فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۱۰ مهر

۵۲۲پیش از میلاد:طرز نشستن، لباس داریوش بزرگ ، صندلی و چوبدست او نشانه تمدن عظیم و پیشرفته ایرانیان در ۲۵ قرن پیش است که جهان را شگفت زده کرده است. باید دید که چه عواملی ما را به قهقرا برده است و در صدد جبران برآمد

داریوش هخامنشی پسر ویشتاسپ از بزرگان پارس در نخستین روز از جشنهای مهرگان( پس از تطبیق با تقویم میلادی؛ دوم اکتبر) در سال ۵۲۲ پیش از میلاد، شاه ایران شد.

در دوران حکومت ۳۶ ساله داریوش بزرگ، قلمرو ایران از دره سند ( Indus) تا سواحل لیبی در افریقا، و از شمال دریای مرمره ( Thrace در اروپا ) تا کوههای پامیر در آسیا شامل همه خاورمیانه امروز، آسیای میانه، قسمتی از آسیای جنوبی، قفقاز ، مصر و قسمتی از سودان بود که به استانهای متعدد (ساتراپی) تقسیم شده و مستقیما زیر نظر حکومت مرکزی و بر پایه قوانین واحد اداره می شدند و به آن قسمت که سه طایفه ایرانی در آن سکونت داشته، دارای نیاکان و فرهنگ مشترک بوده و آیین های نوروز را گرامی داشته و یکسان برگزار کرده اند “ایران زمین” گفته اند(مادها از ری به سمت غرب و شمالغربی از جمله کردها و آذری ها، پارسها از منطقه ری به جنوب تاجزایر خلیج فارس و از شرق تا آن سوی هندوکش و انتهای بدخشان، و پارتها در شمال شرقی).

کوروش بنیادگذار کشور ایران بوده است، ولی ناسیونالیسم ایرانی با داریوش بزرگ به دنیا آمده است. کوروش، جهانی فکر می کرد و یک جامعه مشترک المنافع متساوی الحقوق به مرکزیت ” ایران زمین ” به وجود آورده بود و مداخله در امور داخلی اعضای اتحادیه را روا نمی داشت.

داریوش بزرگ در کتیبه هایی که از او باقی مانده اند با ستایش اهورا مزدا (خدا) که زمین و آسمان و بشر و شادی ها را آفریده است ، شاهی خود بر این سرزمین پهناور را که مردان خوب و اسبان خوب (مقصود ارتش خوب) دارد از عنایات او دانسته است و در یکی از کتیبه هایش از اهورا مزدا خواسته است که ” ایران زمین ” را از آفت دروغ و بلای خشکسالی در امان دارد.

تکفارس آی آر

از کارهای مهم داریوش ایجاد آبراهی میان دریای سرخ و رود نیل بود که خلیج فارس را به دریای مدیترانه متصل سازد. کار مهم دیگر او دستور ساختن تخت جمشید بود که شاه نشین ایران زمین باشد ( پایتخت اداری ایران شهر شوش بود) .

۱۳۰۰ش:کلنل محمدتقی خان پسیان، مردی که هنوز درباره اندیشه های او تحقیق کافی نشده است، دهم مهر ماه سال ۱۳۰۰ خورشیدی در نزدیکی قوچان کشته شد. مهاجمان سر کلنل را که در آرزوی ایرانی بهتر بود جدا کردند و به مشهد فرستادند، ولی خراسانی ها که به او علاقه داشتند و وفادار مانده بودند جسد وی را با تشریفات تمام در آرامگاه سردار ایران، نادر شاه، که او نیز در نزدیکی قوچان کشته شده بود مدفون ساختند. قیام کلنل محمد تقی خان که گوشه ای از تاریخ میهن ما را در عصر بدبختی این کشور( بر اثر مداخله خارجیان) تشکیل می دهد با قیامهای هزار سال پیش از آن که صحنه بیشتر آنها هم خراسان بود مشابهت فراوان دارد.

کلنل محمد تقی خان که یک افسر ژاندارم بود ضدیت خود را با قاجارها که در برابر خارجیان ضعف بسیار نشان می دادند با بازداشت قوام السلطنه والی خراسان و همکارانش در ۱۳ فروردین ۱۳۰۰ آغاز و محدودیت شدید برای انگلیسی ها و کنسولگری انگلستان در خراسان اعمال ، و تحت تاثیر احساسات میهنی، امور خراسان را قبضه کرده بود به گونه ای که سید ضیاء طباطبایی رئیس الوزراء وقت او را علی رغم مخالفت احمد شاه والی خراسان کرد، ولی با رئیس الوزراء شدن قوام السلطنه، مبارزه با کلنل همه جانبه شد. با وجود این، وی پیشنهاد هوادارانش را که اعلام جمهوری کند و به تهران لشکر بکشد نپذیرفته بود. دولت تهران یک نیرو و سه سرهنگ به جنگ او فرستاد که نیروی اعزامی از جنگیدن اکراه کرد و سرهنگها دستگیر شدند، ولی کلنل پسیان که به جوانمرد بودن شهرت داشت آنان را آزاد و به تهران فرستاد. کلنل برای مشروعیت دادن به حکومت خود بر خراسان، در مرداد ماه ۱۳۰۰ بزرگان خراسان را دعوت و پس از ایراد یک نطق مهییج میهنی که وطن در خطر است از آنان برای ادامه حکومت خود نظرخواست که وی را تایید کردند. در اینجا قوام و انگلیسی ها برای برانداختن کلنل که امکان داشت هواداران بیشتری به دست آورد و آنان را به مخاطره اندازد به امیر شوکت (پدر امیر اسدالله علم) و سران برخی طوایف خراسان متوسل شدند و …. مقاومت هواداران کلنل نیز چند روز پس از فوت او عملا به پایان رسید.

کلنل محمد تقی خان که از نامداران تاریخ معاصر ایران بشمار می رود شهرت خود را قبلا در جنگ همدان به دست آورده بود. در جریان جنگ جهانی اول همدان به دست نیروی روسیه افتاده بود که کلنل با یک واحد ژاندارم و بدون داشتن اسلحه سنگین ، نیروهای روسیه را که از حیث نفر هم سه برابر بودند شکست داده و همدان را پس گرفته بود.

www.takfars.ir

۴۰۴ پیش ازمیلاد:نقل قولها، و نکته ها تاریخچه های جالبی دارند و یکی از آنها که قدمتی نزدیک به ۲۵ قرن و عمدتا کاربرد دیپلماتیک دارد از ایرانیان است به این مضمون: “دشمن دشمن من دوست من است.”.

طبق تاریخچه، در جریان جنگ داخلی یونانیان معروف به جنگ پلوپونز (Peloponnesian war) که از ۴۳۱ تا ۴۰۴ پیش از میلاد طول کشید و به پیروزی اسپارت و پایان آستقلال و حاکمیت آتن انجامید؛ دولت هخامنشی ایران پول، خواروبار، جنگ افزار و حتی کشتی در اختیار اسپارتی ها گذارد تا به دست آنان انتقام خود را از آتنی ها بگیرد و شاه وقت ایرانیان بر این استراتژی عنوان “دشمن دشمن من دوست من است” گذارده بود که ناپلئون آن را از لابلای تاریخ بیرون کشید، زنده کرد و اینک بیش از هر وقت دیگر بکار می رود.

۱۳۲۰ش:پس از تبعید رضا شاه از ایران، باز گردانیدن مقاماتی را که برکنار و یا زندانی کرده بود به کار آغاز شد و دهم مهر ۱۳۲۰ امان الله جهانبانی را که رضا شاه خلع درجه کرده بود به سرلشکری بازگرداندند و پست وزارت دادند و سرانجام ۱۴ روز بعد قانون بخشودگی از مجلس گذشت. و شامل همه کارمندان و مقامات سابق شد. بازگشت برخی از این افراد که محق به مجازات بودند به پستهای دولتی باعث گسترش فساد اداری شد که هر روز ابعاد بیشتری می یافت و ….

۱۹۰۴م:امروز زادروزگرام گرین داستان نگار انگلیسی است که دوم اکتبر۱۹۰۴ به دنیا آمد و ۸۷ سال عمر کرد. وی به موازات داستان نگاری مدتها بکار روزنامه نگاری اشتغال داشت و در این حرفه تا دبیری روزنامه تایمز ترقی کرده بود. گرین به فعالیت های متعدد دیگر نیز سرگرم بود؛ زمانی سیاستمدار، مدتی جهانگرد، چند سال کمونیست و … بود. وی حتی مدتی در اینتلیجنس سرویس انگلستان کار کرد. باوجود این، هیچگاه از نوشتن داستان دست برنداشت. داستانهای او بر حسب اشتغالاتش زمینه های متفاوت دارد. او با نوشتن داستان آمریکایی ساکت شهرت ضد آمریکایی به دست آورد که این شهرت هیچگاه به فراموشی سپرده نشد.

۱۱۸۷م:دوم اکتبر سال ۱۱۸۷ میلادی در پی ده سال جنگ، بالاخره صلاح الدین ایوبی سلطان مصر و سوریه بیت المقدس (اورشلیم) را از دست صلیبیون خارج ساخت و سپس به اخراج آنان از انتاکیه، بندر صور و ترابلس (لبنان) پرداخت. تلاش ۱۸ ماهه ریچارد شیردل پادشاه انگلستان هم برای پس گرفتن بیت المقدس به جایی نرسید و در ۱۱۹۲ به اروپا بازگشت و جنگهای صلیبی فروکش کرد.

صلاح ایوبی یک کرد متولد تکریت (عراق امروز) و از افسران عمویش شیرکوه فرمانده ارتش مصر بود که پس از او این سمت را برعهده گرفت و بعد از درگذشت سلطان مصر، خود را سلطان مصر و سوریه خواند و به جنگ صلیبیون اروپایی شتافت. بیت المقدس ۸۸ سال در دست صلیبیون اروپایی بود.

۱۵م:دوم اکتبر سال ۱۵ میلادی سنای روم به تیبریوس Tiberius کنسول ارشد (رییس شورای مجریه) این کشور تاکید کرد که قانون Matestas را که اجرای آن مورد بی اعتنایی قرار گرفته بود بار دیگر با شدت هرچه بیشتر و دقیقا به اجرا بگذارد و کسانی یا دولتهایی را که به قلمرو و شوونات روم احترام نگذارند به مجازات برساند.

تک فارس

مورخان بعدا نوشتند که این قطعنامه سنای روم به وضوح قلدری آن امپراتوری عهد باستان را نشان می دهد. امپراتوری پارسیان (ایران) بیش از هفت قرن با چنان دولتی دست به گریبان بود و جز در دو سه مورد، همواره بر رومیان پیروز بود و از شرق در برابر سلطه گری آنان دفاع کرد. فیدل کاسترو، هوگو چاوز و ولادیمیر پوتین در حرفهایشان بارها دولت واشنگتن را امپراتوری روم معاصر خوانده اند.

۱۸۴۷م:دوم اکتبر زادروز دو مارشال معروف قرن ۲۰ است که در طول جنگ جهانی اول در برابر هم قرار داشتند. مارشال پل فن هیندربورگ آلمانی ـ مردی که ارتش روسیه را که چند برابر نیروهای او سرباز داشت شکست داد و سپس به سراغ جبهه های دیگر رفت دوم اکتبر ۱۸۴۷ به دنیا آمد و دوم اوت سال ۱۹۳۴ درگذشت . وی از ۱۹۲۵ تا ۱۹۳۴ رئیس جمهوری آلمان بود و مدت کوتاهی هیتلر به عنوان رئیس دولت آلمان با او کار کرد.

مارشال فردیناند فوش افسر معروف فرانسوی و فرمانده نیروهای دول متفق (فرانسه ، انگلستان و …) که نیروهایش آلمان را در جنگ جهانی اول شکست داد دوم اکتبر سال ۱۸۵۱ به دنیا آمد و بیستم مارس (نوروز ایرانیان) در سال ۱۹۲۹ در گذشت.

۱۸۷۰م:دوم اکتبر سال ۱۸۷۰ نیروهای وحدت پس از تقریبا چهارده قرن بار دیگر شهر رم را پایتخت ایتالیای متحد اعلام کردند. این نیروها واحدهای نظامی فرانسه را که به کمک پاپ فرستاده شده بودند در هم شکسته بودند و پاپ را وادار کرده بودند که به واتیکان اکتفا کند. در پی این پیروزی، دستور انتقال پایتخت از شهر فلورانس به رم داده شد و ایتالیای متحد شکل واقعی به خود گرفت.

۱۹۳۵م:دوم اکتبر سال ۱۹۳۵، درست ۶۵ سال پس از انتقال پایتخت ایتالیا به شهر رم و تکمیل تامین وحدت ایتالیا، این دولت که در صدد تجدید عظمت گذشته و توسعه قلمرو خود برآمده بود، کشور اتیوپی را مورد حمله نظامی قرار داد و روز بعد هواپیماهای ایتالیایی دو شهر اتیوپی را کوبیدند که ضمن آن ۱۷۰۰ تن کشته شدند. تانکهای ایتالیا هر روز ۸۰ کیلومتر در خاک اتیوپی و سرزمین مجاور آن سومالی پیشروی می کردند. در این میان امپراتور حبشه در انتظار باران بود تا پیشروی ایتالیاییها متوقف شود..

دولت انگلستان که با پیشروی ایتالیا، مستعمره خود ـ کنیا ـ را در مخاطره دید به جامعه ملل شکایت برد و دولت ایتالیا انگلستان را تهدید به مسدود کردن مدیترانه به روی کشتی های انگلیسی کرد. جامعه ملل ۱۷ روز بعد (۱۹ اکتبر) روزی که هواپیماهای ایتالیا کاخ امپراتور اتیوپی را بمباران می کردند تصمیم به تحریم اقتصادی ایتالیا گرفت و ….

۱۹۱۰م:دوم اکتبر ۱۹۱۰ در پی شیوع بیماری وبا در ایتالیا، یکصد هزار تن از ساکنان بندر ناپل واقع در جنوب این کشور از این شهر فرار کردند و در این سال یک میلیون و ۴۱ هزار و ۵۷۰ ایتالیائی از ترس وبا و این که دولت این کشور آماده جنگ با عثمانی می شد به آمریکا مهاجرت کردند و این بزرگترین رقم مهاجرت ایتالیائی ها است.

۱۹۴۱م:دوم اکتبر سال ۱۹۴۱ (۳۸ روز پس از حمله متفقین به ایران به بهانه جانبداری از آلمان) حمله تمام عیار آلمان برای تصرف شهر مسکو آغاز شد. این حمله در فاصله ای نه چندان دور از مسکو با ضد حمله ژوکوف، مارشال شوروی، در هم شکسته شد و این شکست به روحیه نظامیان آلمانی شدیدا آسیب وارد آورد. ژوکوف آلمانی ها را تا شهر برلن دنبال کرد و نیروهای شوروی با بر افراشتن پرچم خود بر فراز برلن در آوریل ۱۹۴۵ به عمر رایش سوم پایان دادند. این پیروزی ارزان به دست نیامد و شوروی برای آن، نزدیک به ۲۷ میلیون کشته داد. ۴۵ سال بعد و به فاصله چند ماه گورباچف و سپس یلتسین مرگ ۲۷ میلیون اتباع شوروی را نادیده گرفتند و دستاوردهای آن پیروزی را به مفت ازدست دادند که دولت مسکو اینک گرفتار مشکلاتی است که آندو و دستیارانشان از آن رهگذر برایش به ارث گذارده اند.

T A K F A R S

۱۹۴۸م:دوم اکتبر، زادروز مهاتماگاندی (Mohandas Gandhi) رهبر انقلاب استقلال هندوستان و بنیادگذار جمهوری هند است. وی مبتکر مبارزه منفی (نافرمانی مدنی) برای رسیدن به مقصود سیاسی، و نیز نمونه ساده زیستن و فروتنی بشمار می آید. وی که در دوم اکتبر ۱۸۶۹ به دنیا آمده بود ۷۸ سال عمر کرد و در سال ۱۹۴۸ جان خود را بر سر تامین آرامش هند گذارد و به دست یک هندوی متعصب و مخالف تقسیم شبه قاره هندوستان به دو کشور هند و پاکستان ترور شد.

۱۹۶۴م:فلورین (Florin Cioaba) متولد ۱۹۶۴ که خود را پادشاه کولی (Gypsy ) های کشور رومانی اعلام کرده است ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۳ در شهر سیبیو Sibiu در ۱۹۰ مایلی جنوب بخارست طی مراسمی سنتی دختر ۱۲ ساله اش آنا ماریا را به عقد ازدواج پسری ۱۵ ساله به نام

بیریتا میهای Birita Mihai درآورد که او هم کولی است (عکس بالا). با این که حداقل سن ازدواج در رومانی ۱۸ سال تمام است، به رسوم صدها ساله کولی ها که شمار آنان در این کشور از یک میلیون تن تجاوز می کند احترام گذارده می شود (آمار رسمی، شمار کولی های رومانی که خود را “روما” می نامند ۵۵۰ هزار تن نشان می دهد که دقیق نیست). جمعیت کولی های اروپا که ۱۴ ـ ۱۵ قرن پیش از هند، از طریق ایران به اروپای شرقی و مرکزی رفته اند تا ۲۲ میلیون تن برآورد شده است که رسوم و فرهنگ خاص خود را دارند. به مراسم عروسی دختر پادشاه کولی های رومانی بیش از ۴۰۰ تن دعوت شده بودند. عروس در جریان مراسم، از مجلس عقدکنان فرار کرد که او را باز گردانیدند. کولی ها با مجوز بهرام پنجم شاه ساسانی ایرانیان (بهرام گور) از هند وارد ایران زمین شده بودند تا با کارهای هنری خود ایرانیان را شاد سازند. بعدا دسته از آنان به اروپا رفتند. آن شمار از کولی ها که در ایران خاوری (افغانستان) مانده اند “کوچی” خوانده می شوند زیرا که دائما در سیر و سفر و کوچ کردن هستند.

۲۰۰۴م:مناظره تلویزیونی پنجشنبه شب (۳۰ سپتامبر ۲۰۰۴) دو نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا – جورج بوش و جان کری، درست یک ماه پیش از برگزاری این انتخابات، با مناظره های ۱۱ دوره پیش از آن، این فرق را داشت که قبلا برایش به اندازه یک قانون اساسی، ضابطه و قید و شرط نوشته بودند؛ از جمله این که دور اول مناظره باید صرفا مربوط به موارد مشخص سیاست خارجی آمریکا و برنامه های وزارت امنیت ملی باشد، از ۹۰ دقیقه تجاوز نکند، خارج از سئوال صحبت نشود و با روشن شدن چراغ که اعلام اتمام وقت هر نامزد در دادن پاسخ به سئوال مطرح شده است، گفتار قطع شود و …. پس از آغاز این مناظره که در تالار اجتماعات دانشگاه میامی(فلوریدا) انجام شد؛ کف زدن ممنوع بود، و هیچگونه صدایی از مستمعان نباید بلند می شد. بلندی تریبونها طوری در نظر گرفته شده بود که قد هر دو نامزد در یک سطح باشد و دوربین ها هردو را دریک سطح و کنار هم نشان دهند تا بلندی قد سناتور جان کری دهها میلیون بیننده را تحت تاثیر قرار ندهد. ظاهر دو نامزد جز رنگ کراواتهایشان یکسان باید می بود. مناظره باید مستقیما از همه شبکه های تلویزیونی آمریکا (آن گروه از شبکه ها که برنامه خبر دارند) پخش می شد.

برای اطلاع دو نامزد از نظر آمریکاییان، قبلا فوکس گروپ ( میز گرد) های متعدد در شهرهای مختلف آمریکا تشکیل شده بود و دو نامزد می دانستند آن دسته از آمریکاییان که هنوز تصمیم نگرفته اند به کدام نامزد رای بدهند چه می خواهند. جلب همین دسته مورد نظر هردو نامزد بود.

در سال ۲۰۰۴ اکثر شرکت کنندگان در فوکس گروپ ها گفته بودند که مایلند آمریکا همچنان تنها ابر قدرت جهان باقی بماند و آماده اند هزینه اش را بپردازند.

بر این پایه و برای جلب آرائ این دسته بود که سناتور کری در مناظره گفت آمریکایی خواهد ساخت که در داخل امن و قوی و در خارج معتبر و محترم باشد. هر دو نامزد روی حفظ مقام جهانی آمریکا تاکید کردند و با اندک تفاوت در روش، قول ضدیت با گسترش سلاحهای هسته ای دادند و بر ضد سیاستهای تازه ولادیمیر پوتین در تمرکز امور روسیه در مسکو سخن گفتند.. در قبال مسئله عراق نظرات دو نامزد، کاملا از هم متفاوت بود. سناتور کری گفت: چرا جورج بوش با شتاب زیاد، بدون تصویب کنگره و حتی توصیه ژنرال پاول وزیر امور خارجه اش، نیروهای تحت فرماندهی ژنرال فرانکس را که قرار بود کار اسامه بن لادن را خاتمه دهند مامور عراق کرد. بن لادن خطر اصلی بود یا صدام حسین؟ که اینک معلوم شده است نه اسلحه کشتارجمعی داشت و نه با القاعده در ارتباط بود. صدام حسین که به ما حمله نکرد، بوش ( پدر) به همین دلیل در سال ۱۹۹۱ از بصره بالاتر نرفت. اگر من به جای جورج دبلیو بوش (اشاره به رقیب انتخاباتی خود) بودم منتظر نتایج بررسی بازرسان سازمان ملل می شدم، حلقه تحریم را تنگتر می کردم و بعدا اگر لازم بود یک ائتلاف جهانی به وجود می آوردم، نه این که به انگلستان و استرالیا اکتفا می کردم و دست به حمله می زدم، که بوش گفت: لهستان هم با ما بود… هنگامی که صحبت از کمک لهستان به میان آمد، بوش فرصت نداد که کری جوابش را بدهد (لهستان پس از تعرض نظامی آمریکا به عراق، به آمریکا و انگلستان پیوسته بود). کری گفت: در افغانستان، در آن زمان که اسامه را در تورا بورا محاصره کرده بودیم، چرا ادامه کار را به سرکردگان قبایل افغان سپردیم و خودمان را کنار کشیدیم و او باقی مانده است.. وی از بسط کشت خشخاش در افغانستان انتقاد کرد و گفت که خطر تریاک کمتر از تروریسم نیست.

بوش درپاسخ گفت که نباید حرفهایی زد که علامت نادرست به دشمنان بدهد.

تک فارس www.takfars.ir

# ۱۸۰۰: نات ترنر رهبر نخستین شورش بردگان سیاهپوست آمریکایی بر ضد اربابانشان به دنیا آمد. وی ۱۱ نوامبر سال ۱۸۳۱ اعدام شد.

# ۱۹۳۹: دولت آمریکا تقسیم لهستان را که توسط آلمان و شوروی صورت گرفته بود نپذیرفت.

# ۱۹۶۵: شورای عالی شوروی بر تمرکز برنامه ریزی اقتصادی در این اتحادیه مهر تایید گذارد.

# ۱۹۹۲: شورای امنیت رای داد که دارایی های عراق در همه کشورها توقیف و بابت غرامت به آسیب دیدگان از تصرف کویت پرداخت شود.