منتخبی از احادیث زیبای پیامبر اسلام (ص)
▪آداب علم آموزی و استفاده ازآن
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :هر کس دانش را براى ریا و خودنمایى و به دست آوردن دنیا فرا گیرد ، خداوند برکتش را از وى بر مى دارد و روزىْ را بر او تنگ مى کند و او را به خودش وا مى گذارد و البتّه هر کس که خدا او را به خودش وا گذارد ، هلاکتش حتمى است .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آلهـ در سفارش به على علیه السلام ـ: هر کس دانش را فرا گیرد تا بدان با نادانان بستیزد یا با دانشمندان مجادله کند و یا مردم را به سوى خود بخواند ، از اهل آتش است .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آلهـ در سفارش به ابو ذر ـ: اى ابو ذر. . . هر کس دانش را بطلبد تا بِدان ، مردم را متوجّه خود کند ، بوى بهشت را نمى یابد . اى ابو ذر. هر کس دانش را بطلبد تا بِدان به مردمْ نیرنگ بزند ، بوى بهشت را نمى یابد .
تکفارس آی آر
▪حدیث دررابطه با علم آموزی؛
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :جویاى دانش براى خدا [ با انگیزه الهى] ، نزد خدا برتر از مجاهد راه خداست .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آلهـ در بیان ویژگى هاى مؤمن ـ: مؤمن ، آن است که حق را [حتّى ]از دشمنش مى پذیرد ، و فرا نمى گیرد ، جز براى آن که بداند و دانستنش تنها براى به کار بستن است .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :کسى که در خردسالى دانش بیآموزد ، [دانشش ]مانند نقش بر سنگ است و کسى که در بزرگ سالى دانش بیآموزد ، مانند کسى است که بر آب مى نگارد.
▪جاهلیت پیش از اسلام
www.takfars.ir
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :[ دوران قبل از اسلام ،] به جهت سستىِ کارها و نادانى مردمان آن ، جاهلیّت نامیده شد . . . . به درستى که اهل جاهلیّت ، غیر خدا را پرستش کردند و آنان دورانى داشتند که آن را سر کنند و به پایانش برسند .
کیفر آنان ، تا روز رستاخیز به تأخیر افتاده است . خداوند ، آنان را از روى توان و بزرگى و عزّتش ، مهلت داد . پس نیرومندان ، بر ضعیفان پیروز شدند و بزرگان ، کوچک ها را در این دوران خوردند .
▪۲۰حدیث نبوی در خصوص امیر المومنینعلیه السلام
انت اخى و وزیرى و وارثى و خلیفتى من بعدى. کفایه الطالب ص ۲۰۵ (حدیث نبوى)
۱ـ حدیث غدیر: علماء و مفسرین از عامه و خاصه نوشتهاند که پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله موقع مراجعت از حجه الوداع در غدیر خم توقف نموده و پس از ایراد خطبه به مردم فرمود آیا من نسبت به شما اولى به تصرف نیستم؟ عرض کردند چرا؟ فرمود: من کنت مولاه فهذا على مولاه؛ هر کس که من مولا و صاحب اختیار او هستم این على مولاى او خواهد بود و بدین ترتیب او را به ولایت و پیشوائى مردم منصوب گردانید.
۲ـ حدیث منزلت: احمد بن حنبل و شیخ سلیمان بلخى و ابن صباغ مالکى و دیگران نوشتهاند که پیغمبر صلى الله علیه و آله به على علیه السلام فرمود: انت منى بمنزله هارون من موسى الا انه لا نبى بعدى.
یعنى تو از من به منزله هارونى از موسى جز این که پس از من پیغمبرى نخواهد بود، بحرانى در کتاب غایه المرام یکصد حدیث از عامه و هفتاد حدیث از خاصه در این مورد نقل کرده است.
۳ـ حدیث یوم الانذار: رسول اکرم صلى الله علیه و آله در اوائل بعثت به فرمان خداى تعالى اقوام نزدیک خود را جمع نموده و رسالت خویش را بآنان ابلاغ فرمود و در همان مجلس اعلام نمود که هر کس از شما در پذیرفتن دعوت من سبقت جوید او پس از من جانشین من خواهد بود، از میان تمام آنان فقط على علیه السلام دعوت آن حضرت را پذیرفت و رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: انت اخى و وزیرى و وارثى و خلیفتى من بعدى. (تو برادر و وزیر و وارث من و جانشین من پس از من هستى) این حدیث از مهمترین احادیثى است که در مورد خلافت على علیه السلام هر گونه عذر و بهانه را از میان بر می دارد زیرا پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله خلافت على علیه السلام را توأم با نبوت خود در همان موقع ابلاغ فرموده است و این مطلب تقریبا در تمام کتب تاریخ و تفسیر و حدیث اهل سنت ذکر شده است و در فصل سوم بخش یکم کتاب تا حدى در این مورد توضیحات لازمه داده شده است .
۴ـ حدیث ثقلین: در کتب معتبره عامه و خاصه با اختلاف کمی در کلمات و الفاظ نقل شده است که هنگامی که رحلت رسول اکرم نزدیک شد فرمود: انى تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتى اهل بیتى و انهما لمن یفترقا حتى یردا على الحوض. (من در میان شما دو چیز بزرگ و وزین میگذارم کتاب خدا و عترتم را و آن دو هرگز از یکدیگر جدا نشوند تا در کنار حوض بر من وارد گردند.)
حدیث ثقلین از احادیث مسلم و قطعى است که به سندهاى بسیار و عبارات مختلفى روایت شده و سنى و شیعه به صحتش اعتراف و اتفاق دارند و از این حدیث و امثال آن چند مطلب مهم استفاده میشود
تک فارس
۱ـ همچنان که قرآن تا قیامت در بین مردم باقى میماند عترت پیغمبر نیز تا قیامت باقى خواهد ماند یعنى هیچ زمانى از وجود امام و رهبر حقیقى خالى نمیگردد.
۲ـ پیغمبر اسلام به وسیله این دو امانت بزرگ تمام احتیاجات علمى و دینى مسلمین را تأمین نموده و اهل بیتش را به عنوان مرجع علم و دانش به مسلمین معرفى کرده و اقوال و اعمالشان را معتبر دانسته است.
۳ـ قرآن و اهل بیت نباید از هم جدا شوند و هیچ مسلمانى حق ندارد از علوم اهل بیت اعراض کند و خودش را از تحت ارشاد و هدایت آنان بیرون نماید.
۴ـ مردم اگر از اهل بیت اطاعت کنند و به اقوال آنها تمسک جویند گمراه نمیشوند و همیشه حق در نزد آنها است.
۵ـ جمیع علوم لازمه و احتیاجات دینى مردم در نزد اهل بیت موجود است و هر کس از آنها پیروى نماید در ضلالت واقع نمیشود و به سعادت حقیقى نائل میگردد یعنى اهل بیت از خطاء و اشتباه معصومند و به واسطه همین قرینه معلوم میشود که مراد از اهل بیت و عترت تمام خویشان و اولاد پیغمبر نیست بلکه افراد معینى میباشند که از جهت علوم دین کامل باشند و خطاء و عصیان در ساحت وجودشان راه نداشته باشد تا صلاحیت رهبرى داشته باشند و آنها عبارتند از على علیه السلام و یازده فرزندش که یکى پس از دیگرى به امامت منصوب شدهاند.
۵ـ حدیث سفینه: از ابن عباس و دیگران نقل شده است که پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: مَثل اهل بیتى مَثل سفینه نوح من رکبها نجا و من تخلف عنها غرق ؛ مثل خاندان من داستان کشتى نوح است هر که سوار آن شد نجات یافت و هر که تخلف نمود غرق گردید.
محمد بن ادریس شافعى ضمن اشعار خود به این حدیث اشاره کرده و گوید
و لما رأیت الناس قد ذهبت بهم مذاهبهم فى ابحر الغى و الجهل
رکبت على اسم الله فى سفن النجا و هم اهل بیت المصطفى خاتم الرسل
و امسکت حبل الله و هو ولاءهم کما قد امرنا بالتمسک بالحبل.
T A K F A R S
یعنى چون مردم را غرق دریاهاى گمراهى و نادانى دیدم به نام خداى تعالى در کشتیهاى نجات که آنها خاندان رسالت و اهل بیت خاتم الانبیاء صلى الله علیه و آله هستند تمسک جستم و به حبل خدا که دوستى آن خاندان است تمسک جستم همچنان که به ما امر شده است که به آن حبل الله تمسک جوئیم.
حضرت علی علیه السلام
۶ـ حدیث حق: علماى عامه و خاصه به طرق مختلفه نقل کردهاند که رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: على مع الحق و الحق مع على. (على همیشه همراه با حق بوده و حق هم با على است) بحرانى در غایه المرام پانزده حدیث از عامه و یازده حدیث از خاصه در این مورد نقل کرده است.
۷ـ ان علینا منى و انا منه و هو ولى کل مؤمن بعدى ؛ على از من و من هم از او هستم و او ولى هر مؤمنى است) .
۸ـ لکل نبى وصى و وارث و ان علیا وصیى و وارثى ؛ براى هر پیغمبرى جانشین و وارثى است و البته جانشین و وصى من هم على است.
۹ـ من اطاعنى فقد اطاع الله و من عصانى فقد عصى الله، و من اطاع علیا فقد اطاعنى و من عصى علیا فقد عصانى ؛ هر کس مرا اطاعت کند خدا را اطاعت کرده است و هر که مرا نافرمانى کند خدا را نافرمانى کرده است، و کسی که على را اطاعت کند مرا اطاعت کرده و هر که على را نافرمانى کند مرا نافرمانى کرده است.
۱۰ـ انا و على حجه الله على عباده ؛ من و على حجت خداوندیم بر بندگانش.
۱۱ـ على مع القرآن و القرآن مع على لا یفترقان حتى یردا على الحوض ؛ على با قرآن و قرآن با على است آن دو از هم جدا نمیشوند تا کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.
۱۲ـ ما انا سددت ابوابکم و فتحت باب على و لکن الله فتح باب على و سد ابوابکم ؛ (رسول اکرم فرمود در خانههاى ابوبکر و عمر و عباس بن عبدالمطلب و دیگران را که به مسجد باز میشد مسدود کردند و فقط در خانه حضرت امیر را باز گذاشتند، عباس بن عبدالمطلب علت این امر را از حضرتش پرسید پیغمبر صلى الله علیه و آله چنین فرمود) من درهاى خانههاى شما را نبستم و در خانه على را باز نگذاشتم و لکن خداوند درهاى شما را مسدود کرد و در خانه على را باز گذاشت.
۱۳ـ ان الله جعل ذریه کل نبى فى صلبه و جعل ذریتى فى صلب على بن ابیطالب ؛ خداوند نسل و اولاد هر پیغمبرى را در صلب او قرار داد و ذریه مرا در صلب على بن ابیطالب گذاشت.
تک فارس www.takfars.ir
۱۴ـ یا على انت اول المؤمنین ایمانا و اول المسلمین اسلاما و انت منى بمنزله هارون من موسى ؛ یا على تو اولین کسى هستى از مؤمنین که ایمان آوردى و اولین کسى از مسلمین هستى که اسلام آوردى و نسبت تو به من به منزله هارون است به موسى.
۱۵ـ انت اخى فى الدنیا و الآخره ؛ (رسول اکرم صلى الله علیه و آله میان هر دو نفر از اصحابش عقد اخوت بست. على علیه السلام در حالی که چشمانش اشگ آلود بود آمد و عرض کرد یا رسول الله میان اصحاب عقد اخوت برقرار کردى و مرا با کسى برادر ننمودى پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود) تو در دنیا و آخرت برادر منى.
۱۶ـ انا سید النبیین و على سید الوصیین و ان اوصیائى بعدى اثنى عشر اولهم على و آخرهم القائم المهدى علیه السلام ؛ من سرور انبیاء و على سرور اوصیاء است و البته اوصیاى من پس از من دوازده نفرند که اولى آنها على و آخرشان قائم مهدى میباشد. (در این حدیث علاوه بر خلافت على علیه السلام به خلافت ائمه دیگر نیز اشاره شده است.)
۱۷ـ من احب علیا فقد احبنى و من ابغض علیا فقد ابغضنى و من اذى علیا فقد اذانى و من اذانى فقد اذى الله ؛ هر که على را دوست بدارد مرا دوست داشته و هر که على را دشمن بدارد با من دشمنى کرده است و کسی که على را اذیت کند مرا آزار رسانده و هر که مرا آزار رساند خدا را آزار نموده است.
۱۸ـ حب على بن ابیطالب یأکل السیئات کما تأکل النار الحطب ؛ دوستى على بن ابى طالب بدیها را میخورد (از بین مىبرد) همچنان که آتش هیزم را میخورد (میسوزاند) .
۱۹ـ انا مدینه العلم و على بابها فمن اراد العلم فلیأت الباب ؛ من شهرستان علم هستم و على هم دروازه آنست پس هر که علم را بخواهد باید از در آن وارد شود.
۲۰ـ یا على خلقت انا و انت من شجره، فانا اصلها و انت فرعها و الحسن و الحسین اغصانها فمن تعلق بغصن منها ادخله الله الجنه ؛ رسول اکرم صلى الله علیه و آله به على علیه السلام فرمود من و تو از یک درختى آفریده شدهایم که من ریشه آن درخت و تو فرع (تنه) آن هستى و حسن و حسین شاخههاى آن میباشند پس هر کس به یکى از آن شاخهها بیاویزد خداى تعالى او را داخل بهشت گرداند.
▪آخرالزمان از نگاه پیامبراکرم(ص)
زمانی بر مردم بیاید که چهره هایشان چهره های آدمیان ولی دل هایشان دل های شیاطین باشد ، بسان گرگان درنده خونریز باشند. از منکرات اجتناب نکنند، پیوسته به کارهای ناپسند خویش ادامه دهند ، اگر در جمع آنها باشی به تو دروغ گویند و اگر خبری برایشان بازگویی تو را دروغگویی شناسند و چون از آنها غایب باشی غیبتت کنند . افراد بد بر آنان مسلط شود که آنان را به انواع عذاب معذب دارند، نیکانشان دعا کنند ولی اجابت نشود.
در جایی دیگر رسول خدا فرمود : زمانی بر مردم بیاید که شکم هاشان خدایان آنها شود، و زنانشان قبله گاهشان و پول شان دین شان شود و کالاهای دنیوی را مایه شرف و اعتبار و ارزش خویش دانند .از ایمان جز نامی و از اسلام جز آثاری و از قرآن جز درس نماند. ساختمان های مسجدهایشان آباد باشد ولی دلهایشان از جهت هدایت خدا خراب شود .
تکفارس
در آن روزگار است که خداوند، آنها را به چهار بلا مبتلا سازد . نخست: تجاوز به ناموسشان و دوم: هتک حرمت از ناحیه زورمندان و ثروتمندانشان ، سوم: خشکسالی، چهارم: ظلم و ستم از جانب زمامداران و قاضیان .اصحاب از سخنان آن حضرت سخت به شگفت آمدند و گفتند : یا رسول الله . مگر آنها بت پرست هستند؟ پیامبر فرمود : آری هر پول و درهمی به نزد آنها بتی است که در حد پرستش به آن تعلق خاطر دارند .
از پیامبر خدا در منابع شیعه و اهل تسنن روایت شده است که در جایی دیگر فرمود:روزگاری بیاید که مردم شان آنچنان از علما بگریزند که گوسفند از گرگ گریزد. در آن هنگام، خداوند آنها را به سه بلا دچار سازد : نخست آنکه برکت از مالشان بگیرد ، دوم: ستمگران را بر آنها مسلط سازد و سوم انکه بی ایمان از دنیا بروند .
یکی از اصحاب از پیامبر پرسید: یا رسول الله دین مردم شان چگونه خواهد بود؟پیامبر فرمود : زمانی بر مردم بیاید که هر کس دین خویش را به سختی حفظ کند . دینداری شان بسان کسی ماند که آتش در دست خود نگه دارد.
در جایی دیگر در بحارالانوار جلد۵۲ص۱۹۰ پیامبر فرمود : زمانی برسد که از قرآن جز رسم الخطی و از اسلام جز نامی برای مسلمانان نماند ، آنچنانکه گروهی به دین خدا در جهان خوانده شوند در حالی که همین گروه از هرکسی از اسلام دورتر باشند. مسجدهاشان از حیث ساختمان آباد ولی از نظر هدایت، خراب باشد.در میان مردمانشان قرآن و اهل آن در اقلیت باشند. مومنانشان در میان مردم باشند ولی در میان آنها نباشند، با مردم باشند ولی براستی با مردم نباشند ، زیرا هدایت با ضلالت همراه نیست گرچه در کنار یکدیگر باشند .
▪به اندک نانی پیش هرکسی کرنش کنند
در بحار ج ۷۷ص۳۶۹ آمده است پیامبر در اواخر عمر خود اصحاب را جمع کردند و فرمودند: زمانی بر مردم بیاید که اخلاق انسانی از آنان رخت بربندد چنانکه اگر نام یکی را بشنوی به از آن بود که آن را ببینی یا اگر او را ببینی به از آن است که او را بیازمایی. چون او را بیازمایی، حالاتی زشت و ناروا در او مشاهده کنی .دینشان پول و قبله گاهشان زنانشان شود. برای رسیدن به اندک نانی پیش هرکسی کرنش کنند نه خود را در پناه اسلام دانند و نه به کیش نصرانی زندگی کنند . بازرگانان و کاسبان شان رباخوار و فریبکار ، و زنانشان خود را برای نامحرمان بیارایند. در آن هنگام اشرارشان بر آنها چیره گردند و هر چه دعا کنند به اجابت نرسد .
▪آنچنان به قوانین اسلامی بی اعتنا بشوند که…
روزگاری خواهد امد که مردمانشان به پراکندگی مصمم باشند و از هماهنگی و اتفاق نظر و اتحاد بدور شوند. آنچنان به قوانین اسلامی بی اعتنا بشوند که گویی آنان خود پیشوای قرآن بودند نه قرآن پیشوای آنها . از حق جز نامی نزد آنها نمانده باشد و از قرآن جز خط و ورقی نشناسند. بسا یکی در درس قرآن و تفسیر وارد شود ، هنوز جا خوش نکرده از دین خارج شود . و چون در آخرالزمان دینتان دستخوش افکار گوناگون روایات جدید شود، کمتر کسی از شماست که دینش را حفظ کند.
▪هنگامی که معیشت جز با گناه تامین نگردد
در کنزالاعمال حدیث ۳۱۰۰۸ آمده است یکی از اصحاب پرسید دین خدا چگونه خواهد شد؟پیامبر(ص) فرمود : زمانی بر مردم بیاید که هیچ دیندار دینش برایش سالم نماند جز اینکه از قله کوهی بگریزد یا از سوراخی به سوراخ دیگر پناه برد چون روباه که با بچه هایش چنین کند ، و این آخرالزمان باشد .
takfars.ir
هنگامی که معیشت جز با گناه تامین نگردد ، چون این وضع پیش آید عزب بودن و تجرد حلال شود ، در آن روزگار است که مرد به دست پدر و مادرش تباه و گمراه شود و اگر پدر و مادر نداشته باشد به دست زن و فرزندش و اگر زن و فرزند نداشته باشد، چه بسا هلاکت و تباهی اش به دست خویشان و همسایگانش باشد که او را به تهیدستی و فقر سرزنش کنندو بترسانند و تکالیفی بر او نهند که وی از عهده ان بر نیاید تا گاهی که او به پرتگاه های هلاکت سقوط کند .
در آخرالزمان فریبکارانی بیایند که حدیث هایی نو و روایت هایی جدید از دین بر شما بخوانند و نیز از پیامبر خدا در کتاب کنزالاعمال، حدیث ۲۹۰۳۲۴ روایت شده است که فرمود : در آخرالزمان دغلبازان و فریبکارانی بیایند که حدیث هایی نو و روایت هایی جدید از دین بر شما بخوانند، انچنان که نه شما و نه پدرانتان چنین حدیث هایی نشنیده باشید. پس دوری گزینید از آنها. مبدا به دام تزویر و فریب شان بیافتید .
▪بر شما باد که همچون بادیه نشینان و زنان دینداری کنید
پیامبر (ص) فرمود : این دین مدام برپا خواهد ماند و گروهی از مسلمانان از آن دفاع کنند و در کنار ان بجنگند تا قیامت بپا شود و فرمود در هر عصر و زمانی گروهی از امتم مدافع احکام خدا باشند و از مخالفان باکی نداشته باشند کنزالاعمال حدیث۳۴۴۹۹و۳۴۵۰۰
در جای دیگری فرمودند: چون در اخرالزمان دینتان دستخوش افکار گوناگون گردد، بر شما باد که همچون بادیه نشینان و زنان دینداری کنید که به دل هایشان دیندارند و دین انها از الایش به افکار مصون ماند.
▪منابع
۱.الفردوس : ج ۴ ص ۱۳۵ ح ۶۴۲۰ .
۲.مکارم الأخلاق : ج ۲ ص ۳۴۸ ح ۲۶۶۰ .
۳.کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ۴ ص ۳۶۳ ح ۵۷۶۲ .
۴.مکارم الأخلاق: ج ۲ ص ۳۶۴ ح ۲۶۶۱ .
تک فارس آی آر
۵.الکافی : ج ۱ ص ۴۶ ح ۱ .
۶.صحیح مسلم : ج ۳ ص ۱۵۱۴ ح ۱۹۰۵ .
۷.بحارالنوار.
