تک فارس
حسین (ع) چراغ هدایت و کشتی نجات است
محصولات معتبر
محصولات معتبر

فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

۱۲۸۷ش:زد و خورد عوامل مشروطه خواه که نام مجاهد بر خود نهاده بودند با نیروهای دولتی که آنان را عمله استبداد می خواندند در اسفندماه ۱۲۸۷ خورشیدی به اوج خود نزدیک می شد. این زد و خورد ها تقریبا در همه نقاط کشور مشاهده می شد. در گیری ها از آغاز این سال به صورت مشاجره لفظی شروع شده و از خرداد ماه که محمدعلی شاه تنی چند از نمایندگان مجلس را توقیف کرد رو به شدت گذارد و داوطلبانی که برای محافظت از مجلس جمع شده بودند نام مجاهدان مشروطه بر خود نهادند که این عنوان درسراسر کشور مصطلح شد.

از اواخر همین ماه بود که گروههای متعدد در تبریز، اصفهان ، کرمان و شیراز به مخالفت با سلطنت محمد علیشاه که مورد حمایت روسیه بود برخاستند که به همه آنان مجاهد اطلاق می شد.

از آغاز تیر ماه محمد علی شاه مخالفت خود را با مجلس علنی ساخت و از دوم تیر ماه قزاقها و قوای دولتی به فرماندهی افسران روس به محاصره مجلس و حمله به منازل مخالفان شاه دست زدند و چون مجاهدان مسلح از مجلس دفاع کردند در همین روز به فرمان سرهنگ لیاخوف افسر روس ساختمان مجلس به توپ بسته شد و جمع تلفات دوم تیرماه از سیصد کشته تجاوز کرد و عده ای از نمایندگان مجلس ، ناشران روزنامه ها و مخالفان شاه به سفارت انگلستان پناه بردند و فرهنگ تحصن در سفارتخانه ها را بیش از پیش گسترش دادند که رواج یافت و نقطه ضعفی در تاریخ ما ایرانیان شد.

با اخطار سرهنگ لیاخوف که سفارت انگلستان را هم به توپ خواهد بست ، پای این دو دولت بیش از پیش به این ماجرای ظاهرا داخلی کشیده شد و نماینده دولت انگلستان در تهران شدیدا اعتراض کرد .

شاه در تهران حکومت نظامی اعلام داشت و سرهنگ لیاخوف را که مورد تنفر انگلیسی ها بود فرماندار نظامی کرد و روز بعد به دستور محمدعلی شاه که به باغ شاه نقل مکان کرده بود در همین محل چهار ناشر روزنامه از جمله ملک المتکلمین و میرزا جهانگیر خان را اعدام کردند و مجلس برای سه ماه تعطیل شد.

تکفارس آی آر

محمدعلی شاه که مورد اعتراض سفیران انگلستان و فرانسه !!! قرار گرفته بود از این پس تا مدتی سیاست به نعل و به میخ زدن را درپیش گرفت . از یک طرف والیان و فرمانداران موافق مشروطه را یکی پس از دیگری بر کنار و هواداران خود را به جای آنان می گمارد و از سوی دیگر پنهان شدگان و متحصن شدگان را مورد عفو قرار می داد و دستور محافظت از اموالشان را صادر می کرد.

این سیاست کار ساز نشد و شهرها همچنان صحنه زد و خورد مسلحانه مخالفان او( به نام مجاهد مشروطیت ) و موافقان او ( موسوم به عمله استبداد ) بود . کار زدو خورد که مردم عادی از آن آسیب بیشتری می دیدند رو به گسترش بود و امور از کنترل خارج می گشت که محمدعلی شاه پس از به دست آوردن تایید پاره ای از روحانیون از جمله شیخ فضل الله نوری اواخر آبان ماه ۱۲۸۸ مشروطیت را ابطال کرد.

این اقدام محمد علی شاه بر دامنه زد و خورد ها افزود که در اسفند به اوج خود نزدیک شد و مجاهدین گیلان کنترل شهر رشت را به دست گرفتند و محمد ولی خان تنکابنی (بعدا سپهسالار) را به رهبری خود برگزیدند .

در حالی که در آذربایجان میان مجاهدین و قوای روسیه و در شهرهای شرقی فارس و سایر نقاط بین مجاهدان و قوای دولتی جنگ بود سردار اسعد با سواران بختیاری از اصفهان و مجاهدان گیلان از رشت به سوی تهران به حرکت در آمدند و در تیرماه ۱۲۸۸ وارد تهران شدند و محمدعلی شاه را که به محل تابستانی سفارت روسیه در قلهک پناه برده بود بر کنار کردند . در تمام این مدت و بعد از آن اتگشت دو رقیب اروپایی ــ انگلستان و روسیه ــ در کار بود. مجاهدان معمولی که با شکست محمد علی شاه اعتباری کسب کرده بودند بعدا در بعضی نقاط درد ساز شدند که دولت مجبور شد در کشور اعلام خلع سلاح کند و ….

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

www.takfars.ir

۱۲۹۰ش:مورگان شوستر (مورگن شوستر) آمریکایی که به تصویب مجلس شورای ملی برای سر و سامان دادن به مالیه ایران و ایجاد یک خزانه نوین برای ما استخدام و وارد ایران شده بود ۲۳ اسفندماه ۱۲۹۰ (۱۳ مارس ۱۹۱۲ ) و با اولتیماتوم روسیه از ایران خارج شد. استخدام او بدون جلب موافقت قبلی انگلستان و روسیه صورت گرفته بود که طبق موافقتنامه دو جانبه سال ۱۹۰۷ سن پترزبورگ وطن ما را میان خود به مناطق نفوذ قسمت کرده بودند!.

شوستر پس از تاسیس یک خزانه داری کل برای ایران و اعلام این واقعیت که تا ایرانیان عادت به دادن مالیات؛ به میزان واقعی نکنند این کشور از بدبختی و دشواری ها خارج نخواهد شد یک واحد پلیس مالیات و حافظ خزانه داری مرکب از عده ای ژاندارم تشکیل داده بود که روسها با این کار او هم موافق نبودند. شوستر پیشنهاد کرده بود که [بمانند آمریکا] تعلل در پرداخت مالیات جریمه سنگین و تقلب در آن کیفر زندان و سلب القاب [سلطنه، دوله و …] داشته باشد.

دولت وقت روسیه (دولت تزار) که نمی خواست وضعیت مالی دولت ایران سر و سامان یابد و استقراض از خارج با بهره سنگین و دادن امتیازهای سیاسی دیگر را متوقف سازد [به اشاره لندن] هشتم آذر ماه ۱۲۹۰ خورشیدی (۲۸ نوامبر ۱۹۱۱) به ایران یک اولتیماتوم سه ماده ای تسلیم کرده بود که ماده اول آن اخراج شوستر و ماده دیگرش خودداری از استخدام خارجی بدون جلب موافقت قبلی روسیه و انگلستان بود!.

مجلس شورای ملی این اولتیماتوم را رد کرد که ۲۴ آذر (۱۴ دسامبر) دولت روسیه به ایران اخطار کرد که اگر ظرف ۴۸ ساعت مفاد اولتیماتوم را اجرا نکند نیروهای آن کشور که به حرکت در آمده اند وارد تهران خواهند شد.

در این میان یپرم خان رئیس پلیس تهران (از ارامنه و از مجاهدان مشروطیت) به مجلس اندرزداد که به مصلحت است اولتیماتوم روسیه را بپذیرد که مجلس پذیرفت و چهار روز بعد مراتب به شوستر ابلاغ شد که دیگر سمتی ندارد و پلیس او [پلیس مالیه] نیز منحل شده است. شوستر درخواست غرامت کرد و در بهمن ماه غرامت مورد مطالبه او پرداخت و یک مهلت چند هفته ای نیز به وی داده شد تا ایران را ترک کند.

شوستر پس از بازگشت به آمریکا خاطرات خود از اقامت در ایران شامل مشاهدات و ضعفهایی را که دیده بود در کتابی منتشر ساخت که تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است. این کتاب وخامت اوضاع ایران و مداخلات خارجی در آن زمان را به وضوح منعکس کرده است و تاکید برآن دارد که دادن مالیات در ایران باید به صورت یک عادت ملی درآید و تا مسئله مالیات حل نشود مسائل دیگر ایران از میان رفتنی نخواهد بود.

در دهه جاری [قرن ۲۱] وسیعا به نظرات مورگن شوستر اشاره و استناد شده است ولی دیدیم که در مارس ۲۰۰۹ و هنگام بررسی بودجه سال مالی بعد در مجلس نه تنها به گرفتن مالیات واقعی از درآمدها و بویژه "کپیتال گین" توجه آنچنانی نشده بود بلکه سوبسیدهای دولتی و ازجمله سوبسید سوخت خودروها و دادن کمک مالی به روزنامه ها ادامه خواهد یافت. گرفتن مالیات از فروش بنزین از ۲۵ فوریه سال ۱۹۱۹ و از ایالت اروگون آمریکا آغاز و جهانی شده است. میزان این مالیات در برخی از کشورها بیش از بهای نفت خام است.

نظر شوستر بعدا توسط دکتر شاخت آلمانی که به ایران دعوت شده تا برای اقتصاد نابسامان راه حلی بیاید تایید شده بود.

استخدام مستشار آمریکایی برای مالیه ایران به شوستر ختم نشد و در سال ۱۳۲۱ (۱۹۴۲) دولت ایران برای تمشیت امور مالیه خود یک آمریکایی دیگر به نام دکتر میلسپو را استخدام کرد. وی که در اسفند ماه این سال (مارس ۱۹۴۳) کار خود را در تهران آغاز کرده بود بعدا با مخالفت مدیر وقت بانک ملی رو به رو شد و در اسفند ماه ۱۳۲۲ (درست یک سال بعد ) از ایران خارج گردید و اعلام داشت که مقامات ایرانی، خودشان نمی خواهند که مسئله مالیات در این کشور حل شود؛ شاید هم می ترسند که عصیان روی دهد و مقام و منافع شان را از دست بدهند.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

تک فارس

۱۳۲۲ش:مهمترین رویدادمجلس شورای ملی در اسفند ماه ۱۳۲۲ مخالفت شدید دکتر مصدق نماینده اول تهران با تصویب اعتبار نامه سید ضیاء طباطبایی یزدی بود که پس از سالها سکونت در فلسطین به ایران باز گشته و از یزد به نمایندگی مجلس انتخاب شده بود. دکتر مصدق در مخالفت با عضویت سید ضیاء در مجلس به تشریح کودتای ۱۲۹۹ خورشیدی که سیدضیاء نخست وزیر آن شد پرداخته و آن را یک کودتای انگلیسی خوانده بود . دکتر مصدق در نطق خود گفت که سید ضیاء یک عامل خارجی است و ضدیت با او یک وظیفه میهنی و واجب است. دکتر مصدق در همین نطق اشاره کرد که برای نخستین بار در عمر خود مردم اصفهان او را به مجلس فرستاده بودند وچون به سی ساله بودن وی تردید شد خودش کنار رفت تا احترام مقررات محفوظ ماند و در اینجا هم سید ضیاء که بهتر از هر کس می داند چه به روزگار این کشور آورده است بهتر است خودش کنار برود. نمایندگان حزب توده از جمله دکتر رادمنش نیز درخواست رد اعتبار نامه سید ضیاء را کردند ، ولی هنگام اخذ رای ، اکثریت به آن رای مثبت داده بودند.

سید ضیاء که دراراضی خود در سعادت آباد تهران زندگی می کرد در شهریور ۱۳۴۸ در ۸۰سالگی در گذشت. وی تا پایان عمر تماسهای خود را باسیاسیون حفظ کرده بود که معمولا جمعه ها به دیدنش می رفتند و چون در آن زمان سعادت آباد در خارج از شهر بود ژاندارمری تهران مکلف شده بود که مامور مخفی بگذارد و گزارش کسانی را که با او دیدار می کردند به شاه بدهد.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

۲۰۰۸م:۱۳ مارس ۲۰۰۸ (۲۳ اسفند ۱۳۸۶) اعلام شد که بانو مریم فیروز کمونیست معروف ایران و از بانوان انقلابی جهان در تهران فوت شده است.

رسانه هایی که خبر درگذشت بانو مریم فیروز را منتشر کرده بودند از او به عنوان یکی از دو دبیرکل مشترک حزب توده ایران از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ نام برده بودند.

مریم دختر عبدالحسین میرزا فرمانفرما، شاهزاده قاجار، همانند اسکندرمیرزا از جوانی یک انقلابی کمونیست بود. وی به دلیل عقایدش که نمی خواست «فرمانفرما»ی انسان دیگری باشد؛ نام خانوادگی خود را تغییرداده بود.

مریم و شوهرش ـ نورالدین کیانوری نوه شیخ فضل الله نوری ـ بخشی از سالهای عمر را در دربدری و فرار گذرانیده بودند. در سال ۱۳۴۴ یک محکمه نظامی تهران غیابا کیانوری را به اعدام و همسرش مریم را به حبس ابد محکوم کرده بود. مریم پس از فرار شوهرش به اروپا، سالها در تهران پنهان و هر روز در یک خانه بسر می برد تا بالاخره وی نیز از وطن فرار و در اروپا به سایر سران فراری حزب توده پیوست و سالها در آلمان شرقی به تدریس سرگرم بود و در سال انقلاب (۱۳۵۷) به ایران بازگشت و در انقلاب شرکت جست و …. در پی درگیری دولت جمهوری اسلامی با حزب توده ایران در دهه ۱۹۸۰ و درجریان جنگ عراق با ایران، کیانوری مدتی در زندان اوین بازداشت بود و پس از آن با همسرش مریم، در تهران به نوعی تحت نظر زندگی می کردند. کیانوری چند سال پیش از مریم درگذشت.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

۱۸۸۳م:کارل مارکس صاحب فرضیه سوسیالیسم خالص (سوسیالیسم علمی) ۱۴ مارس سال ۱۸۸۳ در لندن درگذشت که در همین شهر مدفون است. مارکس هنگام مرگ ۶۴ ساله بود. وی مولف «مانیفست کمونیست» و کتاب کاپیتال است که حاوی اندیشه هایش هستند. «مانیفست کمونیست» که در سال ۱۸۴۸ انتشار یافت پلاتفورم کمونیسم شناخته شده است.

مارکس فرضیه های سوسیالیستی همزمان و یا پیش از خود را به عنوان سوسیالیسم انقلابی نمی پذیرفت و آنها را خرده بورژوازی، سوسیالیست بورژوازی و … خطاب می کرد، که به باور او به برابری کامل مردم نخواهند انجامید. از نظر مارکس، بورژوازی (توانگری) در هر شکل نوعی کاپیتالیسم است.

T A K F A R S

مارکس معتقد به لغو مالکیت زمین و ابزارهای تولید (کارخانه و کارگاه) توسط افراد و قرار گرفتن آنها در دست جامعه و ابطال حق ارث بود. به علاوه، مصادره ثروتها و ملی و مشترک بودن آنها، تصمیم گیری مرکزی (تمرکز قدرت و اختیارات ملی در مرکز)، تضمین شغل برای همه، همچنین همگانی بودن تامین امکانات رفاهی و بازنشستگی و از کار افتادگی، رایگان و یکنواخت و در دسترس همگان بودن آموزش و پرورش و بهداشت تا نگرانی ها از میان برود و تضاد طبقاتی که به زعم او عامل اصلی رویدادها در طول تاریخ بوده است محو شود.

مارکس که از دانشگاه برلن دکترا گرفته بود روزنامه نگاری را حرفه خود قرار داده بود و مدتها سردبیر روزنامه بود. وی به مدت ۱۱ سال نیز مفسر و مقاله نویس روزنامه امریکایی «نیویورک تریبیون» بود و مطالب خود را از اروپا برای این روزنامه ارسال می داشت و ارسال می داشت.

مارکس که روی اهمیت امر اقتصاد در تحول تاریخ تاکید می کند زاده آلمان بود و فرضیه های خود را بر پایه شرایط جامعه آلمان که از آن شناخت کامل داشت طرح زیری کرده بود . ولی، این فرضیه ها در روسیه که جامعه اش آمادگی پیاده کردن آنها را نداشت به آزمایش در آمدند.

با وجود فروپاشی شوروی هنوز هواداران عقاید مارکس که مشابهت بسیار به نظرات مزدک ایرانی – متفکر قرن ششم میلادی دارد در سراسر جهان کم نیستند.

از آنجا که نابرابری ها برای بشر نسل نوین (که نسبت به نسل گذشته روشنتر، آگاهتر و حساستر است) قابل تحمل نیست و نارضایی خود را به صوّر مختلف و روزانه در گوشه و کنار جهان نشان می دهد پس از فروپاشی شوروی، راه های تازه برای سوسیالیستی کردن جوامع ارائه شده است که مشابهت بیشتری به عقاید سن سیمون (سنت سایمون) فرانسوی و «اوون» دارند تا مارکسیسم و مزدکیسم. تازه ترین این ایسم ها «سوسیالیسم قرن ۲۱» عنوان دارد که اندیشه آن را هوگو چاوس مطرح ساخته و دارد آن را در ونزوئلا پیاده میکند. این نوع سوسیالیسم ترکیبی عملی از فرضیه های سوسیالیستی قدیمی تر به اضافه اندیشه های ملی گرایانه سیمون بولیوار است. لاتین های قاره آمریکا که عمدتا مخلوطی از بومیان هستند گرایش چشمگیر به سوسیالیسم نوع تازه نشان داده اند. بومیان قاره آمریکا پیش از ورود کریستوفر کلمبوس اروپایی به آن قاره دارای نوعی زندگانی سوسیالیستی بودند.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

۱۹۳۲م: ۱۴مارس ۱۹۳۲ جورج ایستمن مخترع فیلم عکاسی ژلاتینی نواری و سایر ابزارهای عکاسی و صاحب و بنیادگذار کارخانه کداک در ۷۷ سالگی خودکشی کرد. ایستمن به علت سخت شدن بافتهای ستون فقرات زمین گیر شده بود و نمی خواست بقیه عمر را به آن صورت بگذراند و متکی به کمک دیگران باشد و به همین جهت به عمر خود پایان داد. وی پس از ساختن فرمول تهیه فیلم ژلاتینی ، کارخانه کداک را در سال ۱۸۸۸ در شمال ایالت نیویورک تاسیس کرد.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

۱۹۴۲م: ۱۴مارس ۱۹۴۲ ، پس از خروج ژنرال مک آرتور از فیلیپین ۷۶ هزار تن نیروهای آمریکایی و فیلیپینی تحت فرمان او در منطقه بتان فیلیپین به اسارت ارتش امپرانوری ژاین در آمدند . ژاپنی ها تصور می کردند که بیش از ۲۵ هزار اسیر نخواهند داشت و خود را برای سه برابر این عده آماده نکرده بودند. بنابراین نزدیک به ده هزار تن از اسیران از گرسنگی و سختی شرایط و پیاده روی طولانی تا محل اردوگاه جان سپردند. ژاپنی ها سپس همه جزایر فیلیپین را تصرف کردند. فیلیپین از آغاز قرن ۲۰ از مستعمرات آمریکا بود . قبلا فیلیپین متعلق به اسپانیا بود که در جنگ از آمریکا شکست خورد و فیلیپین و گوام را در شرق وکوبا و پورتوریکو را در غرب از دست داد.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

تک فارس www.takfars.ir

۲۰۰۸م:در پی قتل یک دانشجوی دوره دکترا در دانشگاه دوک (ایالت کارولینای شمالی آمریکا) به نام «آبیجیت ماهوتو» از کشور هند و سرقت پولش از آپارتمانی در همسایگی دانشگاه، پنجم مارس ۲۰۰۸ نیز «ایو کارسونEve Carson» بیست و دو ساله دانشجوی سال آخر دانشگاه دولتی کارولینای شمالی (واقع در ۱۹ کیلومتری دانشگاه دوک) ربوده و جسد او که با اصابت پنج گلوله کشته شده بود به دست آمد. «ایو» درعین حال رئیس انجمن دانشجویان این دانشگاه بود. خانواده «ایو» که دختری زیبا بود در ایالت جورجیای آمریکا زندگی می کنند. چند ساعت پس از مشاهده جسد «ایو»، اتومبیل او نیز در نزدیکی دانشگاه به دست آمد. اشیاء داخل کیف دستی «ایو» بسرقت رفته بود.

image فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۳ اسفند

باتوجه به اینکه چهارم مارس ۲۰۰۸ (یک روز پیش از این واقعه)، عینا به همین صورت یک دانشجوی ۱۸ ساله دختر از ایالت جورجیا که در دانشگاه «آبورنAuburn» در ایالت آلاباما تحصیل می کرد کشته شده بود، گمان رفت که میان دو قتل رابطه ای وجود داشته باشد. جسد لورن بورک Lauren Burk نیز که هدف گلوله قرار گرفته بود در کنار یک راه به دست آمده بود؛ حال آنکه اتومبیلش در پارکینگ دانشگاه آتش زده شده بود. وضعیت اتومبیل و جسد نشان می داد که لورن هم احتمالا به خاطر پولش و با تهدید اسلحه ربوده شده بود.

پلیس بعدا یک نظامی سابق بازگشته از عراق به نام «کورنتی لاکهارت (سیاهپوست)Courtney lockhart» را به اتهام قتل «لورن» دستگیر کرد و با اینکه وی هنور اعتراف به قتل نکرده، مادر او بانو «کاترین ویلیامز» از قتل لورن ابراز تاسف کرده و گفته است که پسرش «کورنتی» پس از بازگشت از عراق چیز دیگری شده بود و کورتنی سابق نبود. کورتنی (و در آن زمان) ۲۳ ساله ۱۶ ماه در عراق بود.

در این میان، پلیس کارولینای شمالی متوجه شد که پس از قتل ایو کارسون، از کارت اعتباری او برای دریافت پول از ماشین مربوط سوء استفاده شده ولی دوربین امنیتی ماشین، تصویر فرد سوء استفاده گر را گرفته که در داخل اتومبیلش نشسته بوده و در تصویر در صندلی عقب اتومبیل هم مرد دیگری دیده می شود.

پلیس با دادن این تصویر به رسانه ها، موفق به دستگیری هر دو شد که هر دو سیاهپوست و «دماریو اتواترDemario Awater» و «لارنس لووتLawrence Lovette» نام دارند، اولی ۲۱ ساله و دومی ۱۷ ساله است که هر دو بازداشت شده اند. پلیس ۱۳ مارس ۲۰۰۸ اعلام کرد که قاتل «ماهوتو» دانشجوی هندی هم لووت ۱۷ ساله بوده که این کار را با کمک مرد دیگری انجام داده بود.

۱۷۹۴: الی ویتنی اختراعش ، دستگاه پنبه پاک کنی (جین) را به نام خود به ثبت داد.

۱۹۱۴: عثمانی و صربستان با امضای یک معاهده صلح به اختلافات طولانی خود پایان دادند.

۱۹۲۳: دیوان عالی آلمان فعالیت حزب ناسیونال سوسیالیست (نازی) را در آن کشور ممنوع کرد ، ولی ده سال بعد این حزب انتخابات آلمان را برد و قدرت را در این کشور به دست گرفت.

۱۹۳۹: جمهوری چک اسلواکی منحل شد.

تکفارس

۱۹۶۲: دکتر علی امینی نخست وزیر وقت در پایان دیدار طولانی خود از چند کشور اروپایی اعلام کرد که دولت ایران از نظر مالی ورشکسته است . با انتشار این مطلب بهای زمین و خانه در تهران شدیدا پایین آمد و ظرف چند روز به نصف سابق رسید.

محصولات معتبر
محصولات معتبر