فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۴ دی

۱۶۵م:شیوع طاعون در آسیای غربی سبب شد که ۱۴ ژانویه سال ۱۶۵ میلادی، «وروس» از جانب برادر خود مارکوس اورلیوس،امپراتور وقت روم به دو ژنرال رومی کاسیوس و مارکوس دستور بازگشت به اروپا را دهد. این دو ژنرال در اواخر سال ۱۶۴ از فرات گذشته و خسرو ژنرال ایرانی را مجبور به عقب نشینی به سوی تیسفون کرده بودند.

حالت خصومت میان دو کشور پس از انتصاب تیگران از سوی بلاش سوم شاه وقت ایران به پادشاهی ارمنستان در سال ۱۶۱ آغاز شده بود و حملات نظامی ژنرال خسرو به متصرفات روم، امپراتور و سنای این کشور را خشگمین ساخته بود به گونه ای که «وروس» کنسول دوم (فرد شماره ۲ امپراتوری) را مامور گرفتن انتقام از ایران کردند. وروس اواخر سال ۱۶۲ وارد سوریه شد و به ایران پیشنهاد سازش داد که پیشنهاد او رد شد و جنگ آغاز گردید و ارتش ایران پس از چند نبرد در جنوب غربی ترکیه امروز (کاپادوکیه ) دست به عقب نشینی زد.

در طول بیش از هفت قرن جنگ و ستیز میان دو ابر قدرت وقت؛ این، یکی از دو ــ سه مورد ناکامی ایران در این جنگها بود.

نظامیان رومی که در سال ۱۶۵ به اروپا باز گشته بودند بیماری طاعون را از شهر رم تا آلمان و فرانسه پخش کردند و تا پایان سال ۱۶۶ میلادی نزدیک به یک سوم نفوس اروپای مرکزی و جنوبی از این بیماری درگذشتند. این رویداد ۱۷۴۸ سال بعد در پایان جنگ جهانی اول تکرار شد، این بار سربازان بازگشته از جنگ، ویروس آنفلو آنزا را با خود به شهرهایشان بردند و باعث مرگ ۲۳ میلیون تن از جمله در ایلات متحده آمریکا شدند که بیش از سه برابر کل تلفات جبهه ها بود.

۵۳۲م:شورش نیکا NIka (برنده مسابقه) در قسطنطنیه (استانبول) ۱۴ ژانویه سال ۵۳۲ میلادی و در دومین روز خود شدت بیشتری یافت و مذاکرات صلح ایران و روم مربوط به جنگهای سال ۵۲۷ تا سال ۵۳۱ را که در این شهر آغاز شده بود متوقف ساخت. در این جنگها رومیان شکست خورده و حاضر به ازدست دادن بخشی از قلمرو خود و باج سالانه به ایران شده بودند. مذاکرات ژانویه ۵۳۲ برای روشن ساختن نکات مبهم موافقتنامه قبلی بود.

تکفارس آی آر

شورش قسطنطنیه بر سر اعلام برنده مسابقه ارابه رانی آغاز شده بود. شورشیان مدعی بودند که داوران مسابقه تیم مورد علاقه امپراتور ژوستی نین (ژوستی نی ان یکم – Justinian I)را بخاطر خوشنودکردن او برنده اعلام کرده اند حال آنکه تیم دیگر (تیم معروف به پرچم آبی) برنده بود. این مدعیان ۱۳ ژانویه به صورت اعتراض وارد میدان اصلی شهر شده بودند و چون پاسخ نشنیدند از روز بعد به شورش دامن زدند ـ شورشی که پنج روز طول کشید و نیمی از شهر ازجمله کلیسای ایاصوفیه و گوشه ای از کاخ سلطنتی ویران شد. ناراضیان از مالیات سنگین ـ مالیاتی که وضع شده بود تا باج سالانه ۲هزار و چهارصد کیلوگرمی طلا به ایران داده شود ـ از روز سوم و دو سناتور مخالف امپراتور از روز چهارم به شورشیان پیوستند. شورشیان خواهان اعدام ژنرال بلیساریوسBelisarius و ژنرال موندوسMundus بودند که از ایران شکست خورده بودند. در این روز «تئودورا» بانوی امپراتور و این دو ژنرال ضمن منصرف ساختن «ژوستی نی ان» از ترک شهر و رفتن به دژ نظامی مجاور خواستند که اجازه دهد ارتش وارد عمل شود و چنین اجازه ای به آنان داده شد و ارتش در پنجمین روز شورش وارد عمل شد و با کشتن هزاران شورشی به ناآرامی پایان داد. هزینه تعمیر خرابی وارده به شهر و ازجمله نوسازی کلیسای ایاصوفیه سبب شد که امپراتور نتواند باج سالانه را به ایران بپردازد و در سال ۵۴۰ ارتش ایران به دستور خسروانوشیروان از چند ناحیه قلمرو امپراتوری روم را مورد حمله قرارداد. یک بهانه «ژوستی نی ان» از تعلل درپرداخت باج مقرر این بود که دولت ایران به کمک خود به ژرمن های آریایی ـ به عنوان همنژاد ـ ادامه می دهد و آنان با این کمک و وعده های دیگر اعلام استقلال کرده و از روم (بخش غربی به پایتخی شهر رم) جدا شده اند. ارتش ایران در تعرض سال ۵۴۰ ضمن تصرف حلب (آلپو)، انتاکیه، دارا (امروزه؛ اوقوز) و ادسا، لازیکا Lazika (گرجستان غربی ـ گرجستان ساحلی امروز) و … دولت قسطنطنیه را مجبور به قبول برتری ایران و پرداخت باج کرد. در نبرد لازیکا ۳۰ هزار رومی کشته شدند. خسروانوشیروان بعدا مبلغ سنگین باج را کاهش داد و پارسیان را تشویق کرد که به گرجستان غربی (لازیکا در ساحل دریای سیاه) مهاجرت کنند تا نفوس ایرانی منطقه در اکثریت باشد. جنگ ایران و روم پنج سال بعد بر سر ناحیه «پترا» ازسر گرفته شد که باز ایران برنده جنگ بود.

۱۳۵۴ش:خشم ایران نسبت به هفت کشور عربی منطقه خلیج فارس که از ۱۷ دیماه سال ۱۳۵۴ (هفتم ژانویه ۱۹۷۶) آغاز شده بود بیست و چهارم دیماه به اوج خود رسید و بعدا هم ادامه یافت. این برانگیخته شدن احساسات و واکنش افکار عمومی ایرانیان پس از نامگذاری یک سرویس خبری به نام «خبرگزاری خلیج عربی!» صورت گرفته بود که متعاقب آن دولت ایران سفیران خود را از این کشورها فراخواند و در نشست این سفیران در تهران این نامگذاری یک دسیسه تازه اعلام شد و اخطار گردید که احدی حق ندارد نام دو هزار و پانصد ساله خلیج فارس را تغییر دهد. حساسیت و واکنش ایرانیان نسبت به نام تاریخی خلیج فارس از آن زمان ادامه داشته است.

مفسر رادیو دولتی ایران در همان روز این اقدام ضد تاریخی و ضد فرهنگی را «تحریک ایران به دست شماری از حاکمان عربی، طبق نقشه و سیاست دولتهای خارج از منطقه» خواند و از این «حاکمان» خواست که فریب دولتهای دوردست را نخورند و با آتش بازی نکنند.

مرور زمان نشان داده است که این تحریکات همچنان ادامه دارد. بااینکه دولت و رسانه های آمریکا، حتی یکبار جز خلیج فارس لفظ دیگری بکار نبرده اند جورج دبلیو بوش رئیس جمهور وقت ایالات متحده در آخرین نطق سالانه خود در این مقام در ۲۸ ژانویه ۲۰۰۸گفته بود: «آمریکا با آنهایی که (اشاره به دولت ایران) نیروهای نظامی مارا تهدید کنند برخورد خواهد کرد، و ما در کنار متحدان خود در خلیج فارس خواهیم ایستاد و از منافع حیاتی خود در منطقه خلیج فارس دفاع خواهیم کرد.»، و جمله آخر او تکرار دکترین کارتر در ۲۸ سال پیش از آن بود (استقرار نظامی در خلیج فارس و حضور در منطقه). رسانه های آمریکا این قسمت از نطق بوش را اخطار به دولت ایران تلقی کرده بودند که حتی به خاطر تغییر یک نام ولو بطور غیر رسمی [نام خلیج فارس] شیخ نشینها و دولتهای منطقه را تهدید می کند.

۱۹۹۸م: ۱۴ژانویه ۱۹۹۸ یک گروه از پژوهشگران انستیتویی در تکزاس آمریکا آنزیم عامل مرگ سلولها (اپاتوسیس) را کشف کردند و پی بردند که کم و یا زیاد شدن این آنزیم زنگ خطر است. از آن زمان تاکنون پیشرفت دیگری در این کار حاصل نشده است.

www.takfars.ir

«آپاتوسیس» از دو کلمه یونانی «اپو» به معنای شکل و فرم و «پتوسیس» به معنای افتادن و مردن ساخته شده و مفهوم آن مرگ سلولهای بدن است. برای سلولهای بدن قاعده حیات تعیین شده است که اگر بر اثر حادثه و بیماری و نفوذ عامل خارجی (میکرب و ویروس) به بدن نابود نشوند در زمان معین مجبور به خودکشی هستند. از آنجا که حیات انسان بستگی به سلولها دارد، پژوهشگران از دهها سال پیش در تلاش برای کشف راز مردن سلولها بوده اند تا بتوانند بر طول عمر انسان و کیفیت زندگی بیافزایند.

۱۹۱۹م:امروز زادروز «اندی رونیAndy Rooney» مفسر تلویزیونی معاصر است که ۱۴ ژانویه ۱۹۱۹ در شهر آلبانی ایالت نیویورک در یک خانواده ایرلندی تبار به دنیا آمد و با وجود این که ۸۷ سال از عمرش می گذرد همچنان به تفسیر نگاری و تفسیر گویی تلویزیونی ادامه می دهد و معروفترین تفسیرهای او هر یکشنبه در مجله تلویزیونی «سیکستی مینیتز» شبکه «سی بی اس» پخش می شود و اعلام شده است که ۶۰ میلیون بیننده دارد. اندی کار روزنامه نگاری را از سال ۱۹۴۲ (۶۴ سال پیش) و با پوشش جنگ جهانی دوم در جبهه های اروپا آغاز کرده و چهار دهه پیش از رسانه های چاپی به رادیو ـ تلویزیون منتقل شده است که سمعی و بصری است. اندی ۱۱ کتاب برخواننده نیز منتشر کرده که معروفترین آنها « کامان نان ـ سنس» است که درست در دویستمن سال انتشار کتاب توماس پین تحت عنوان «کامان سنس (عقل سلیم» انتشار یافت. اندی در این کتاب که معنایش «مزخرفات» است اوضاع جامعه و رابطه سیاستمداران و مردم معمولی که فریب حرفهای آنها را می خورند تشریح کرده است. کتاب معروف دیگر او تاریخ سیاهپوستان آمریکایی است. اندی در گفتن تفسیر صراحت لهجه دارد و ملاحظات را رعایت نمی کند. امیلی دختر اندی نیز یک روزنامه نگار و مدیر اخبار تلویزیون ماساچوست است.

۱۹۷۷م:««رابرت انتونی ایدن» دولتمرد انگلیسی که نام او مکررا در تاریخ معاصر ایران آمده است ۱۴ ژانویه ۱۹۷۷، دو روز پس از هفتاد و نهمین زادروزش درگذشت. وی که ده سال وزیر امورخارجه انگلستان و ۲۱ ماه نخست وزیر این کشور بود زبان فارسی، تاریخ سیاسی و تاریخ ادبیات ایران را در دانشگاه آکسفورد فرا گرفته بود و رساله یک کنفرانس او در کلاس (پرزنتیشن ـ تکلیف درسی) در تفسیر یک شعر فارسی با مضمون «به دو چیز گیرند مر مملکت را؛ یکی زعفرانی و پرنیانی (تطمیع کردن و رشوه دادن به مقامات موثر و فرماندهان نیروها ـ زعفرانی یعنی سکه طلا و پرنیانی به معنای هدیه از پارچه های گرانبها) و دگر، آهن آبدیده یمانی (شمشیر و راه جنگ)» هنوز مورد استفاده قدرتمداران جهانی است (دو نمونه آن؛ اشغال نظامی آسان ایران در شهریور ۱۳۲۰ و در سال ۲۰۰۱ ، برکنار کردن طالبان از حکومت در افغانستان).

وی به عنوان وزیر امور خارجه چرچیل از طراحان نقشه اشغال نظامی ایران، برکنارکردن رضاشاه که ملی گرایی پیشه ساخته بود و سپس روی کار آوردن پسرش بود که از دیدگاه ایدن مردی ترسو، مطیع قدرت بالادست، علاقه مند به «بله قربان شنوی و شنیدن تملق» بود و تمایل به خوشگذرانی داشت. ایدن یک امیر زاده انگلیسی صاحب لقب و یک محافظه کار بود.

ایدن در یک مصاحبه در دهه ۱۹۶۰، یک مورد از ایام سخت خدمت دولتی خود را درگیری با دکتر مصدق بیان داشته و گفته بود که مصدق به هیچ صراطی جز تامین حقوق کامل و حاکمیت ایران مستقیم نبود و در این راه حاضر به کوچکترین گذشت نمی شد. وی در همین مصاحبه از سیاست معتدل هری ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا و دین آچسن وزیر امور خارجه او در قبال دکتر مصدق انتقاد کرده و این سیاست را باعث طولانی شدن مسئله ایران و در نتیجه پیدایش تحول مشابهی در مصر خوانده بود (روی کار آمدن ناصر و ملی کردن آبراه سوئز که منجر به کناره گیری ایدن در ۱۹۵۶ شد). ایدن در عین حال گفته بود که همراهی آیزنهاور و وزیر خارجه اش دالس با مساعی مربوط یه برکناری دکتر مصدق (براندازی ۲۸ امرداد) به خاطر انگلستان نبود بلکه این دو تن می خواستند آمریکا جای انگلستان را در خاورمیانه بگیرد و به انگلستان نقش بازیگر دوم داده شود. ایدن در ۱۹۵۲ با "کلاریسا" 32 ساله برادر زاده چرچیل که ۲۰ سال جوانتر از او بود ازدواج کرد و یکی از شوخی های سیاسی دکتر مصدق این بود که به مناسبت این ازدواج گفته بود: چه خوب است که ماه عسل این مرد (ایدن) دائمی شود تا به دور از توطئه های او، ما فرصت داشته باشیم کارمان را بکنیم.

ایدن که در ۳۶ سالگی وزیر امورخارجه انگلستان شده بود و در دهه ۱۹۳۰چند ملاقات با هیتلر و موسولینی داشت گفته است که بر خلاف تصور عمومی، موسولینی مذاکره کننده ای آرام و خونسرد بود، ولی به آسانی و بدون ملاحظه زیر قولهایش می زد او به هیچیک از تعهدات خود در قبال منطقه مدیترانه و اتیوپی که به انگلستان سپرده بود عمل نکرد و از اتیوپی به سومالی و نقاط اطراف تعرض کرد و در مدیترانه ازآلبانی و یونان چشم برنداشت؛ سرزمین آلبانی را تصرف و به یونان تعرض کرد. هیتلر شخصیت دیگری داشت؛ قول نمی داد و تعهد نمی سپرد. هیتلر برای گفتن بله؛ آنقدر اما، اگر و مگر و پیش نیاز (پیش شرط) مطرح می ساخت که به گرفتن توافق از او نمی ارزید. هیتلر از بکار بردن سریع آن چه که در دسترسش بود و امکانات آلمان اباء نمی کرد و همین خصیصه سبب شده بود که در دل سایر دولتها هراس افکند. ایدن و هیتلر در سال ۱۹۱۸ (آخرین سال جنگ جهانی اول ) به عنوان دو نظامی متخاصم در جبهه "سم" با هم جنگیده بودند.

این نکات (جملات قصار ) از ایدن به یادگار مانده است:

– صلح به هر بها مانع جنگ نمی شود.

– کوتاه آمدن در مذاکرات، اشتهای طرف مقابل را افزایش می دهد.

تک فارس

– جنگ، باید پس از شکست همه تلاشهای سیاسی مورد بررسی قرار گیرد زیرا که نتیجه بکاربردن سرباز قابل پیش بینی نیست.

ـ پیش از ورود به جنگ، باید راه خروج از آن را پیدا کرد.

۲۰۰۴م:در نیمه ژانویه ۲۰۰۴ افشاءگری «پال اونیل» وزیر سابق خزانه داری(دارایی) دولت جورج بوش ضربه بزرگی به او تلقی شده بود و روزنامه ها نوشته بودند که اظهارات اونیل سوژه حمله و انتقاد از دولت بوش به دست داده است. افشاءگری اونیل در کتابی تحت عنوان «بهای وفاداری» به قلم روزنامه نگاری به نام «ساسکایند» که ۱۳ ژانویه آن سال به توزیع داده شده بود انتشار یافته است.

اونیل (دولتمرد جمهوریخواه) که نزدیک به دو سال وزیر خزانه داری بوش و قبلا هم رئیس دفتر بودجه در دولتهای نیکسون و فورد بود افشاء کرده است که جورج بوش از همان نخستین روز آغاز حکومت خود عزم جزم به برکناری صدام حسین و تغییر رژیم حکومتی عراق(حرب بعث) داشت که رویداد یازدهم سپتامبر بهانه لازم را در اختیار او گذارد و ….

اونیل این مطلب را با ارائه سند در مصاحبه طولانی خود با شبکه تلویزیونی «سی بی اس» هم تشریح کرده و دکتر "هوارد دین" از رهبران حزب دمکرات با استناد به آن بوش را مورد انتقاد قرار داده که دولت آمریکا حق تغییر رژیم های دیگر را ندارد و چنین رسالتی را به هیچ دولت خارجی نداده اند. دکتر دین گفته بود که بوش وعده داده بود که صرفا به منظور انهدام سلاحهای کشتار جمعی عراق و قطع همکاری صدام با القاعده و مآلا حفظ امنیت آمریکا به عراق لشکر می کشد که تا این لحظه مدرکی دال بر آنها به دست نیامده و آمریکا هم امن تر نشده است و تازه ده ماه پس از این لشکر کشی، القاعده دارد وارد عراق می شود.

۲۰۰۰م:آماری که در سال ۲۰۰۰ در ۷۶ کشور پیرامون خانوارها تهیه شده بود ۱۴ ژانویه ۲۰۰۱ انتشار یافت که در مقایسه با آمار مشابهی که در ۱۹۸۵ تهیه شده بود از کوچک شدن اعضای خانوارها و یک خانواده؛ یک و دو فرزند حکایت می کرد. تهیه کنندگان این بررسی دلیل آن را چنین اعلام کرده بودند: کاهش ازدواج، آگاهی از محدود بودن منابع کره زمین برای تامین مایحتاج و فرار از ازدیاد غیر ضروری نفوس آن و درنتیجه محدود شدن فرزندان یک خانوار به یکی تا دو تا، افزایش فرار از داشتن فرزند عمدتا به دلیل تقویت پندار بی حاصل بودن فرزندان برای والدین پس از عبور از ۱۸ سالگی که خانواده را ترک میکنند و قبلا چنین نبود و خانواده ها فرزند می آوردند تا یار و یاورشان باشد و در قدیم و بویژه در مناطق کشاورزی «فرزند» سرمایه محسوب می شد، و علل دیگر. به همین لحاظ جمعیت برخی از کشورهای اروپای غربی درحال کاهش یافتن است و ادامه این روند سبب خواهد شد که در آینده نیاز به مهاجرت از سایر کشورها داشته باشند.

۲۰۰۶م:تا پایان روز ۱۲ ژانویه ۲۰۰۶، واکنش غرب به از سرگیری پژوهش های هسته ای ایران به صورت خبر در رسانه های این کشورها منعکس شده بود که کلیشه تیتر و قسمتی از مطلب یکی از روزنامه های آمریکا در زیر آمده است:

نیویورک تایمز در گزارش خود در این زمینه نوشته بود: وزیران امور خارجه آلمان، انگلستان و فرانسه درپایان مذاکرات خود در برلین ضمن اعلام به «بن بست» رسیدن گفتگوهایشان با ایران، مشترکا گفته بودند که خواستار ارجاع قضیه به شورای امنیت سازمان ملل هستند تا این شورا در قبال فعالیت های اتمی ایران تصمیم بگیرد و افزوده بودند که حدس می زنند با وارد آوردن فشار بیشتر، ایران از ادامه تحقیقات هسته ای منصرف شود!.

T A K F A R S

«فرانتس والتر ستاینمایر» وزیر امورخارجه آلمان در این باره گفته بود که به نظر ما (وزیران امور خارجه سه کشور به علاوه سولانا رئیس دیپلماسی اتحادیه اروپا که در مذاکرات برلین شرکت داشت)، آن زمان فرارسیده است که شورای امنیت درگیر این قضیه شود.

همزمان در جای دیگر، «رایس» وزیر امورخارجه وقت آمریکا با لحنی تندتر گفته بود: دولت ایران (با شکستن قفل آژانس بین المللی انرژی اتمی) علنا دست به مبازرطلبی زده است، به حرفهای ما اعتنا نمی کند و ما باید به شورای امنیت برویم.

در این میان، در مسکو وزیر امور خارجه روسیه گفته بود که قضیه باید قبلا از جنبه های مختلف در مذاکرات پنج عضو دائمی شورای امنیت (فاتحان جنگ جهانی دوم و دارندگان حق وتو) مورد بررسی قرارگیرد، روسیه با هرگونه تصمیم عجولانه و یا دیکته شده غرب مخالفت خواهد کرد.

روش چین تا آن روز هنوز به درستی روشن نبود و تنها، معاون وزیر امور خارجه چین به دیپلمات ایرانی مقیم پکن گفته بود که جانب ایران را رها نخواهد نساخت.

دولت ایران در پی یک رای گیری در آژانس، در قبال دولت هایی که جانب غرب را گرفته بودند واکنش شدید نشان داد و تهدید به قطع داد و ستد کرد.

دولت محمود احمدی نژاد از آغاز کار، سیاست دولت قبلی (محمد خاتمی) درمورد پژوهش های اتمی را به کنار گذارده و این پژوهش ها را از سرگرفته و به ایستادگی در برابر تهدیدهای غرب ادامه داده است.

نخستین اظهارات هیلری کلینتون به عنوان وزیر امورخارجه دولت «اوباما» نشان داد که این دولت هم همان سیاست دولت جورج دبلیو بوش را در قبال برنامه اتمی ایران دنبال خواهد کرد؛ البنه با روشی دیگر. بانو کلینتون در جلسه ۱۳ ژانویه ۲۰۰۹ کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا در این باره گفته بود: ما به تلاش خود برای متوقف کردن برنامه های اتمی ایران ادامه خواهیم داد، ایران نباید سلاح اتمی داشته باشد. ما ازطرق دیپلماتیک پیش خواهیم رفت ولی گزینه های دیگر را از نظر دور نخواهیم داشت. ما در قبال ایران با دولت های نگران دست یافتن ایران به اسلحه اتمی تبادل نظر خواهیم داشت و تصمیماتمان را هماهنگ خواهیم کرد. روش ما که احیاء رهبری جهانی آمریکاست دیپلماسی توام با «سمارت پاور» است. دولت بوش نیروی نظامی را وسیله اجرای سیاست قرارداده بود.

۲۰۰۶م:رزگر امین که صدام حسین و تنی چند از همکارانش را محاکمه می کرد ۱۴ ژانویه ۲۰۰۶ استعفای خود را از ریاست دادگاه تسلیم داشت. وی که یک «کرد» است پس از این که دلسردی مردم از جریان محاکمه و نیز دلخوری دولتهای آمریکا و عراق را از رفتار نرم خود با صدام مشاهده کرد کناره گیری خودرا اعلام داشت زیرا که هر دو طرف را از کار خود ناراضی دید.

تک فارس www.takfars.ir

۱۶۴۱: هلند ی ها که از آغاز این قرن وارد رقابتهای استعماری اروپائیان در آسیا شده بودند و پا جای پای پرتغالیها می گذاردند بندر مالاکا را که ناظر بر راه دریایی چین و ژاپن با اروپاست از دست پرتغالیها خارج ساختند و خود بر جای آنان نشستند.

۱۶۹۰: کلاری نت (نوعی ساز بادی ــ قره نی) اختراع شد.

۱۷۹۹: دولت تازه تاسیس ایالات متحده نخستین سفارش بزرگ خرید اسلحه را داد و از کارخانه «الی ویتنی» ده هزار ماسکت (تفنگ ساچمه باروتی) خریداری کرد.

۱۹۲۹: امان الله پادشاه افغانستان که به یک دژ نظامی پناهنده شده بود به سود برادرش که تنها سه روز پادشاه بود کناره گیری کرد.

۱۹۶۳: (۲۴ دیماه ۱۳۴۱ خورشیدی) در تهران اعلام شد که از این پس درانتخابات ایران از کارت الکترال استفاده خواهد شد.