فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۳۰ بهمن

۱۳۰۳ش:چهار روز پس از تصویب مجلس شورای ملی، ژنرال رضاخان پهلوی رسما خود را فرمانده کل نیروهای مسلح ایران اعلام داشت. مجلس شورا در جلسه ۲۶ بهمن ماه ۱۳۰۳ خود برغم مخالفت هواداران سلطان احمد شاه قاجار، فرماندهی کل قوا (نیروهای دفاعیه و تامینیه) را از شاه سلب کرد و به ژنرال رضاخان داد. در آن زمان رضاخان پهلوی رئیس الوزراء و وزیرجنگ بود.

در مصوبه پارلمان اضافه شده بود که بدون رای مجلس این سمت از ژنرال رضا خان سلب نمی تواند بشود.

هواداران احمد شاه که با این مصوبه، بوی خطر را استشمام کرده بودند بعدا تلاش بسیار کردند که سلطان احمدشاه را از اروپا به وطن بازگردانند که موفق نشدند.

۱۳۲۲ش:رای دادگاه جنایی تهران سی ام بهمن ۱۳۲۲ درباره متهمان به قتل زندانیان سیاسی با تزریق آمپول هوا و وسائل دیگر صادر شد. این وقایع پیش از شهریور ۱۳۲۰ و تغییر رئیس کشور روی داده بود. طبق حکم دادگاه جنایی تهران، پزشک احمدی (پزشک زندان) به اعدام و سرپاس مختاری که درزمان ارتکاب این قتلها رئیس شهربانی بود به ده سال زندان محکوم گردید. بقیه متهمان به شش سال زندان تا حبس ابد محکوم شده بودند. فرخی یزدی روزنامه نگار و سردار اسعد بختیاری (جعفرقلی خان) دوتن از این مقتولان زندان بودند. پزشک احمدی پس از اشغال نظامی ایران توسط نیروهای انگلستان و شوروی، به عراق گریخته بود و در بغداد پنهان شده بود که بعدا دستگیر و به ایران مسترد گردیده بود.

تکفارس آی آر

جعفرقلی خان سردار اسعد در کابینه های متعدد وزیر بود و هنگام بازداشت و انتقال به زندان قصر هم وزیرجنگ بود که ناگهان و بدون مقدمه، به اراده رضاشاه دستگیر شده بود. وی به همراه رضاشاه به مازندران رفته بود که دربابل اورا دستگیر کرده بودند. وی که از مشروطه خواهان بنام بود توسط سرهنگ سیاسی رئیس آگاهی پلیس (تأمینات) به تهران منتقل و تحویل زندان قصر شده بود. تقریبا همزمان، به دستور رضاشاه عده ای از سران ایلهای بختیاری، بویر احمد و چهارلنگ نیز دستگیر شده بودند که دهم فروردین ۱۳۱۳ به حکم دادگاه نظامی اعدام شدند. گفته شده است که در همین روز و در زندان قصر، سردار اسعد (معروف به سردار بهادر) با تزریق آمپول هوا توسط پزشک احمدی کشته شده بود. جعفرقلی خان که هنگام مرگ ۵۵ ساله بود پسر علیقلی خان بختیاری بود. علیقلی خان بود که با سواران خود از اصفهان به تهران آمده و با کمک مجاهدان گیلان و مازندران و افراد یپرم خان پایتخت را تصرف و محمدعلی شاه قاجار را که راه استبداد درپیش گرفته بود برکنار کردند. درپی درگذشت علیقلی خان، لقب «سردار اسعد» به جعفرقلی خان داده شده بود. جعفرقلی خان که مدتی هم استاندار کرمان بود در آغاز پادشاهی رضاشاه از دوستان نزدیک او بود.

سرهنگ نیرومند یکی دیگر از متهمان پرونده قتلهای مخالفان سیاسی دولت وقت به حبس ابد محکوم شده بود. دادگاه جنایی تهران سرهنگ راسخ را هم که از ماجرا آگاه بود و به قوه قضایی خبر نداده بود تا عدالت اجرا شود به جرم اختفای جرم به شش سال زندان محکوم ساخت.

۱۸۷۸م:توماس ادیسون دراین روز از سال ۱۸۷۸ اختراع خود گرامافون (فنوگرافPhonograph) را به ثبت داد. ادیسون که در میشیگان آمریکا به دنیا آمده بود و هلندی تبار بود درجوانی در کار تلگراف مشغول بود. وی اختراعات متعدد دیگر دارد ازجمله ساخت لامپ برق. واژه فنوگراف از دو ریشه یونانی به معنای «صدانگار» ساخته شده است. انگلیسی ها عمدتا به جای فنوگراف از واژه گرامافون Gramophone برای نامیدن این دستگاه که در ایران «جعبه ساز» گفته می شد و صفحه صدا (موسیقی) پخش می کرد استفاده می کنند. گرامافون (Record player) تا دهه ۱۹۸۰ به مدت ۱۱۰ سال مورد استفاده بود.

www.takfars.ir

۱۹۸۶م:دانشمندان فضایی شوروی ۱۹ فوریه سال ۱۹۸۶ ایستگاه فضایی «میر» را به فضا فرستادند. این نخستین ایستگاه فضایی برای اقامت طولانی فضانوردان بود که بشر به مدار زمین فرستاد. ایستگاه میر (Mir میر به معنای صلح) تا مارس ۲۰۰۱ به مدت ۱۵ سال در مدار زمین بود و در این مدت فضانوردان متعدد در آن اقامت کرده بودند. این فضانوردان به نوبت با موشک به ایستگاه فرستاده می شدند.

۱۹۳م:درپی قتل مارکوس ژولیانوس امپراتور روم در اول ژوئن سال ۱۹۳ میلادی ، سه ژنرال ارشد این کشور به خواست سربازان خود اعلام کردند که امپراتور تازه هستند . سپتیموس سه وروس درایلریا (یوگوسلاوی ) ، نیجر در شرق مدیترانه و کلودیوس آلبینوس در بریتانیا . سه وروس پس از وارد آوردن شکست نظامی به نیجر عازم گل ( فرانسه امروز ) شد تا آلبینوس فرمانده ارتش غرب ( مستقر در بریتانیا ، آلمان و گل ) را از میان بردارد . جنگ روز ۱۹ فوریه سال ۱۹۷ میلادی در« لیون » فرانسه روی داد و سه وروس پیروز شد . آلبینوس برای این که دستگیر و تحقیر نشود خود را کشت . سه وروس پس از این پیروزی و تایید مقام او در سنای روم عازم جنگ با ایران شد که در جریان مبارزه او با نیجر به نیجر کمک کرده بود.

۱۹۱۵م:حمله نظامی به گالیپولی (داردانل ـ چاناکاله سواشلری) که ۳۳۷ هزار تلفات داشت ۱۹ فوریه سال ۱۹۱۵ (دومین سال جنگ جهانی اول) آغاز شد و ۱۱ ماه طول کشید (تا نهم ژانویه ۱۹۱۶). در نبرد گالیپولی که هدف از آن تصرف استانبول پایتخت وقت عثمانی و تنگه های بسفور و داردانل و گشودن دریای سیاه بود، نیروهای انگلستان و فرانسه و متحدان آنها شکست خوردند. در نبرد گالیپولی ۱۶ لشکر انگلیسی ـ فرانسوی با ۱۵ لشکر عثمانی می جنگیدند. حمله با آتش ۱۶ ناو سنگین آغاز شده بود که همه آنها آسیب دیدند. آلمانی ها که چنین حمله ای را پیش بینی کرده بودند قبلا بهترین توپهای خود را در اختیار عثمانی قرارداده بودند. در نبرد گالیپولی بخشی از نیروهای انگلیسی از استرالیا، نیوزیلند و هند بودند. نبرد گالیپولی باعث تقویت ناسیونالیسم نیروهای مدافع شد و مصطفی کمال (اتاتورک) از همین نبرد درسهایی آموخت که مانع اضمحلال وطنش شد و جمهوری ترکیه پاگرفت. عثمانی در جریان جنگ جهانی اول متحد آلمان بود که از میان رفت.

۱۹۴۲م:۱۹ فوریه ۱۹۴۲ دریک حمله هوایی امپراتوری ژاپن به استرالیا، صدها تن در منطقه «داروین» کشته شدند. در این حمله بیش از ۲۵۰ هواپیمای بمب افکن ژاپنی شرکت داشتند. امپراتوری ژاپن با شعار اخراج استعمارگران اروپایی از آسیا، دست به جنگ زده بود. انگلیسی ها دو قرن است که استرالیا را ازچنگ بومیان این سرزمین خارج و در آنجا یک مهاجرنشین ایجادکرده اند. انگلیسی های اعزامی به استرالیا که در آغاز کار مرکب از جانیان و زندانیان آن کشور بودند بسیاری از بومیان استرالیا را نابود کردند. پس از نزدیک به دو قرن، در فوریه ۲۰۰۸ دولت مهاجران انگلیسی استرالیا به خاطر کشتار و آزار بومیان این سرزمین و تصاحب اراضی و املاکشان از آنان عذرخواهی کرد که یک سند قضایی بشمار می رود (عذر بدتر از گناه).

۱۹۴۲م:۱۹ فوریه ۱۹۴۲ و کمتر از سه ماه پس از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم، روزولت رئیس جمهور وقت این کشور که با امپراتوری ژاپن وارد جنگ شده بود با امضای دستورالعمل شماره ۹۰۶۶ حکم داد که ژاپنی تبارهای آمریکا و حتی آنانکه در خاک آمریکا متولد شده بودند به کمپ ها فرستاده و درآنجا نگهداری شوند. دراجرای این بخشنامه، ژاپنی های آمریکایی اموال و کسب و کار خودرا اجبارا رها ساختند که از دستشان رفت. دولت آمریکا بیم داشت که این ژاپنی ها به کشور نیاکانشان وفادار مانده باشند و به مساعی نظامی ژاپن کمک کنند. طبق قوانین مهاجرنشن ایالات متحده آمریکا، کسانی که دراین کشور متولد می شوند تبعه بومی آمریکا بشمار می آیند. اقدام روزولت ناقض قانون اساسی ایالات متحده بود که بازرسی، دستگیری و بازداشت بدون حکم قاضی دادگاه (از واردساختن اتهام، تا وجود دلایل، تفهیم اتهام و …) را اکیدا منع کرده است. نیم قرن پس از این اقدام، دولت آمریکا از ژاپنی های آمریکایی عذرخواهی کرد و به آنان غرامت داد.

۲۰۰۳م:تقسیم دوباره قدرت ها به دو دسته و معارضه جهانی آنها که ناشی از برهم خوردن توازن نیروها درجهان و زیاده خواهی های غرب بود و از مارس ۲۰۰۳ آغاز شده و به صورت پنهان ادامه داشت از ۱۷ فوریه ۲۰۰۸، با اعلام یکجانبه استقلال کوزووی دو میلیون و دویست هزار نفری ده هزار کیلومتر مربعی توسط پارلمان محلی آن و حمایت دولت آمریکا و پاره ای از دولتهای عضو اتحادیه اروپا از این کار علنی شد. اصحاب نظر همان روز گفته بودند که با علنی شدن معارصه، بازشدن فصل تازه ای در تاریخ قطعی بنظر می آید. آمریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان در دومین روز اعلام استقلال، کشور کوزوو را برسمیت شناختند. در واکنش به این عمل، چند دولت دیگر از جمله روسیه، چین و صربستان گفته بودند که این کار نقض میثاق های جهانی است و نمی شود پیش از تصویب سازمان ملل به چنین اقدامی مبادرت ورزید. دولت صربستان به حال اعتراض سفیران خود را از آن کشورها احضار و تهدید کرده بود که به این کار در مورد دولتهایی که کوزوو را برسمیت بشناسند ادامه خواهد داد.

اصحاب نظر گفته بودند ملخّص این اعتراض های مشابه هم همان است که چهاردهم فوریه پوتین بیان کرد و گفت که برسمیت شناختن کوزوو پیش از تصویب استقلال آن در سازمان ملل درست تکرار اقدام اشغال نظامی عراق در سال ۲۰۰۳ است که بدون مجوز شورای امنیت که پاسدار قوانین و میثاقهای جهانی و صلح و آرامش بین المللی است آن کشور را مورد حمله نظامی قرارداد و به این روز انداخت.

جورج دبلیو بوش رئیس جمهور وقت آمریکا که در سفر آفریقابود بدون توجه به این واکنش به راه خود ادامه داده و گفته بود که ما شریک و دوست کوزوو هستیم، ما تنها در سال گذشته ۳۳۴ میلیون دلار به کوزوو کمک کردیم، نظامیان ما در آنجا هستند و بازهم به کمکهایمان ادامه خواهیم داد. طبق قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت، چند سال است که نیروهای ناتو و ازجمله آمریکا در کوزوو (کوسووو) مستقر هستند.

دولت روسیه بدون درنگ اعلام یکجانبه استقلال کوزوو را محکوم کرد و اعلام داشت که به حمایت دیرین خود از همنژادان صرب ادامه خواهد داد و مایل به تجزیه صربستان نیست. پوتین قبلا گفته بود که استقلال یکجانبه کوزوو که از سال ۱۹۹۶ از هدفهای سیاسی غرب بوده و جنگ سه ساله یوگوسلاوی (۱۹۹۶ تا ژوئن ۱۹۹۹) و سپس استقرار ناتو در آنجا به همین دلیل صورت گرفته بود اگر تحقق یابد مآلا «باسک دیگری» پدید خواهد آمد (اشاره به منطقه ای از اسپانیا که در آنجا دو دستگی وجود دارد). چورکین نماینده روسیه در سازمان ملل که یک تاریخدان است ۱۷ فوریه ۲۰۰۸ و اندکی پس از اعلام یکجانبه استقلال کوزوو شورای امنیت را به تشکیل جلسه فوق العاده فراخوانده و تاکید کرده بود که استقلال یکجانبه کوزوو و تجزیه باز هم بیشتر سرزمین صربها، خدمت به صلح نیست.

تک فارس

پاره ای از مفسران رسانه ها، اعلام استقلال کوزوو را یک دهن کجی دیگر غرب به پوتین و روسیه تلقی کرده و گفته بودند روسیه که اینک مشکل پولی ندارد در اروپای شرقی و میان اعضای سابق اتحاد شوروی دارای ستون پنجم است که این عوامل می توانند وضعیت را ناآرام کنند.

۲۰۱۰م:جمعه هجدهم فوریه ۲۰۱۰ مدیر ۵۳ ساله یک شرکت مهندسی سافت ور Software Engineering که از درگیری با سازمان مالیات بردرآمد آمریکا (آی. آر. اس IRS) خسته و مانده شده بود هواپیمای یک موتوره شخصی خودرا بر ساختمان هفت طبقه محل استقرار شعبه آن سازمان در شهر آستین ـ حاکم نشین ایالت تکزاس کوبید، که در این رویداد قسمتی از ساختمان ویران شد، خودش و یک کارمند سازمان مالیات بردرآمد کشته و دست کم ۱۳ نفر نیز مجروح شدند. این رویداد، به باور اصحاب نظر چند مسأله اساسی آمریکارا عیان ساخته است. این فرد اندرو جورف ستک Andrew Joseph Stack (اندی ستک) نام داشت و دارای زن و یک دختر ۱۱ بود. زن او در دانشگاه تکزاس شعبه آستین تدریس میکند و به طور خصوصی نیز آموزش پیانو می دهد.

اندی ستک پیش از آنکه به فرودگاه کوچک محل پارک هواپیمای خود برود یک نامه ۳ هزار و ۲۰۰ کلمه ای نوشت، چندبار آن را ادیت کرد و در وبسایت کمپانی قرارداد، سپس خانه دو طبقه اش را با مواد قابل اشتعال به آتش کشید. زن و دختر ۱۱ ساله او قبلا به یک هتل رفته بودند و اطاق گرفته بودند. اندی ستک Andy Stack در نامه مفصل خود جزئیات درگیری اش با سازمان مالیات بردرآمد آمریکارا تشریح، به چند مساله اساسی جامعه آمریکا اشاره و سپس قصد خودرا مطرح ساخته است. بررسی کامپیوتر او تعداد دفعات ادیت کردن نامه را در طول دو روز نشان می دهد. نامه پس از آخرین ادیت ساعت ۹ و ۱۵ دقیقه بامداد جمعه در وبسایت شرکت قرار گرفته است. اف. بی . آی (پلیس امنیت داخلی آمریکا) مصلحت در آن دیده تا وبسایت شرکت «اندی ستک» از جریان خارج شود و از «هاست Host» وبسایت خواسته است که چنین کاری را انجام دهد.

این مهندس سافت ور پس از بلند شدن از فرودگاه، هواپیمارا با سرعت تمام به سوی ساختمان سازمان مالیات بردرآمد شعبه آستین هدایت کرد و آن را به ساختمان کوبید. هواپیما از نوع «پایپر چروکی» به محلی از ساختمان که میان طبقه دوم و طبقه سوم واقع شده است برخورد کرد و هر دو طبقه را ویران ساخت ولی از آنجا که سقف طبقه دوم در این محل قرارگرفته و استحکام بیشتری داشت، هواپیما نتوانست با شکسته شدن پنجره ها وارد ساختمان شود که اگر شده بود تلفات بسیار سنگین بود زیرا که در آن لحظه بیش از دویست نفر در ساختمان سرگرم کار بودند.

پس از برخورد هواپیما با ساختمان که تولید صدا و دود و لرزش کرد، به تصور حمله تروریستیها و تجدید رویدادهای ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، دو جت اف ـ ۱۶ نیروی هوایی آمریکا به پرواز آمدند تا مانع برخورد هواپیمای احتمالی دیگر شوند.

«اندی ستک» قبلا در کالیفرنیا (منطقه ساکرامنتو) فعالیت داشت و شرکت سافت ور تاسیس کرده بود. وی به دلیل نداشتن درآمد کافی در سال ۱۹۹۴ به موقع فرم های مالیات بردرآمد خودرا تنظیم و پر نکرده و ارسال نداشته بود و سازمان مالیات بردرآمد اورا به خاطر این تعلل به پرداخت ده هزار دلار جریمه نقدی محکوم کرده بود و درگیری میان طرفین از همان زمان آغاز شده بود. چون «اندی» به تصمیم سازمان مالیات بردرآمد تسلیم نشده بود این سازمان از اداره مربوط خواسته بود که از فعالیت شرکت او در کالیفرنیا جلوگیری کند. این شرکت به صورت مشاور و کانسالتنت Consultant فعالیت داشت. اندی پس از اینکه شرکت را در معرض بسته شدن دید در سال ۲۰۰۴ فعالیت خودرا از کالیفرنیا به آستین تکزاس انتقال داد و در اینجا بک خانه بزرگ خریداری کرد و مشغول کارشد. وی در اینجا علاوه برکار کامپیوتر در ساعات فراغت با یک ارکستر موسیقی همکاری داشت و آکوردوئون می نواخت. او از دوران دبیرستان در کار موسیقی فعالیت داشت و گاهی هم آواز می خواند.

درگیری «اندی» با سازمان مالیات بردرآمد در آستین نیز ادامه یافت و این سازمان برای وصول طلب حتی روی پس انداز بازنشستگی او دست گذارده بود. وی مشکل خودرا با دوستانش در میان گذارده و از دوبل ستاندارد و رفتار دوگانه ادارات دولتی آمریکا نالیده بود که از کمپانی های بزرگ حمایت میکنند و پول و انواع کمک می دهند (بیل اوت میکنند) ولی شرکت های کوچک و افراد را تحت فشار قرار می دهند. سیستم مالیات گیری آمریکا را نادرست خوانده و به فرنس بودن Fairness (بی نظر و عادلانه بودن) سازمانهای دولتی تردید و به خسته کردن مراجعین و خردکردن اعصاب اشاره کرده است. از محتوای نامه و قراردادن آن در وب سایت چنین برمی آید که خواسته است خواننده نامه متوجه مشکلات اداری کشور و اینکه چرا او دست به این کار زد آگاه شود.

اندی در نامه خود که بسیاری از وبلاگها آن را به طور کامل نقل کرده اند مشکلات را از کمک دولت به کمپانی های بزرگ تا اصحاب منافع و نفوذ برخی گروهها برشمرده و در پایان نامه دو سه جمله آورده است که قصد اورا به انتقام و خودکشی نشان می دهد. مضمون این جملات از این قراراست: خوب، آی. آر. اس (سازمان مالیات بر درآمد)، بدن له شده من [یعنی پس از برخورد هواپیما با ساختمان] دراختیار شماخواهد بود، آن را بگیرید [به جای پولی که میخواهید] و آسوده بخوابید!.

دوستان، آشنایان و همسایگان اندی ستک به روزنامه نگاران گفته اند که او مردی آرام و مهربان بود.

برخی از اصحاب نظر ضمن تفسیر این رویداد گفته اند که مسئله آمریکا تنها القاعده نیست که هواپیما بر ساختمان می کوبد، مسائل داخلی باید کشف و سریعا برطرف شوند.

T A K F A R S

۱۴۷۳: نیکلائوس کوپرنیکوسNicolaus Copernicus (کوپرنیک) ریاضیدان و دانشمند فضایی لهستانی در این روز به دنیا آمد و ۷۰ سال عمر کرد. وی صاحب فرضیه های تازه ای در فضاشناسی است. کوپرنیک همانند سایر دانشمندان قرون وسطی در رشته های دیگر علوم از جمله پزشگی هم تبحر داشت.

۱۶۷۴: جنگ سوم انگلستان و هلند با امضای پیمان صلح وست مینستر Westminster پایان یافت و دولت هلند منطقه نیوآمستردام در آمریکای شمالی را به انگلستان واگذار کرد که این دولت آن را به نیویورک تغییر نام داد. قبلا نیروهای انگلیسی این منطقه را که یک مهاجرنشین هلندی بود تصرف کرده بودند.

۱۹۲۷: چینیان به اشغال نظامی شانگهای از سوی انگلستان اعتراض کردند و در این شهر دست به اعتصاب عمومی و تظاهرات زدند.

۱۸۶۱: الکساندر دوم تزار وقت روسیه در این روز فروش (واگذاری) کشاورزان با زمین مزروعی (سرفدم – نوعی بردگی) را هنگام معامله مزرعه لغو کرد.

۱۹۵۹: دولت انگلستان موافقت کرد به جزیره قبرس مستعمره اش استقلال دهد. این استقلال از ۱۶ اوت ۱۹۶۰ عملی شد. قبرسی ها برای کسب این استقلال مبارزات خونین کرده بودند. رهبر اصلی آنان در این مبارزات اسقف ماکاریوس بود. ماکاریوس پس از تحقق استقلال، به ریاست جمهوری قبرس انتخاب شد.

۱۹۹۷: دنگ شیائو پینگ رهبر پیشین چین در ۹۲ سالگی درگذشت.