فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۲ مهر

۵۷۹م: ۱۴اکتبر سال ۵۷۹ میلادی جارکش ها در خیابانهای تیسفون (مدائن ــ نزدیک بغداد) پایتخت آن زمان ایران به راه افتادند تا خبر پیروزی سپاه اعزامی ایران بر رومی ها در سوریه و باز پس گرفتن این سرزمین را به آگاهی مردم برسانند و بگویند که خود را برای مراسم سان و رژه و جشن نظامی که پس از ورود اسیران رومی و پرچمهای گرفته شده از ایشان به تیسفون برگزار خواهد شد آماده کنند.

در این جنگ که پنجم اکتبر به پیروزی ایران انجامید (طبق اسناد قسطنطنیه، ششم اکتبر؛ زیرا ۶ اکتبر کار شمارش اسیران و زخمی ها پایان یافته بود) ۲۰ هزار سرباز رومی اسیر و ۲۷ هزار تن دیگر کشته شده بودند. سپاه اعزامی ایران به این جنگ مرکب از ۴۰ هزار سوار و یکصد هزار پیاده بود. خسرو انوشیروان شاه وقت ایران ۲۶ اکتبر، سه هفته بعد از این پیروزی پس از ۴۸ سال حکومت در گذشت.

۱۳۳۰ش:نیمه دوم مهرماه ۱۳۳۰ (اکتبر ۱۹۵۱) بیشتر گزارشهای سیاسی رسانه ها در سراسر جهان در ارتباط با ایران بود زیرا که دکترمحمد مصدق رئیس دولت وقت ایران در نیویورک بود تا از برحق بودن ایران در ملی کردن نفت خود و طرد نفوذ خارجی از ایران که مغایر استقلال و حاکمیت یک ملت است دفاع کند.

وی که ۱۴ مهر عازم نیویورک شده بود و در جلسه شورای امنیت شرکت کرده بود از آن پس هر روز چند مصاحبه و سخنرانی در باره مظالم دولت انگلستان و مداخلات استعماری این دولت در ایران از نخستین دهه قرن ۱۹ تا به آن روز انجام می داد.

دکتر مصدق ضمن اظهارات خود در شورای امنیت بیشتر بدبختی های ایران در قرون ۱۹ و ۲۰ را نتیجه مداخلات انگلستان در ایران و سیاست های آن دولت معرفی کرد که باز هم حاضر نمی شود از سر ایرانیان بیدار شده از خواب غفلت دست بردارد. استدلال دکتر مصدق سبب شد که شورای امنیت تصمیم بگیرد که رسیدگی به قطعنامه انگلستان بر ضد ایران را موکول به صدور حکم دادگاه بین المللی (لاهه) کند.

تکفارس آی آر

مصدق ۳۰ مهر برای دیدار با ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا از حزب دمکرات وارد واشنگتن شد و با رفتار و بیانات خود نظر مردم امریکا نسبت ایران روشن ساخت. استقبال مردم نیویورک و واشنگتن از دکتر مصدق که گاهی بربدبختی ایرانیان گریه وزمانی که مصلحت ایجاب می کرد غش می کرد کم سابقه بود.

دین آچسن وزیر امور خارجه وقت آمریکا که جداگانه با دکتر مصدق ملاقات و مذاکره کرده بود در خاطرات خود نوشته است : دکتر مصدق در حالی که سرش را بر بازوی پسرش دکتر غلامحسین که با او به آمریکا آمده بود تکیه داده بود به آهستگی قدم بر می داشت ، ولی به محض این که متوجه شد که ما برای استقبال از او رفته بودیم سر از بازوی پسر برداشت و بمانند یک جوان با گامهای استوار به سوی ما آمد و در اینجا بود که فهمیدم که ما با چگونه سیاستمداری رو به رو هستیم و سبب غش کردن های او را درک کردم . او معمولا هنگامی خود را به غش کردن می زد که مسیر مذاکرات در جهت زیان ایران قرار می گرفت و از آن پس آن را دیپلماسی گریه و غش نام نهاده بودم به همان گونه که رقص سرگرد سالم از گروه " افسران آزاد مصر " برای مردم سودان به منظور جلب نظر آنان به اتحاد با مصر را دیپلماسی رقص خوانده بودم . دین آچسن نوشته است : ترومن و من در مذاکره با مصدق قانع شدیم که نباید زیاد تسلیم نظر انگلستان در قبال مسئله نفت ایران ازجمله موافقت با تعرض نظامی انگلستان به منظو ر تصرف آبادان شویم. دکتر مصدق در مذاکرات ، در جایی که احساس می کرد ممکن است به زیان ایران تمام شود چهره در هم می کشید و لجوجانه حاضر به گذشت نمی شد و من در چهره او که در لحظات دیگر متبسم بود " ناسیونالیسم ایرانی " را که در تاریخ باستان خوانده بودم به وضوح مشاهده می کردم.

دکتر مصدق پس از مذاکراه با مقامات آمریکایی و انجام چند مصاحبه در واشنگتن از طریق مصر به میهن باز گشت. او در طول اقامت کوتاه خود در مصر نطقی ایراد کرد و در آن موهبت برخوردار بودن از استقلال و حاکمیت ملی ، و طرد استعمار و آثار نکبت بار آن را مورد تاکید قرار داد . جمال عبدالناصر پس از رسیدن به قدرت بارها گفته بود که نطق دکتر مصدق در قاهره اورا منقلب کرد. افسران مصری کمتر از دو سال بعد به نظام سلطنتی دست نشانده انگلستان در مصر پایان دادند.

دکتر مصدق در جلسه سوم آذر ماه مجلس گزارش سفر خودرا مطرح و تاکید کرد که انگلستان نمی خواهد ما امور نفتمان را که میراث مشترکمان است در دست داشته باشیم و برای شکست دادنمان به هر دسیسه و نیرنگ دست خواهد زد، باید متحد و مراقب باشیم.

www.takfars.ir

۱۵۱۵م:۱۴ اکتبر سال ۱۵۱۵ دریاسالار پرتغالی آلفونس دا آلبوکرکی (آلبوکرک) در آن زمان که ایران فاقد قدرت دریایی بود (زمان شاه اسماعیل صفوی) با کشتی توپدار و نیروی تفنگدار وارد تنگه هرمز شد و بعدا جزایر استراتژیک آن ناحیه را تصرف کرد. تنگه هرمز دروازه خلیج فارس است، خلیجی که ۹۷۰کیلومتر طول دارد. آلبوکرک نخسین نظامی غرب بود که از راه دریا به خلیج فارس تجاوز مسلحانه کرده است. وی در عین حال نخستین دریا نورد غرب است که به اهمیت استراتژیک خلیج فارس به عنوان بازوی اقیانوس هند پی برده بود. آلبوکرک که از ده سال پیش از آن به تصرف سرزمین های مشرق زمین دست زده بود به خوبی می دانست که پرتغال یک میلیون و پانصد هزار نفری نمی تواند در همه مناطق متصرفه مهاجرنشین تاسیس کند؛ بنابراین کوشش داشت که با بکارگیری بومیان هر محل، اقتدار پرتغال را براین مناطق برقرار سازد و حفظ کند.

آلبوکرک آغازگر تجاوزی شد که هنوز ادامه دارد و قدرت های غرب بدون این که حقی داشته باشند در آبهای کشور های دور دست مداخله می کنند و نام این مداخله را که بارها به برخورد نظامی انجامیده است «حفظ منافع حیاتی!» خود نام نهاده اند.

آلبوکرک پس از بازگشت از منطقه هرمز به پایگاه اصلی و دائمی اش در گوای هند با حکم عزل خود که از پرتغال ارسال شده بود رو به رو شد و از فرط اندوه ۱۶ دسامبر سال ۱۵۱۵ دق کرد و درگذشت!.

بادرگذشت آلبوکرک، مسئله اشغال ناحیه هرمز حل نشد. بعدا شاه عباس با کمک انگلیسی ها ــ رقبای پرتغال ــ ناحیه را پس گرفت، ولی همین اتحاد او با انگلیسی ها باعث گسترش نفوذ و بعدا سلطه آنان بر منطقه خلیج فارس و امضای پیمان «تروشیل» در ۱۸۲۰ با شیوخ امارات هفتگانه شد و سلطه خود را رسمیت داد که آثار آن هنوز زدوده نشده است. انگلیسی ها به همین دلیل، تا نیمه دهه ۱۹۳۰ تلاش بسیار کردند که ایران دارای نیروی دریایی موثر نشود و ….

۱۹۵۹م:« ارول فلین » بازیگر نیمه قرن ۲۰ فیلمهای سینمایی هالیوود ۱۴ اکتبر سال ۱۹۵۹ در ونکوور کانادا براثر حمله قلبی در ۵۰ سالگی درگذشت.

وی در انواع کار نمایش از « اکشن» تا « درام » مهارت داشت و در زمینه های مختلف به ایفای نقش پرداخته بود.

۱۹۹۸م:پروفسور آلبرت بلومبرگ فیلسوف چپگرای آمریکایی که ۹۱ سال عمر کرد و از خود دهها کتاب و یک روش تفکر فلسفی (اصطلاحا: سکول) باقی گذارده در این روز در سال ۱۹۹۸درگذشت. تلاش او عمدتا در جهت اصلاح نظامهای اقتصادی ـ اجتماعی جوامع بشری بود. وی پیش بینی کرده است که به همان دلایلی که نظام مارکسیستی شوروی به خاموشی گرایید؛ نظام کاپیتالیستی هم ازمیان خواهد رفت.

به گفته وی، نظام شوروی غرق در مفاسد ناشی از نارسایی های یک بوروکراسی ناهنجار، انتصابات نابجا، جاه طلبی و خودخواهی مقامهای دولتی شده بود. به پیش بینی پروفسور بلومبرگ، نظامهای کاپیتالیستی هم به همان مسائل گفتار می آیند و به همان روز خواهند افتاد. پروفسور بلومبرگ گفته بود: رقابت و دشمنی این دو نظام از پایان جنگ جهانی دوم تا اواخر دهه ۱۹۸۰، کمک به بقاء کاپیتالیسم کرد که این رقابت دیگر وجود ندارد و کاپیتالیسم یکه تاز میدان شده وضریب آسیب پذیری اش بالا رفته است. بلومبرگ افزوده بود: دمکراسی به روش غرب که از آن به صورت حربه بر ضد ماکسیسم شوروی استفاده می شد دیرزمانی است که از مسیر واقعی و اصول مربوط خارج شده و به بیراهه افتاده، دیگر واقعیت ندارد و تنها یک لباس زیبا است برتن مانکن. مشارکت به صورت واقعی (آنطور که باید) در این دمکراسی دارد ضعیف و ضعیفتر می شود. دقت در انتخاب نماینده کم می شود و … و به این دلایل؛ این دمکراسی ورشکست شده نخواهد توانست از سقوط کاپیتالیسم موجود در غرب جلوگیری کند. دلیل دیگر، تمایل روز افزون طبقه روشنفکر، متفکر و «کمتر ـ مادیگر» جوامع بشری (مدرّس، معلم، مولف، روزنامه نگار، شاعر، هنرمند، دانشجو و …) به راه میانه (نظامی میان مارکسیسم و کاپیتالیسم) است که همانا سوسیالیسم معتدل مبتنی بر اخلاقیات (نوعی سوسیال دمکراسی که مبلّغ معنویات باشد) است و طبقه روشنفکر است که کار هدایت افکار عمومی را به دست دارد و به قاطع بودن نظر آن نباید تردید کرد. به گفته پروفسور بلومبرگ، تجربه تاریخ که بسیار گرانبها و به منزله قانون است به ما ثابت کرده که طبقه روشنفکر جامعه به هر سوی که متمایل شود، جامعه به همان سوی خواهد رفت ــ گاهی تند و زمانی آهسته ــ شتاب این حرکت بستگی به قدرت نیروی بازدارنده (ضد آن) داردکه عاملی مصنوعی است و هر عامل مصنوعی شکست پذیر است.

تک فارس

۲۰۰۸م:بحران بانکی و اعتبارات مالی، رقابت اتومبیلسازهای سایر کشورها، گرانی بنزین، بالا رفتن دستمزدها، کاهش هوس به نو کردن غیرضروری خودرو و … صنعت اتومبیلسازی آمریکارا در اکتبر ۲۰۰۸ به دست انداز انداخته بود. هر سهم جنرال موتورز ـ بزرگترین کمپانی اتومبیلسازی آمریکا که در سال ۲۰۰۷ چهل و دو دلار و ۶۴ سنت بود نهم اکتبر ۲۰۰۸ به چهار دلار و ۷۶ سنت کاهش یافته بود که شایعه اعلام ورشکستگی آن به گوش رسید که بعدا این شایعه تکذیب شد ولی احتمال مداخله دولت از طریق دادن وام و به دست گرفتن قسمتی از سهام و یا ادغام آن با کمپانی کرایسلر وجود دارد. (احتمال اول و سرمایه گذاری دولت های آمریکا و کانادا در جنرال موتورز بعدا عملی شد). در اکتبر ۲۰۰۸ وضعیت کمپانی کرایسلر آمریکا هم زیاد بهتر از جنرال موتورز نبود ولی ظاهرا فورد روی پای خود ایستاده است. جنرال موتورز دهها سال یکی از مظاهر غرور آمریکاییان بود.

۱۹۹۸م:هرولد رابینز Harold Robbins داستان نگار آمریکایی که ۲۰ ناول او به ۳۲ زبان ترجمه شد و تا زنده بود جمعا ۵۰ میلیون نسخه فروش داشت ۱۴ اکتبر ۱۹۹۸ در ۸۱ سالگی درگذشت.

وی نوجوانی را در یتیمخانه گذرانیده بود و در بزرگسالی در تجارت ورشکسته شده و پس از درگذشت همسرش براثر یک بیماری مرموز، به کارگری پرداخته بود.

هرولد از نیمه عمر کار داستان نگاری را با نوشتن تجربه های خود از زندگانی آغاز کرد که چون مطالبش از دل بر آمده بودند بر دل نشستند و او را به صورت داستان نگاری بلند آوازه درآوردند.

معروفترین داستانهای او عبارتند از: «رویای بازرگانان» ، «کارپت بگرز»، «یتیمخانه»، «غریبه را دوست ندار»، «مرا ترک نکن»، «حقیقت زن افسانه ای» و ….

۲۰۰۵م:پینترهرولد پینتر Harold Pinter نمایشنامه نگار انگلیسی ۱۴ اکتبر ۲۰۰۵ برنده جایزه ادبی سال ۲۰۰۵ نوبل شد. وی یک مبارز ۷۵ ساله است. آکادمی سوئد که هرولد را شایسته دریافت این جایزه ۳/۱ میلیون دلاری دانسته گفته است که هرولد با نوشتن دهها نمایشنامه، این هنر را زنده کرده و به حالت کلاسیک باز گردانیده است. نمایشنامه های هرولد محاوره ای و گفت و شنودی هستند و عمل در آنها کم است و می توان آنها را در یک اطاق به صحنه درآورد. نمایشنامه های هرولد عمدتا زمینه سیاسی و موضوع روز دارند. او از مخالفان سرسحت جنگ تعرضی و هرگونه سلطه گری و نقض حقوق ملل و انسانهاست. وی تا کنون چند بار در تظاهرات ضد جنگ عراق شرکت کرده است. هرولد شعر هم می سراید.

۱۹۴۴م: ۱۴اکتبر سال ۱۹۴۴ فیلد مارشال اروین رومل(تلفظ انگلیسی آن: رامل) نابغه نظامی و افسر معروف آلمان که متهم به آگاهی قبلی از توطئه سوء قصد نسبت به جان هیتلر شده بود خودکشی را بر محاکمه شدن ترجیح داد، زیرا که محاکمه او به تضعیف روحیه نظامیان در حال جنگیدن می انجامید و به سود آلمان نبود. طبق پاره ای از گزارشها، در این روز دو ژنرال آلمانی با رومل ملاقات کردند که یکی از این دو راه را انتخاب کند: خودکشی و حفظ عنوان قهرمانی و دفن با تشریفات نظامی و رعایت احترامات؛ یا محاکمه در دادگاه نظامی و … و او خودکشی را برگزید.

T A K F A R S

رومل در لحظه سوء قصد به هیتلر دربیمارستان بستری بود زیرا که در جبهه نرماندی زخمی شده بود. گویا سوء قصدکنندگان قبلا او را از تصمیم خود آگاه ساخته و این عمل را به سود آلمان که دیگر امیدی به پیروزی اش مگر تکمیل سلاح اتمی نبود می دانستند. رومل ۵۲ سال عمر کرد.

۱۹۷۶م:۱۳ اکتبر ۱۹۷۶ یک بوئینگ باری از نوع ۷۰۷ که روغن صنعتی ویژه روغنکاری چرخ دنده ها به شهر «سانتا کروز» در کشور بولیوی حمل کرده بود، پس از تخلیه بار و درجریان بلند شدن از فرودگاه به قصد بازگشت به علت آتش گرفتن یکی از چهار موتورش سرنگون شد و پس از برخورد با ساختمان یک مدرسه و یک استادیوم ورزشی نوجوانان به خیابان افتاد و چند فروشگاه را ویران ساخت. در این رویداد ۹۷ تن از جمله شماری دانش آموز و افراد یک تیم فوتبال نوجوانان کشته و بیش از یکصد تن نیز مجروح شدند. این حادثه بیش از پیش به اعتبار این نوع هواپیما که قدیمی ترین نوع جت بوئینگ بود لطمه زد. عکس زیر، لاشه هواپیمارا پس از سقوط نشان می دهد.

۱۹۵۲م:هفتم اکتبر زادروز ولادیمیر ولادیمیرویچ پوتین دبیرکل حزب «روسیه متحد»، نخست وزیر روسیه و رئیس شورای وزیران اتحادیه روسیه و بلاروس است که در سال ۱۹۵۲ در لنینگراد (سن پترزبورگ) به دنیا آمده است. مادرش یک کارمند معمولی دولت و پدرش از نظامیان روسیه در جریان جنگ جهانی دوم بود. پوتین قبلا برای دو دوره رئیس جمهوری روسیه فدراتیو و قبل از آن برای مدتی کوتاه جانشین یلتسین شده و کفیل ریاست جمهوری بود.

در میان هدیه هایی که پوتین در هفتم اکتبر ۲۰۰۸ بمناسبت زادروز خود و ۵۶ ساله شدنش دریافت کرده بود یک ببر دوماهه دیده می شد. این نخستین بار در تاریخ معاصر بوده است که یک رئیس دولت چنین هدیه ای دریافت کرده است. احتمالا این هدیه به این سبب به او داده شده بود که یک ماه پیش از آن، پوتین درجریان بازدید از یک منطقه محافظت شده جانوران در سیبری، کمک کرده بود تا یک ببر سیبریایی را، جهت انتقال با تفنگ ویژه بیهوش کنند. به تعبیری دیگر؛ ببر دوماهه به این لحاظ به پوتین داده شده بود که یک مرد قاطع و آهنین است و درطول هشت سال ریاست بر روسیه، این کشور ورشکسته و ناامن را به صورت یک قدرت ـ قدرتی نسبتا ثروتمند و موثر درآورده است. پوتین در اذهان جهانیان به عنوان «ناسیونالیست روس» شناخته شده است.

پوتین که دارای دو دختر؛ ماریا متولد سال ۱۹۸۵ و کاترینا متولد سال ۱۹۸۶ است و در دانشگاه، از رشته حقوق بین الملل فارغ التحصیل شده، قبلا یک سرهنگ پلیس امنیت شوروی (کا. گ. ب) و مامور در جمهوری دمکراتیک آلمان بود. پوتین که بر زبان آلمانی مسلط و به انگلیسی آشناست تا سال ۱۹۹۱ عضو حزب کمونیست شوروی بود و هنگام انحلال حرب (آخرین سال عمر شوروی) به گفته خودش، کارت عضویت حزب کمونیست را از یقه کتش برداشت و در کشوی میزش گذاشت.

پوتین پیش از انتقال به کرملین در سن پترزبورگ کار می کرد و پس از انتقال به کرملین طولی نکشید که معاون نخست وزیر شد. پوتین بسیاری از همکاران نزدیک خودرا از میان افسران پلیس امنیت شوروی سابق انتخاب کرده است.

مدودیف رئیس جمهور تازه، قبلا رئیس دفتر پوتین و بعدا معاون نخست وزیر بود. پوتین انکار نکرده است که در انتخابات بعد، نامزد سمت ریاست جمهوری روسیه فدراتیو خواهد شد.

تک فارس www.takfars.ir

۱۹۸۰م:۱۴ اکتبر ۱۹۸۰ حزب حاکم جمهوری دمکراتیک خلق کره «کیم جونگ ایل» را بجای پدر به رهبری کشور بر گزید. کیم ایل سونگ پایه گذار جمهوری خلق کره بود که فوت شده بود. گذشت زمان نشان داده است که کیم جونگ ایل همان سیاست پدر را دنبال کرده است.

۲۰۰۶م:سیزدهم اکتبر ۲۰۰۶، مجمع عمومی (بی خاصیت) سازمان ملل (سازمان دول) برای مقر این سازمان که در شهر نیویورک فعالیت دارد یک دبیر کل تازه برگزید که از آغاز سال ۲۰۰۷ کار خود را آغازکرد. این دبیرکل نیز از قماش دبیرکلهای سابق، از کشورهای کوچک(و …) انتخاب شده است، و این بار از شبه جزیره تقسیم شده کره و از قسمت جنوبی آن. وی که از دانشگاه هاروارد (آمریکا) در رشته مدیریت سازمانهای عمومی، فوق لیسانس گرفته و بر زبان انگلیسی مسلط است قبلا وزیر امورخارجه و تجارت کره جنوبی بود که در این کشور از سال ۱۹۵۳ هنوز ۲۹ هزار نظامی آمریکایی مستقر هستند و بنابراین از کشورهای متمایل به غرب بشمار می رود. او که «بان کی ـ مون Ban Ki _ Moon» نام دارد دومین آسیایی است که دبیرکل سازمان ملل شده است. نخستین دبیرکل سازمان ملل از آسیا، یو ـ تانت، از کشور برمه (میانمار) مستعمره سابق انگلستان بود. «بان» ۶۲ ساله جانشین کوفی عنان شده است که از اتباع کشور غنا (مستعمره سابق انگلستان در آفریقا) بود. «بان کی ـ مون» قبلا در مقر سازمان ملل، در سازمان نظارت بر تقسیم کره، و نیز در سفارت کره جنوبی در واشنگتن کار کرده بود. اعضای ۱۵ گانه شورای امنیت و ۱۹۲ گانه مجمع عمومی در زمانی او را که نامزد این مقام شده بود برگزیدند که کره شمالی به آزمایش بمب اتمی دست زده بود!. دوره دبیرکلی سازمان ملل، پنج سال است.

۲۰۰۸م:۱۴ اکتبر ۲۰۰۸ فهرست اشیاء به دست آمده از ۴۳ گور دیگر از یک گورستان باستانی در منطقه «پلا Pella» واقع در شمال یونان انتشار یافت. بررسی این ۴۳ گور یازدهم سپتامبر ۲۰۰۸ پایان یافته بود. در این منطقه جمعا نهصد گور مربوط به سالهای ۶۵۰ تا ۲۷۹ پیش از میلاد به دست آمده است. چهل و سه گوری که بررسی آنها پایان یافته و فهرست اشیاء و تصاویر آنها انتشار یافته مربوط به دوران اسکندر مقدونی و پدر او فیلیپ دوم (قرن چهارم پیش از میلاد) بوده اند. ۲۰ گور از این ۴۳ گور، مربوط به نظامیان (مردان جنگی) و ۱۱ گور متعلق به زنان بود. مردان جنگی با کلاهخود فلزی، شمشیر و دشنه مدفون شده بودند ـ ابزارهایی که این مردان در طول جنگها شخصا بکار برده بودند در گورهایشان به دست آمده است زیراکه در آن زمان رسم بود که باید با آنان دفن شوند. بر روی دهان، چشم و سینه ۱۲ مرد دیگر (غیرنظامیان) ورقه های زر قرارداشت. زنان هم با گردنبند طلا و برنز و گوشواره هایشان دفن شده بودند. خاکبرداری و بررسی سایر گورها ادامه خواهد داشت تا چگونگی تمدن آن زمان با مشاهده اشیاء داخل قبور روشنتر شود.

۱۸۸۴: فیلم عکاسی به صورت نوار اختراع شد.

۱۹۴۷: چوک ییگر خلبان آمریکایی جنگنده با یک هواپیما که موتور موشکی داشت، برای نخستین بار سرعت صوت را شکست و با سرعتی بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر در ساعت پرواز کرد.