاب در ترجمه، عناوین این دو اثر را به «رئوس مطالب فلسفه انسانی» و «رویدادهایی که تاریخ می سازند» تغییر داده اند. عقاید فلسفی«هردر» با «کانت» تفاوت زیاد ندارد. وی نادانی، بی دانشی و نا آگاهی را عامل عمده خروج بشر از را ه درست دانسته و به زعم او بشر با دانش و آگاه کمتر گرد گناه و خطا می گردد، مگر این که دنیا پرست و آزمند شده باشد. کتاب اندرزهای او فایده آموزش و پرورش دارد. به عقیده او آموزش کودک از پنجسالگی باید شروع شود و به ا و رعایت محدودیت ها و احترام به حقوق دیگران و عدم تجاوز از حقوق خود باید آموخته شود.
۱۹۴۴م:این تغییر ساختار به این معناست که سیستمی که در مذاکرات یکم تا بیست و دوم ژوئیه سال ۱۹۴۴ در «بره تون وودز Breton Woods» آمریکا به وجود آمد و براساس آن از سال ۱۹۴۵ صندوق بین المللی پول و سپس بانک جهانی دایر شدند دیگر به آن صورت کارایی لازم را ندارند، زیرا که «آنکور کورنسی = رزرو کورنسی» از اوایل دهه ۱۹۷۰ از استاندارد طلا خارج شده و دلار کاغذی برجای آن نشسته که کسر بودجه آمریکا و قروض سنگین این کشور آن را دچار بحران و متزلزل ساخته است که نتیجه اش بحران جاری است. به علاوه، قدرت های اقتصادی تازه ای پای به عرصه گذارده اند و برای مثال: ۲۷ درصد رشد اقتصاد جهان در ۲۰۰۷ مربوط به چین بوده است. این وضعیت، دلیل وجودی گروه ـ ۷ را هم نفی می کند. تدوین ساختار تازه سیستم مالی جهانی باید با مشارکت اقتصاددانان ردیف یک بیشتر کشورهای جهان صورت گیرد و حرف همه آنان شنیده شود. مقامات دولتی برای تدوین سیستم تازه کافی نخواهند بود زیرا که هرکدام به جای توجه به اصول علم اقتصاد و نیاز جهان قرن ۲۱ دیکته دولت خود را می نویسد. در نشست «بره تون وودز» ۷۳۰ اقتصاددان از ۴۴ کشور متحد (متحد در جنگ با آلمان، ایتالیا و ژاپن) شرکت کرده بودند بنابراین بی طرف نبودند که اینک ژاپن و آلمان در دنیای اقتصاد در میان کشورهای ردیف اول هستند. به علاوه، شرایط سال ۱۹۴۴ (۶۵ سال پیش و در جریان جنگ جهانی دوم) سبب شده بود که شرکت کنندگان در نشست به حرف یک دولت (قدرت برتر) ترتیب اثر دهند تا اقتصادانهای بزرگ و ازجمله دو فرضیه پرداز اقتصادی که در نشست حضور داشتند.
۱۹۱۴م:شانزدهم نوامبر سالروز تاسیس بانکهای ۱۲گانه مرکزی آمریکا در سال ۱۹۱۴ است در اجرای قانون فدرال رزرو سیستم مصوب سال ۱۹۱۳ است. در دو ماه اکتبر و نوامبر ۲۰۰۹ که ارزش برابری دلار آمریکا کاهش و ارزش طلا بالا رفته و به رکورد تازه ای رسیده، بسیاری از مفسران نوشته بودند که کار بانکهای مرکزی آمریکا شده است چاپ دلار و دادن این دلارهای کاغذی به قرض دولت که ارزش دلار را پایین آورده است.
۲۰۰۴م:۱۶ نوامبر ۲۰۰۴ برخی از رسانه های جهان سوم ضمن ابراز تعجب از اظهارات «لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه چنین لحنی را نوعی نرمش در برابر بلوک غرب خوانده بودند. لاوروف گفته بود روسیه در مورد جزایر مورد ادعای ژاپن به قولی که یک مقام شوروی در ۱۹۵۶ داده وفادار است و تسلیم دو جزیره از چهار جزیره را به ژاپن مورد بررسی قرار خواهد داد!.
این رسانه ها گفته بودند که شوروی نماینده ۱۵ کشور بود و روسیه نمی تواند به تنهایی متعهد به رعایت قول مقاماتش باشد. اگر شوروی و حرفهایش معتبر بود که آن را منحل نمی کردند. برای صرف نظر کردن از گوشه ای از قلمرو یک کشور، نیاز به رفراندم است نه تصمیم مقامات و حتی پارلمان که متعهد به محافظت از تمامیت ارضی هستند. هنگامی جمهوری روسیه می تواند خود را متعهد به رعایت تعهدات گذشته بداند که به حالت پیش از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ یعنی امپراتوری روسیه بازگردد. اینها مسائل حقوقی پیچیده ای است.
این رسانه های افزوده بودند به این سبب به دفاع از حقوق روس ها اقدام کرده اند که بنظر می رسد هنوز (نوامبر ۲۰۰۴) مطبوعات روسیه از ضعف طولانی خارج نشده اند که خود در دفاع پیشقدم شوند. ضعف روسها از ۱۵۰ سال پیش، نداشتن روزنامه نگار دلسوز بود و به همین سبب امپراتوری روسیه و بعد از آن شوروی برباد رفت. جهان سوم به یک روسیه نیرومند نیاز دارد تا موازنه جهانی دوباره برقرار شود و لذا ناچار است که جانب آن را بگیرد
رسانه های اروپای غربی استنباط دیگری از مطلب «لاوروف» کرده و نوشته بودند: لاوروف تحت فشار ژاپنی ها این مطلب را بیان کرد تا به گوش روسها برسد و واکنش نشان دهند و قضیه به تعویق افتد. این رسانه ها هم قبلا و در موارد متعدد یادآور شده بودند که بنظر می رسد که مطبوعات فعلی (قبل از نوامبر ۲۰۰۴) روسیه دنباله همان رسانه های خواب آلود شوروی هستند.
«تاریخ عمومی» از زمان انقلاب وحدت ایتالیا در نیمه قرن ۱۹ ثابت کرده است که سر یک ملت، بدون داشتن روزنامه نگار دلسوز و ماهر «بی کلاه» خواهد بود. رسانه های آمریکا بودند که جنگ سرد را بردند و این دولت را با حرف ابر قدرت جهان کردند و ….
تک فارس
۴۲پیش از میلاد:تیبریوس امپراتور روم که دوبار با ایران جنگ کرد و موفق نشد ۱۶نوامبر سال ۴۲ پیش از میلاد به دنیا آمد ودر سال ۳۷ میلادی درگذشت و ۲۳ سال حکومت کرد. وی بود که اعلام کرد هردولت خارجی که به شئونات روم بی اعتنایی کند و یا این که قوانین روم را نادیده بگیرد! مجازات خواهد شد که نهایت زورگویی بود. این اخطار او وقتی جدی شد که سنای روم هم آن را تصویب کرد و به صورت قانون در اورد.
تیبریوس در سالهای آخر عمر بدبین تر و سختگیر تر شده بود به گونه ای که به یک مورخ رومی که شرح یک شکست ارتش روم را نوشته بود اتهام خیانت زد. باوجود این، وی مخالف ولخرجی بود و خزائن روم در زمان او پر تر از همیشه بود.
تیبریوس پس از دوگیری نظامی با ایران بر سر کاپادوکیه و ارمنستان چون موفق نشد؛ با اردوان سوم شاه وقت ایران سازش کرد تا هزینه جنگ دیگری را پس انداز کند. تیبریوس اواخر عمر دچار بیماری افسردگی شد و با این که مقام خود را حفظ کرده بود گوشه گیر شده بود و در همین وضعیت درگذشت.
۱۸۹۴م:۱۶ نوامبر سال ۱۸۹۴ نظامیان دولت عثمانی (ترکیه امروز) در منطقه کردستان دست به کشتار ارمنیان ساکن آن منطقه زدند که دولت عثمانی نسبت به وفاداری آنان تردید داشت و به این صورت دراین روز دست کم شش هزار ارمنی- مسیحی و مسلمان – کشته شدند. کشتار ارامنه قلمرو عثمانی و تبعید آنان به ویژه به سوریه و لبنان در سالهای بعد نیز تکرار شد که یک فاجعه انسانی بشمار آورده شده است. در قدیم، مناطق شرقی ترکیه تا «دریاچه وان» ارمنی نشین بود و ارمنستان خوانده می شد که اینک تنها شمال این منطقه جمهوری ارمنستان است. ارمنیان که از لحاظ نژاد عموزادگان ایرانیانند در طول تاریخ، تنها ملتی بوده اند که به ایران خیانت نکردند و دشمنی نورزیدند.
۲۰۰۲م:۱۴ و ۱۵ نوامبر سال ۲۰۰۲ دو تغییر مهم حزبی در ایالات متحده و چین روی داد. در آمریکا بانو «نانسی پلوسی» ۶۲ ساله از شهر سانفرانسیسکو با یک آراء ۹۰ درصدی دمکراتها، رهبر اقلیت درمجلس نمایندگان آمریکا شد که چرخش بزرگ این حزب به «چپ» پس از شکست انتخاباتی اخیر آن بود، زیرا که در «لیبرال» بودن بانو پلوسی تردید مشاهده نشده است. وی از لیبرالهای، اصطلاحا سانفراسیسکویی یعنی چپ تر از لیبرالهای دیگر است. در آمریکا متفاوت از تعاریف سایر کشورها، چپ های ملایم را لیبرال می نامند و «دمکراتهای سانفرانسیسکو» را لیبرال می پندارند. نانسی که عضویت در پارلمان در خانواده او سابقه طولانی دارد در عین حال نخستین بانویی است که از زمان استقلال آمریکا به چنین مقامی انتخاب شده است. او پس از هفت دوره نمایندگی مجلس امریکا به رهبری اقلیت در این مجلس برگزیده شد. نانسی پس از انتخابات نوامبر ۲۰۰۶ که اکثریت مجلس نمایندگان پس از سالها به دست حزب دمکرات افتاد، به ریاست این مجلس انتخاب شد و از این زمان کوشیده است که میانه رو باشد.
۲۰۰۴م: ۱۵نوامبر ۲۰۰۴ «وانگ زای شی» سررشته دار مسئله تایوان در دولت چین گفت: اگر تحریک چین از سوی تایوان ادامه یابد، راهی جز مقابله نظامی چین برای حفظ تمامیت ارضی خود و از دست ندادن تایوان وجود ندارد و چین آماده تحمل هزینه آن است. وی در عین حال گفته بود: با این که چند مقام تایوانی به رجز خوانی و دم از استقلال زدن ادامه دادند، ما هنوز درهای مذاکره را نبسته ایم ولی شکیبایی چین حدی دارد. اظهارات وانگ مبنی بر اجتناب ناپذیر بودن برخورد نظامی در تنگه تایوان – درصورت ادامه تحریکات مقامهای تایوانی – وسیعا و با دقت ویژه مورد بحث و بررسی رسانه های غرب قرار گرفته بود.
از تفسیر این اظهارات در رسانه های بی طرف چنین بر می آید که هر برخورد در تنگه تایوان وضعیت موجود جهان و مسیر تاریخ را تغییر خواهد داد زیرا که دولت آمریکا به مداخله خواهد پرداخت. اگر این دولت مداخله کند، دوران معارضه طولانی احیاء خواهد شد و دو دولت به یارگیری و جلب متحد خواهند پرداخت و دسته بندی های جهان و آرایش نیروها تغییر خواهد یافت.
مرور زمان در چهار سال گذشته (تا نوامبر ۲۰۰۸) نشان داد که با انجام تغییراتی در مقامات بالای تایوان، این جزیره چین روش ملایم توام با نواعی مسالمت گرایی با پکن را در پیش گرفته و اگر تحریک از خارج از منطقه وارد نشود مسئله به تدریج حل خواهد شد.
T A K F A R S
۲۰۰۸م:در حاشیه نشست سران گروه ـ ۲۰ در واشنگتن (۱۵ و ۱۶ نوامبر ۲۰۰۸) همسویی سیاست های روسیه، چین و برزیل را تا حدی آشگار ساخت. در این نشست، سران هر سه کشور ـ مدودیف، هو جینتائو و داسیلوا ـ خواستار تجدید ساختار سیستم مالی جهانی شدند و تاکید کردند که ساختار تازه باید برپایه مشارکت گروهی و حضور شمار بیشتری از کشورها، رعایت انصاف و مشروعیت صورت گیرد. ۱۷ نوامبر ۲۰۰۸ و در پی نشست گروه ـ ۲۰، سران روسیه و چین دیدارهای جداگانه و همزمان خود از آمریکای لاتین را آغاز کردند و هردو در این سفر به کوبا رفتند ـ کوبایی که نزدیک به نیم قرن در محاصره اقتصادی آمریکاست.
۲۰۰۸م:دولت مسکو ۱۶ آوریل ۲۰۰۸ اعلام داشت که کشتی نظامی به اقیانوس هند و دریاهای اقیانوس اطلس خواهد فرستاد تا در همه جا حضور داشته باشد و در اقیانوس هند رزمایش دریایی برگزار خواهد کرد و سه رزمناو آنچه از بنادر فرانسه دیدن می کنند به کارائیب خواهند رفت و ….
همان وقت ناظران امور، گشت زنی مجدد ناوگان روسیه در اقیانوس هند را به چالش گرفته شدن حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس و «دیه گو گارسیا» تلقی کرده بودند. دولت آمریکا درپی فروپاشی شوروی و جمع آوری کشتی های نظامی آن از آبهای دوردست، اقدام به تاسیس یک فرماندهی نظامی در خاورمیانه و آسیای جنوبی به مرکزیت خلیج فارس به نام واحد مرکزی کرده است!.
اعلامیه ۱۶ آوریل دولت مسکو بعدا عملی شد و یک دسته از کشتی های نظامی روسیه در کارائیب با ناوگان ونزوئلا مانور دادند و یکی از آنها حتی از آبراه پاناما گذشت.
۱۷۷۱: انگلستان و هلند سرزمین «سورینام» در قاره آمریکا را میان خود قسمت کردند!.
۱۹۱۴: ستار خان که مجلس به پاس خدماتش به احیاء مشروطیت به او لقب سردار ملی داده است و در تهران فوت شده بود ۲۶ آبان ۱۲۹۳ با تشریفات ویژه در شهر ری مدفون گردید.
۱۹۲۰: ماشین تمبر زنی روی پاکتهای پستی اختراع شد.
۱۹۵۳: ۱۹۵۳(۲۵ آبان ۱۳۳۲): پس از به خاک وخون کشیدن تظاهرات هواداران دکتر مصدق و تبعید شماری از آنان به جزیره خارک، محکمه نظامی تهران به صلاحیت خود برای محاکمه او رای داد.
