فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ تیر

۳۰۷م:در ژوئیه سال ۳۰۷ میلادی (نیمه اول این ماه و احتمالا دهم ژوئیه) هرمز دوم، شاه ساسانیایران اجازه داد که تصویر همسر او – دختر پادشاه (محلی) کوشان – بر سکه ضرب شود. هرمز دوم که «تاریخ» اورا به عنوان «عادل و نیک نفس» مورد قضاوت قرار می دهد و هفت سال و چهار ماه سلطنت کرد، نخستین شاه ایران بود که سکه با تصویر شهبانویش ضرب و به جریان گذاشت. شهرت فروتنی و باگذشت بودن هرمز دوم از زمانی وارد تاریخ شد که وی پس از کناره گیری پدر بیمارش «نرسی» از سلطنت و به شاهی رسیدنش تا زمانی که پدر زنده بود اجازه نداد که اورا به عنوان «شاه» خطاب کنند.

۱۳۳۰ش:بعد از ظهر ۲۳ تیر در سال ۱۳۳۰خورشیدی مصادف با ۱۴ ژوئیه۱۹۵۱ شهر تهران شاهد یک تظاهرات وسیع بود که به دعوت حزب توده برگزار شده بود. این تظاهرات در اصل به منظور اعتراض به ورود آورل هریمن – دیپلمات آمریکایی – به تهران صورت گرفت که قبلا در روزنامه ها نوشته بودند می خواهد از سوی ترومن رئیس جمهوری وقت امریکا، بین ایران و انگلستان میانجیگری کند. چپگرایان با مداخله آمریکا در مساله نفت و بسط نفوذ این دولت در ایران مخالف بودند و در روزنامه هایشان نوشته بودند که امریکا پسر انگلستان است و دست هر دو دولت در یک کاسه است. چپگرایان تهران همچنین مدعی بودند که آمریکا می خواهد جای انگلستان را در ایران و خاور میانه بگیرد و اگر چنین شود، این منطقه خط اول آتش میان دو ابر قدرت شرق و غرب قرار خواهد گرفت (در آن زمان دو قدرت رقیب در جهان وجود داشت که قدرت شرق در سال ۱۹۹۱ فروپاشید).

۱۸۱۶م: ۱۴ژوئیه زادروز فیلسوف، نویسنده و دیپلمات فرانسوی «ژوزف آرتور کنت دو گوبینو» است که در سال ۱۸۱۶ به دنیا آمد و ۶۶ سال عمر کرد و فرضیه ها، کتب و داستانهای متعدد از خود برجای گذارد. وی مدتی به عنوان دیپلمات ارشد (سفیر) فرانسه در تهران اقامت داشت و در اینجا این فرصت را به دست آورده بود که به پژوهش های خود در زمینه نقش نژاد در پیشرفت های فرهنگی ادامه دهد.

تکفارس آی آر

۱۷۸۹م:مورخان، ۱۴ ژوئیه (یکصد و نود و چهارمین روز از سال شمسی میلادی) را یکی از روزهای پر تحول و انقلاب در طول سال نوشته اند. از جمله تحولات مهم این روز؛ فتح زندان باستیل به دست انقلابیون فرانسوی در سال ۱۷۸۹ و آزاد کردن زندانیان سیاسی بود. کودتای سرلشکر عبدالکریم قاسم در ۱۹۵۸در عراق که به سلطنت «ساخت لندن» در این سرزمین پایان داد و بعدا «انقلاب» نامیده شد، رویداد دیگر این روز است. این کودتا که ضمن آن نخست وزیر و ولیعهد عراق هم کشته شدند تبعات متعدد داشت ازجمله استمداد پادشاه اردن از آمریکا برای حفظ مقام خود و کشاندن هرچه بیشتر پای آمریکا به منطقه بود. قاسم مدعی مالکیت عراق برکویت شد که سرآغاز ماجرایی دنباله دار است. قتل قاسم در کودتای بعثی ها با کمک غرب جریان دیگری را باعث شده است که ادامه دارد. در اثنای تحول عراق، رسانه های غرب انتقال نیروهای دولت مسکو به مرزهای جنوب غربی شوروی به حمایت از قاسم را که عنوان کرده بودند مارکسیست است نه ناسیونالیست، بیش از حد بزرگ کردند و به همین صورت محبوبیت ناسیونالیسم عرب به رهبری جمال عبدالناصر را. شاه ایران با استفاده از این سر و صدای رسانه ای و هیاهو، بیش از پیش خود را در دامن آمریکا فرو برد.

۱۷۸۹م:۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹، آزادی طلبان فرانسوی زندان باستیلBastille را که محل نگهداری زندانیان سیاسی و مخالفان نظام سلطنتی فرانسه بود و به مظهر استبداد شهرت داشت تصرف، زندانیان را آزاد و در ساختمان آتش افکندند. با فتح باستیل، انقلابیون جرات بیشتری به دست آوردند، در کار خود راسخ شدند و انقلاب فرانسه ادامه یافت که نظام سیاسی ــ اجتماعی نه تنها فرانسه بلکه سراسر جهان را دستخوش دگرگونی ساخت و از آن زمان ۱۴ ژوئیه «روز ملی» فرانسویان و به روز آزادی معروف شده است. چهار سال پیش در جریان مراسم این روز، ژاک شیراک رئیس جمهور فرانسه از یک توطئه ترور نجات یافت.

۱۹۵۸م:در روزی چون امروز (۱۴ ژوئیه) در سال ۱۹۵۸ ، یک کودتای نظامی در عراق که توسط ژنرال متمایل به مارکسیسم ــ عبدالکریم قاسم ــ صورت گرفت به نظام سلطنتی کوتاه مدت این کشور پایان داد . ضمن این کودتا فیصل دوم پسر غازی پسر فیصل اول پادشاه هاشمی وقت ، افراد خانواده اش و نیز نخست وزیر عراق کشته شدند.

www.takfars.ir

۱۸۶۷م:۱۴ ژوئیه سال ۱۸۶۷ مهندس آلفرد نوبل سوئدی که سال پیش از این «دینامیت» را اختراع کرده بود، قدرت انفجاری آن را به معرض تماشای عموم گذارد.

«نوبل» که در۲۱ اکتبر ۱۸۳۳ در شهر استکهلم در یک خانواده سوئدی صنعتگر و مهندس به دنیا آمده بود تحصیلات خود را در رشته مهندسی، و تخصص شیمی در روسیه به اتمام رساند و دراندک مدتی در ۲۰ کشور به تاسیس شعب کارخانه اقدام کرد.

آزمایشگاههای کارخانه های او در نیمه دوم قرن ۱۹ موفق به ۳۵۰ اختراع و طرح تازه شده بودند از جمله ماده منفجره «تی . ان . تی».

وی از راه تولیدات شیمیاتی دارای ثروتی چشمگیر شده بود، ولی از آنجا که احساسی لطیف داشت و دست به قلم بود از این که ماده منفجره ساخته بود که ممکن بود در کشتن و تخریب ابنیه از آن استفاده شود دچار نوعی عذاب وجدان و عدم رضایت از خود شده بود و چون چاره ای به نظرش نمی رسید سرانجام تصمیم گرفت که ثروت خود را وقف دادن جایزه به کسانی کند که در هرسال بزرگترین خدمت را به بشریت کرده باشند.

۱۸۷۸م:"همایش سیاسی برلین" 14 ژوییه سال ۱۸۷۸ میلادی مرکب از قدرتهای اروپایی وقت قلمرو عثمانی را محدود کرد؛ بوسنی و هرزگوین را به اتریش بخشید، به رومانی استقلال داد، دعاوی عثمانی در قفقاز را به نفع روسیه مردود اعلام داشت و به انگلستان این حق را داد که جزیره قبرس را به تصرف خود درآورد.

"تاریخ نگاران" این تصمیمات محصول آن همایش را "تعیین سرنوشت دیگران پشت درهای بسته در اروپا" عنوان داده اند. این وضعیت از آن پس نیز هربار به صورتی ادامه داشته است.

۱۸۶۲: بانو «فلورنس بسکام» ، نخستین زن آمریکائی که مدرک دکترا گرفت به دنیا آمد . وی در سال ۱۸۹۳ از دانشگاه جان هاپکیز در رشته زمین شناسی دکترا گرفت.

۱۹۰۰: نیروهای اعزامی قدرتهای وقت از جمله آمریکا و ژاپن منطقه تیانشان چین را تصرف کردند و خارجیان را از محاصره وطندوستان چینی معروف به « مشت زنان » که از مداخله بیگانگان در امور میهنشان به جان آمده و قیام کرده بودند خارج ساختند.

تک فارس

۱۹۳۴: کار کشیدن لوله نفت از موصل در عراق به ساحل لبنان ( مدیترانه ) تکمیل شد.

۱۹۷۱: نیروهای اردن نخستین تلاش را برای سرکوب کردن افراد مسلح فلسطینی آغاز کردند.

۱۹۸۸: ایران موضوع حمله موشکی از سوی یک ناو آمریکایی به یک هواپیمای مسافربر خود در آسمان خلیج فارس را در سازمان ملل مطرح کرد.

۱۹۸۸: ۲۰۰ هزار تن در جمهوری ارمنستان( شوروی ) دست به راهپیمایی زدند و خواهان الحاق قره باغ به آن جمهوری شدند.

۱۹۱۱: انگلستان و ژاپن پیمان اتحاد خود را برای چهار سال دیگر تمدید کردند.

۱۹۹۰: وزیر صنایع انگلستان که گفته بود آلمان می کوشد بر اروپا مسلط شود مورد اعتراض قرار گرفت و از سمت خود کناره گیری کرد.