تک فارس
حسین (ع) چراغ هدایت و کشتی نجات است
محصولات معتبر
محصولات معتبر

فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ خرداد

۱۵۰۲م:شاه اسماعیل صفوی که در مارس ۱۵۰۲ میلادی شیعه اثنی عشری را مذهب رسمی ایرانیان اعلام کرد سه ماه بعد ، ۱۵ ژوئن همین سال، دستوری برای احیای صنعت فرش ایران به همان گونه که در عهد ساسانیان بود صادر کرد که در آن تأکید بر بازگشت به اصالت قدیم فرش ایران و استفاده از نقش و تصویر گیاهان و حیوانات شده بود. در دوران سلطه ایلخانیان و پس از ورود ایلات ترک ماوراء النهر به ایران، بافت فرش در ایران تغییر یافته و فرشهای کوچک با اشکال هندسی ویژه مفروش کردن چادر و خیمه باب شده بود. شاه اسماعیل که یک حکومت مرکزی نیرومند در ایران به وجود آورده بود در سال ۱۵۰۸ بغداد را تصرف کرد و در سال ۱۵۱۰ میلادی ازبکها به ریاست محمدخان شیبانی را در هم شکست و حکومت سمرقند را به «بابر» از امیران تیموری سپرد، ولی در اوت ۱۵۱۴، نیروهای او به علت نداشتن اسلحه آتشین- توپ و تفنگ- از ارتش عثمانی در دشت چالدران شکست خوردند و این شکست مقدمه صدها سال جنگ میان ایران و عثمانی (ترکیه) شد.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ خرداد

۲۰۰۸م:فروش یک قالیچه پارسی ۳۹۰ ساله در حرّاج سوم ژوئن ۲۰۰۸ اشیاء تاریخی و هنری در نیویورک به مبلغ چهار میلیون و ۴۵۰ هزار دلار توجه مخاطبان رسانه ها را برای مدتی از گزارشهای سیاسی برگرفت و به هنر ایرانی معطوف ساخت. سایر اخبار آن بخش خبری رسانه های صوت و تصویری، مربوط به دیدار نخست وزیر عراق در تهران با رهبر ایران و دریافت این اخطار از او بود که با آمریکا موافقتنامه ای مبنی برماندن نیروهای آن کشور بعد از سال جاری ۲۰۰۸ در عراق امضاء نکند؛ همچنین درخواست تکراری بوش از سران کشورهای مورد بازدید در اروپا که بر تحریم ایران بیفزایند و ….

۱۳۱۷ش:۲۵ خرداد سال ۱۳۱۷ (۱۵ ژوئن ۱۹۳۸) و پنج سال پس از تصویب تمدید قرارداد امتیاز نفت انگلستان به مدت ۶۰ سال در مجلس!، دولت وقت امتیاز نفت شمال را که قبلا به دو شرکت آمریکایی داده شده بود لغو و کان لم یکن اعلام داشت. در سال ۱۳۱۲ که مذاکره برای تمدید قرارداد نفت انگلستان در جریان بود، نظر به ملاحظات روابط با مسکو، نفت شمال ایران (اصطلاحا، ازحوزه قرارداد) مستثنی شده بود. در آن زمان دولت مسکو با آمریکا معارضه نداشت و به باور تاریخنگاران، لغو قرارداد کمپانی های آمریکایی خواست دولت لندن بود زیراکه نمی خواست در ایران حتی رقیب انگلوساکسون داشته باشد.

۱۳۰۰ش:برکناری سیّد ضیاء طباطبایی یزدی از نخست وزیری و دادن مقام او به قوام السلطنه و عیان شدن مداخلات خارجی در ایران (برغم کنار رفتن دولت مسکو از استعمارگری) سبب وقوع چند نافرمانی مسلحانه در ایران وقت شده بود. درحالی که سرهنگ محمدتقی خان پسیان در خراسان و میرزا کوچگ خان در گیلان با ضعف های حاکمیّت در تهران به مخالفت برخاسته بودند، ۲۵ خرداد ۱۳۰۰ ساعد تنکابنی ـ افسر ارتش و پسر سپهسالار ـ تنکابن را تصرف و اعلام کرده بود که به تهران نیرو خواهد فرستاد تا وطن را نجات دهد.

تکفارس آی آر

۱۳۱۵ش:وزارت فرهنگ ایران (آموزش و پروش، فرهنگ و علوم، ارشاد و هنر) ۲۵ خرداد ۱۳۱۵ (۱۵ ژوئن ۱۹۳۶) در سراسر کشور اقدام به ایجاد کلاس درس برای آموزش بزرگسالان کرد و شرکت در این کلاسهارا (درمناطقی که کلاس دایر می شد) برای اتباع ۱۸ تا ۴۰ ساله که خارج از مدارس بودند اجباری اعلام داشت. این کلاسها به مدارس اکابر (بزرگسالان) شهرت یافته بود.

۱۳۳۸ش:بامداد ۲۵ خرداد سال ۱۳۳۸ مهندس محمد علوی از اعضای کمیته مرکزی حزب کمونیست توده اعدام شد. وی در یک محکمه نظامی تهران به اعدام محکوم شده بود. حزب توده از بهمن ماه ۱۳۲۷ که در دانشگاه تهران به سوی شاه تیراندازی شد غیر قانونی اعلام شده بود، اما در دوران حکومت دکتر مصدق عملا فعالیت آزاد داشت که از سال ۱۳۳۳ پس از کشف سازمان نظامی گسترده آن و اعدام بسیاری از افسرانی که از اعضای این سازمان بودند، زیر زمینی شده بود. «تاریخ» از مهندس علوی به عنوان یکی از قربانیان جنگ سرد دو ابرقدرت وقت، سیاست ضدکمونیستی دولت واشنگتن و متابعت دولت وقت تهران از سیاست های آمریکا خوانده و نشان داده است که دولت تهران (دولت وقت) گمان می برد که در صورت قطع حمایت غرب، ساقط شود و بنابراین مرعوب و حرف شنو بود. مهندس علوی جز کمونیست بودن و پافشاری برعقیده خود جرمی مرتکب نشده بود.

۲۰۰۵م:«تاتا ستیل گروپ» ۱۳ ژوئن ۲۰۰۵ در بمبئی اعلام کرد که دو طرح پولادسازی بزرگ را در بندر عباس پیاده خواهد کرد؛ یکی با مشارکت یک کمپانی ایرانی وابسته به دولت و دیگری مستقلا، و جمع سرمایه گذاری از یک میلیارد و دویست میلیون دلار بیشتر خواهد بود. تاریخی بودن و اهمیت این خبر از آن جهت است که آغازخوبی برای مشارکت پارسیان هند در توسعه میهن نیاکان است. گروه صنعتی تاتا یک قرن پیش توسط «جمشیدجی» پارسی معروف هند بنیادگذاری شد. جمشیدجی (تاتا) به پدر صنایع هند معروف و از پیشروان پولادسازی در جهان است. تاسیسات پولادسازی جمشیدجی در دهکده «ساکچی» هند بنا نهاده شد که به جمشید پور ( شهر جمشید) تجدید نام شده است.

۱۲۱۵م:امروز سالروز امضای فرمان مگنا کارتا Magna Carta Libertatum (فرمان بزرگ آزادی ها) است و کینگ جان John پادشاه وقت انگلستان زیر فشار بزرگان کشور و ژنرالهای ارتش آن را در ۱۵ ژوئن سال ۱۲۱۵ میلادی امضاء و مهر کرد که آغاز پیدایش حکومت پارلمانی در جهان بشمار آورده شده است. حکومتی را پارلمانی گویند که انتخاب رئیس قوه مجریه توسط پارلمان به عمل آید نه مستقیماً از سوی مردم و معمولا در این نوع دمکراسی، قوای اجرایی و مقننه کشور در دست حزب اکثریت و یا ائتلافی از احزاب همگون است. اگر دولت ائتلافی باشد دمکراتیک تر و چند صدایی است، زیرا حتی با خروج کوچکترین حزب از ائتلاف، دولت از هم می پاشد و بنابراین مجبور است به همه نظرات توجه داشته باشد. پیش از انگلستان، یک «کشور شهر» در ایتالیا دارای حکومت پارلمانی شده بود.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ خرداد

www.takfars.ir

۱۶۶۷م: ۱۵ژوئن ۱۶۶۷ دکتر باپتیست دنیس (پزشک ویژه لوئی چهاردهم پادشاه وقت فرانسه) اندیشه خود تزریق خون (ترانس فیوژن)را برای نجات زخمی ها و کسانی که مقدار زیادی خون از دست داده بودند با تزریق خون گوسفند به سه نفر و خون گاو به یک نفر به آزمایش گذارد که نیمی از آنان که خون بیشتری دریافت کرده بودند درگذشتند و دولت ادامه این تجربه را ممنوع کرد.

۲۰۰۵م:در این روز در سال ۲۰۰۵ بانو «الیزابت کاستووا» کتاب ۶۴۲ صفحه ای خود تحت عنوان «مورّخ» را به توزیع داد. الیزابت در این کتاب از مورّخان خواسته است که کار خود را منحصر به یافتن اسناد گذشته نکنند و به وظیفه اصلی بازگردند که دادن پند و اندرز است که آنها را از بررسی ضعف ها و قوّت های گذشتگان و کارهای درست و یا نادرست آنان به دست آورده اند تا اشتباهات تکرار نشوند. کاستووا هم در تالیف خود اثبات کرده است که تاریخنگاری دنباله کار روزنامه نگاری است و این دو پیشه جدا ازهم نیستند و توصیه کرده است که ترجیحا لیسانسیه های تاریخ به رشته های روزنامه نگاری دانشگاهها پذیرفته شوند تا انسان که اطلاعات و معلومات خودرا از طریق آنان دریافت میکند متحوّل شود.

۱۳۵۸ش:۲۶ خرداد ۱۳۵۸ (چهار ماه پس از پیروزی انقلاب) در پی اعتراض مطبوعاتی ها و اتحادیه های مربوط به پیشنویس قانون مطبوعات، وزیر ارشاد وقت اعلام کرد که طرح با توجه به نظراتی که ابراز شده است مورد بررسی دوباره و تجدید نظر قرار خواهد گرفت. از بهمن ۱۲۸۶ (صد سال و چند ماه پیش) که وطن ما دارای قانون مطبوعات شد تاکنون، این قوانین با کمی تغییر رونوشت هم بوده اند و چون انشاء کنندگان قانون نخست اطلاع کامل از حرفه روزنامه نگاری نداشتند؛ این قوانین کمکی به پیشرفت ژورنالیسم ایران نکرده است. ما در فاصله این یک قرن (صرف نظر از اصلاحیه ها) دارای پنج قانون مطبوعات بوده ایم که آخرین آنها در سال ۱۳۶۴ از تصویب گذشته است. از آیین مطبوعات انتظار این است که انواع نشریات و سازمان یک نشریه را تعریف کند و …. چون چنین تعریفی در دست نیست، مثلا یک روزنامه حزبی ما یک روز تمامی بالای صفحه اولش را به شرح یک مسابقه فوتبال! اختصاص می دهد و یک روز دیگر هنر و …. روزنامه های ما دارای ادیشن «آنلاین» هستند و در سراسر جهان می توان به آنها دسترسی داشت. روزنامه نگاران سایر کشورها وقتی که خبر و عکس یک بازی فوتبال را به آن صورت در صفحه اول روزنامه حزبی ما ببینند دست ما را خواهند خواند.

قانون اساسی در اصول خود، حقوق هر ایرانی را یک به یک روشن و مسلم ساخته، بنابراین دیگر لازم نیست که قانون مطبوعات بگوید چه کسی این حق را دارد و آن حق را ندارد. قوانین کیفر همگانی، ماده و تبصره برای تعریف نشر اکاذیب و مجازات مرتکب آن و یا افترا و اهانت دارند و تکرار آنها با انشایی دیگر در قانون مطبوعات لازم نیست و تولید ابهام می کند و …. قانون مطبوعات به جای تکرار قوانین باید معیاری برای نرخ تکفروشی داشته باشد. اگر چنین ضابطه ای وجود می داشت که روزنامه دولتی قادر به فروش هر نسخه مثلا ۵۰ تومان نمی شد. قانون مطبوعات باید روشن کند که آیا دولت می تواند ناشر روزنامه عمومی باشد و یا نه. آیا این کار مداخله یک قوه دمکراسی در قوه چهارم آن نیست؟. چرا ما پس از یک قرن هنوز «هوم دلیوری» نداریم و نمی توانیم مانند سایر کشورها پیش از ساعت شش بامداد روزنامه را روی میز ناشتایی مخاطب آن بگذاریم، و چرا های دیگر.

۲۰۰۴م:مجله آمریکایی نیوزویک که ازسوی واشنگتن پست انتشار می یابد از اول ژوئن ۲۰۰۴انتشار یک ادیشن جداگانه را در روسیه آغاز کرد!.

نخستین شماره این مجله که در ۵۰ هزار نسخه در چهار شهر بزرگ روسیه توزیع شده بود فروش چندانی نداشت و استقبالی که انتظار می رفت از آن نشده نشده بود. خریداران شماره اول عمدتا افراد طبقه متوسط بودند که شمار آنان در جامعه روسیه هنوز کم است.

۱۳۸۱م:۱۵ ژوئن سال ۱۳۸۱ با قتل «وات تایلر» رهبر انقلاب کشاورزان انگلستان و نشان دادن جسد او به پیروانش این مهمترین انقلاب اروپا در قرون وسطا پایان یافت. وات تایلر ۱۴ ژوئن برای مذاکره با ریچارد دوم پادشاه وقت به کاخ سلطنتی دعوت شده بود. این انقلاب دو رهبر دیگر به نام های «جان بال» و «جک استراو» داشت.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ خرداد

۱۵۲۰م:۱۵ ژوئن سال ۱۵۲۰ روزی است که پاپ وقت «لئون دهم» مارتین لوتر کشیش آلمانی را که تز تازه ای مطرح ساخته بود مرتد خواند، از کلیسای کاتولیک بیرون راند و تهدید به تکفیر کرد (که مجازات تکفیر پاپ؛ آتش زده شدن بود). با وجود این، لوتر و روش او «مذهب تازه ــ پروتستان (معترض)» ــ باقی ماند و در سراسر جهان ششصد میلیون پیرو دارد.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ خرداد

تک فارس

۱۹۰۷م:دومین کنفرانس جهانی صلح با حضور نمایندگان ۴۴ کشور ۱۵ ژوئن ۱۹۰۷ در شهر لاهه کار خود را آغاز کرد . این کنفرانس پس از جلسات متعدد تصویب کرد که بدون دادن اعلان قبلی نباید یک کشور به کشور و یا کشورهای دیگر تعرض نظامی کند و وارد جنگ شود و این مصوبه به صورت یک میثاق جهانی باقی مانده است.

۲۰۰۴م:در پی انتشار کتاب ۲۶ دلاری« دودمان های بوش و سعود ـ آمریکا و کشور سعودی ـ درباره روابط محرمانه این دو خانواده حاکم تالیف « کرگ آنگر » سردبیر « باستن مگزین » تفسیرهای متعدد در این راستا انتشار یافته است. بعضی از روزنامه ها ۱۴ ژوئن ۲۰۰۴ عکس شاهزاده بندر بن سلطان آل سعود سفیر کشور سعودی در آمریکا را که سالهای سال این سمت را حفظ کرده است با جورج بوش چاپ کرده اند که این شاهزاده روی دسته مبل نشسته و در حال صحبت خودمانی با بوش است که بر مبلی دیگر نشسته است. « کرگ آنگر » در کتاب ۳۵۶ صفحه ای خود از همکاری دو دودمان در سرمایه گذاری دلارهای نفتی کشور سعودی تا پیدایش گروههای مسلح ضد آمریکایی در این کشور در واکنش به آن و رویداد های یازده سپتامبر ۲۰۰۱ سخن گفته و سئوالهای متعدد مطرح ساخته از جمله: چرا اجازه داده شد که ۱۴۰ تبعه سعودی ۱۳ سپتامبر، دو روز پس از برخورد هواپیما ها به ساختمانها در نیویورک و واشنگتن ، در حالی که همه فرودگاههای آمریکا بسته بودند از این کشور ـ بدون بازجویی ـ خارج شوند. مولف شروع روابط دو خانواده را از دهه ۱۹۷۰ نوشته و اضافه کرده است که جیمز بیکر و دیک چنی ـ دو نفتی آمریکایی ـ در این روابط تنگاتنگ همکاری دارند و ….

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۵ خرداد

۲۰۰۴م:« استیو کرافت » گزارشگر شبکه تلویزیونی « سی بی اس» آمریکا یکشنبه شب ۱۴ ژوئن ۲۰۰۴ این هفته در یک گزارش مشروح و مصور نشان داد که دهها کارخانه مواد شیمیائی آمریکا محافظت کافی ندارند و اگر خرابکاری در آنها صورت گیرد و یا دچار حادثه شوند جان میلیونها تن که در نزدیکی هریک از این کارخانه ها زندگی می کنند در خطر خواهد بود. وی صریحا گفت: خطر همین جاست، پشت حیاط خانه خود ما، نه در عراق که ما به آنجا رفته ایم تا خطر اسلحه شیمیایی را از میان برداریم. وی ضمن اشاره به رویداد انفجار یک کارخانه کاربید ( کارباید ) در هند که گرداننده آن یک کمپانی آمریکایی بود و ضمن آن بیش از ۳ هزار و هشتصد تن کشته شدند گفت که چنین خطری در کشور خودمان هم وجود دارد و در همسایگی مان،؛ در نیویورک ، شیکاگو، هوستون و کالیفرنیا و ….

۲۰۰۵م:سنای آمریکا ۱۳ ژوئن ۲۰۰۵ طی مصوبه ای که رای مخالف نداشت ضمن اعتراف به یک کوتاهی دهها ساله خود، از این عمل پوزش خواست.

در آمریکا و به ویژه در ایالتهای جنوبی، تا سال ۱۹۶۰ (۴۵ سال پیش) اعدام افراد به طریقه «لینچینگ» دیده شده بود که طبق یک آمار، از ۱۸۸۰ تا ۱۹۶۰ با این روش، ۴ هزار و ۷۵۰ تن و عمدتا آفریقایی تبارها (سیاهپوستان) کشته شده بودند.

این روش به این صورت بود که جمعیت که متوجه ارتکاب یک جرم می شد، مظنون و یا مرتکب را اگر سیاه و یا این که بی یار و یاور بود با هیاهوی بسیار دستگیر می کرد و بدون اثبات جرم در ملاء عام و از درخت حلق آویز می کرد.

۷۶۳: یک خورشید گرفتگی روی داد که آشوری ها شرح آن را بر سفال نوشته اند و این سفالنبشته تا به امروز باقی مانده است.

۱۳۸۹: ترکان عثمانی در جنگ کوزوو بر صربها پیروز شدند و سابقه مسلمان شدن بیشتر مردم کوزوو از همان زمان است.

۱۷۵۲: بنجامین فرانکلین با فرستاد یک بادبادک به آسمان فیلادلفیا در هوای توفانی و توام با رعد و برق، و مشاهده سوختن بادبادک ـ رابطه الکتریسیته ساکن و صاعقه را اثبات کرد.

T A K F A R S

۱۷۸۵:نخستین سانحه هوایی تاریخ بشر در فرانسه روی داد و دو تن که با یک بالون هوای گرم تا ارتفاع ۴۵۰ متری بالا رفته بودند که از دریای مانش بگذرند و در انگلستان فرود آیند بر اثر آتش گرفتن بالن سقوط کردند و جان سپردند. یکی از این دو، «ژان فرانسوا دو روزیه(عکس بالا)» مدرس فیزیک و شیمی و سازنده بالن بود.

۱۸۶۰: نخستین مهاجر سفید پوست در ایداهو ــ ایالت کوهستانی آمریکا ــ مستقر شد.

۱۹۲۴: ۳۱۸ سال پس از استقرار مهاجران انگلیسی و ۱۴۸ سال بعد از اعلام استقلال ایالات متحده، با تصویب یک قانون، بومیان (سرخپوستان) اتباع این بشمار آمدند.

۱۹۷۹: شاه در نخستین مصاحبه مطبوعاتی پس از خلع از سلطنت که در مکزیک انجام داد گفت: کشور را ترک کردم که کشتار بیشتری صورت نگیرد، نمی دانستم که پس از رفتن من شمار بیشتری کشته می شوند.. شاه با پادرمیانی دوست قدیمی اش، هنری کیسینجر موقتا در کشور سکونت کرده بود.

۱۹۹۲: پس از جنگ جهانی دوم، برای نخستین بار پارلمان ژاپن تصویب کرد که نظامیان این کشور که عنوان «نیروی دفاع از خود» را دارند به خارج از مرزهای ژاپن اعزام شوند!.

محصولات معتبر
محصولات معتبر