فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۲ آذر

۴۰۲م:پس از دو سال مطالعه و بررسی، ۱۳ دسامبر سال ۴۰۲ میلادی یزدگرد یکم از دودمان ساسانی بر تجدید سازمان نیروهای مسلح ایران صحه گذارد. روابط حسنه ایران و روم در زمان یزدگرد یکم این فرصت را به ژنرالهای ایران داده بود که بنشینند و پس از نزدیک به دو قرن، باتوجه به اوضاع جهان آن زمان و تهدید های تازه و با استفاده از تجربه گذشته به نوسازی سازمان ارتش بپردازند.

طبق سازمان تازه که جزئیات آن در آرشیوهای منتقل شده از قسطنطنیه به رم در سال ۱۴۵۳ آمده است، نیروهای مسلح ایران به چهار ارتش به این شرح تقسیم شده بودند:

ارتش یکم؛ قرارگاه ستاد در شهر مرو. واحدهای این ارتش موظف به جلوگیری از مهاجرت و یا تجاوز مسلحانه اقوام زرد و نیمه زرد آسیای مرکزی و چین شمالغربی به این سوی سیردریا (سیحون) بودند. هیچگاه و در هیچ شرایطی از واحدهای این ارتش جز در همان منطقه نباید استفاده می شد، زیرا که به نظر طراحان این سازمان بندی ورود اقوام مذکور که تمدنی عقب مانده و اخلاقیاتی ضعیف داشتند به قلمرو ایران نه تنها تجاوز ارضی بود بلکه تخریب فرهنگی جبران ناپذیر بشمار می رفت. واحدهای معروف به مرزبان که قبلا به وجود آمده بودند و در مرزهای شمالشرقی مستقر بودند باید ضمیمه این ارتش می شدند. در این ارتش، نسبت سوار و پیاده یک و دو بود.

ارتش دوم؛ قرارگاه سیّار. واحدهای این ارتش متساویا به دو سپاه تقسیم و در طرفین دریای گرگان (دریای مازندران ـ دریای قزوین = «کاسپین») مستقر و از دربند قفقاز تا معابر داغستان و نقاط رخنه خزرها در غرب آرال (شرق دریای مازندران) محافظت می کردند. واحدهای این ارتش به نسبت چهار و یک سوار و پیاده باید بودند.

ارتش سوم ؛ قرارگاه تیسفون ، این ارتش از مرزهای غربی و شمال غربی و پایتخت حراست می کرد و بازدارنده رومی ها تا رسیدن ارتش های دو و چهار بود.

تکفارس آی آر

ارتش چهارم؛ قرارگاه سپاهان (اصفهان). این ارتش کمکی و احتیاط بود و جز آن قسمت از این ارتش که در سیستان و «قندهار امروز» مستقر بود، برای کمک به ارتشهای دیگر اعزام می شد. ستاد این ارتش در شرایط جنک مامور بسیج نیرو و جمع آوری و آموزش سرباز بود. نسبت رده ها نیز متغییر بود.

این تقسیم بندی نشان می دهد که خطری در پارس (فارس امروز ، کرمان و یزد ، مکران و جزایر ) وجود نداشت.

این سازمان تا پایان حکومت ساسانیان به مدت نزدیک به دو ونیم قرن تغییر نیافت . همین انعطاف ناپدیر بودن این سازمان از دلایل شکست ایران ازاعراب شد و یزدگرد سوم ارتش یکم را به کمک نطلبید ، بلکه خود پس از شکست نهاوند به سوی قرارگاه این ارتش در مرو رفت که کشته شد و پسر او هم نتوانست از واحد ثابت ارتش چهارم در سیستان استفاده کند. پس از فرو پاشی ارتش یکم بود که اقوام غز ، سلجوقیان و به ماورالنهر مهاجرت کردند.

پس از پیوستن ایران به پیمای مرکزی (سنتو در دهه ۱۹۶۰ باردیگر نیروهای نظامی ایران که شامل ده لشکر بود به چهار ارتش تبدیل شدند.

www.takfars.ir

۱۳۰۱ش:۲۲ آذر ۱۳۰۱ هجری خورشیدی، ایران دارای نخستین قانون استخدام شد. این قانون که از همان زمان به بعد بارها به عناوین «استعماری»، تحمیلی، «زیان آور» و … مورد انتقاد قرار گرفته ویژه موسسات دولتی بود و برغم ادامه انتقادها و به وجود آوردن یک طبقه «پشت میز نشین»، یک بوروکراسی پیچیده و در بعضی ادوار فساد اداری پایه قوانین بعدی و از جمله قانون استخدام سال ۱۳۴۵ هجری خورشیدی قرار گرفته است. عیب بزرگ این قانون منحصر به فرد در دنیا! که در کشورهای دیگر نظیر آن یافت نمی شود دادن عنوان استخدام رسمی به یک طبقه از کارمندان (در برابر پیمانی، روزمزد و دستمزدی و جدا کردن کارمند از کارگر) و سپس ترفیع خودکار سنواتی و دادن گروه و پایه و امتیازات دیگر است. به عبارت دیگر ، مزد کارمند تازه کار که کار مشخصی را انجام می دهد به مراتب کمتر از کارمندی است که چند سال پیش ازاو استخدام شده و همان کار را انجام می دهد!. چرا؟. این چرا در طول ۸۷ سال گذشته بی پاسخ مانده است.

دولتهای وقت بدون توجه به حق عموم مردم به برخورداری از یک نظام بازنشستگی جامع و از کار افتادگی ، این مزایا را به کارمندان دولت دادند و آنان را عملا ارباب مردم کردند و به صورت یک طبقه متمایز از دیگران درآوردند. همین امنیت شغلی ، بدون تنبیه و مجازات ، باعث هجوم مردم به استخدام شدن در دوایر دولتی و گرفتن مدارک تحصیلی بی نتیجه جهت ارتقاء و … شده است.

این سئوال هم هنوز بی پاسخ مانده است که چرا مستشاران خارجی امور استخدامی ایران در صدد اصلاح این وضعیت و دست کم پیاده کردن مقررات کشور خود در ایران بر نیامده بودند . همین مقررات استخدامی پیچیده و غیر علمی ایران یکی از عوامل بوروکراسی بد و عقب ماندگی وطن ماست.

دولتهای وقت معلوم نیست که به چه دلایلی از تجربه درخشان و مهم آیین نامه استخدام برای انتشارات و رادیو در زمان نصرت الله معینیان که پایه را بر دستمزد روزانه و انجام به میزان معین گذارده بود استفاده نکردند . این قاعده سبب شده بود که انتشارات و رادیو با حداقل کارمند بهترین تولید را داشته باشد .

قانون استخدام کار گری ایران هم که تاکنون بر حسب شرایط ، نه مبنای علمی ، بارها اصلاح شده است بمانند سایر کشورها ، خدمتی به کل جامعه نیست .

در دهه های گذشته صدها بار به دولتهای وقت تاکید شده بود که درست نیست هزینه های اداری ایران از جمله حقوق کارمندان و مستمری بازنشستگان ازدرآمد نفت ( دلارهای نفتی ) که منطقا ویژه سرمایه گذاری و عمران است پرداخت شود که این توصیه لازم با بی اعتنایی رو به رو شده است. هزینه های عادی کشور باید از محل مالیات ها تامین شود.

۱۳۵۸ش:میراشرافی ناشر روزنامه آتش، نماینده اسبق مجلس و مالک چند کارخانه در اصفهان در این روز در سال ۱۳۵۸ تیرباران شد. محکمه انقلاب اصفهان اورا به اعدام محکوم کرده بود. میراشرافی متهم شده بود که از عوامل آمریکا در ایران بود و فعالانه در کودتای ۲۸ مرداد شرکت کرده بود و ضمن تصاحب چند کارخانه در اصفهان چند کارگر را کتک زده بود که به مرگ یکی از آنان منجر شده بود.

۱۰۴۸م:ابوریحان محمد بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی ۱۳ دسامبر سال ۱۰۴۸ میلادی (۲۲ آذر) در شهر غزنه (افغانستان امروز) وفات یافت. او درنیمه سپتامبر سال ۹۷۳ میلادی درمنطقه خوارزم که در قلمرو سامانیان بود به دنیا آمده بود و زادگاه او که در آن زمان روستای کوچکی بود بعدا به «بیرونی» تجدید نام داده شده است.

بیرونی در ریاضیات، هیأت (علوم فضایی)، فیزیک، زمین شناسی و جغرافیا سرآمد دانشمندان عصر خود بود. دائره المعارف علوم چاپ مسکو ابوریحان را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده است. در بسیاری از کشورها نام بیرونی را بر دانشگاهها، دانشکده ها و تالار کتابخانه ها نهاده و به او لقب « استاد جاوید » داده اند.

تک فارس

بیرونی گردش خورشید، گردش محوری زمین و جهات شمال و جنوب را دقیقا محاسبه و تعریف کرده است. خورشید گرفتگی هشتم آوریل سال ۱۰۱۹ میلادی را در کوههای لغمان (افغانستان کنونی) رصد و بررسی کرد و ماه گرفتگی سپتامبر همین سال را در در غزنه به زیر مطالعه برد.

۱۵۴۶م:پرتغالیها که با هدف استعمار ، از راه دریایی که خود یافته بودند وارد هند شده و نقاطی را در ساحل غربی هند برای اشغال و ایجاد پایگاه جهت دست اندازی به سایر مناطق مشرق زمین از جمله خلیج فارس در نظر گرفته بودند ۱۳ دسامبر سال ۱۵۴۶ در جنگ بر نیروهای حکمران گجرات هند پیروز شدند و موفق به پیاده کردن نقشه خود گردیدند.

نیروهای حکمران گجرات سی برابر پرتغالیها بودند ولی چون اسلحه آتشین در اختیار نداشتند شکست خوردند . هندیها تا زمان این پیروزی به پرتغالیها روی خوش نشان نداده بودند که برتری اسلحه (توپ و تفنگ ) ، آنان را مرعوب کرد . اسیب پذیری دیگر هندی ها این بود که یک دولت واحد نداشتند و دولت دهلی بر مناطق جنوبی مسلط نبود.

این رویداد به دولتهای غرب درس داد که نه تنها باید برتری تسلیحاتی خود را حفظ کنند بلکه نیابد امکان دهند که ملل دیگر به جنگ افزار موثر دست یابند و نیز باهم متحد شوند . این تجربه پرتغال به صورت یک میراث برای غرب باقی مانده و یک سیاست عمومی آنها شده است .

در آن زمان جمعیت همه پرتغال به پایه یک شهر هند نمی رسید و ترس از جمعیت زیاد مشرق زمین هم عامل دیگری برای ترس استثمارگران بوده است ، و این ترس از وقتی زیاد شده است که متوجه شده اند که این جمعیت از تحمل تلفات بیمی به دل را ه نمی دهد؛ مثال بارز آن را چینی ها در اوایل دهه ۱۹۵۰ در جریان جنگ کره با عبور از رود « یالو » از خود نشان دادند.

۱۹۲۰م:جامعه ملل ۱۳ دسامبر سال ۱۹۲۰ تصمیم به ایجاد یک دادگاه جهانی در شهر لاهه گرفت. این دادگاه پس از تاسیس سازمان ملل وظایف بیشتری به دست آورد که اخیرا به تصویب مجمع عمومی این سازمان موضوع دادرسی بین المللی و تعمیم آن وارد مرحله جدی خود شده، یک دادگاه بین الملل کیفری بوجود آمده و احتمال گسترش دادرسی های جهانی افزایش یافته است که مورد نیاز مبرم ملل است.

۱۹۴۴م:سیزدهم دسامبر سال ۱۹۴۴ یک خلبان کامیکاز (حمله انتحاری) نیروی هوایی امپراتوری ژاپن خود را بر ناو سنگین امریکایی «نشویل» کوبید که ضمن از کار انداختن این کشتی ۱۳۸ تن از افسران و ملوانان آن هم کشته شدند. عملیات کامیکازی («کامی» به معنای خدا ــ «کازی» یعنی باد) که طی آن خلبانان ژاپنی هواپیمای پر از مواد منفجره خود را به ناوهای آمریکایی در آبهای خاور دور می کوبیدند تلفات و زیانهای سختی وارد آورد که فصل جداگانه ای را در تاریخ جنگ جهانی دوم به خود اختصاص داده است.

T A K F A R S

۲۰۰۳م:۱۳ دسامبر ۲۰۰۳ صدام حسین تکریتی که از روز سقوط بغداد ناپدید شده بود در ناحیه الدوّار واقع در ۱۵ کیلومتری جنوب تکریت و نه چندان دور از دجله در حفره ای در یک خانه روستایی دستگیر شد. وی یک تفنگ و یک تپانچه با خود داشت ولی از آنها برای مقابله با نظامی آمریکایی که پوشالهای روی حفره را عقب زده بود استفاده نکرد و جرات خودکشی هم نداشت. در آن روز صدام با آن قیافه و وضعیت، در ذهن بیننده یک آدم مفلوک را تداعی می کرد. صدام مقداری شوکلات و ۷۵۰ هزار دلار با خود داشت. برای نشان دادن صدام ۲۵ میلیون دلار پاداش تعیین کرده بودند که همین پاداش باعث لو رفتن او شده بود. تعیین پاداش نقدی همچنین باعث لو رفتن دو پسر صدام در ماه ژوئیه ۲۰۰۳ شده بود که هردو مقاومت کرده و کشته شده بودند. صدام حسین (رئیس جمهور پیشین عراق) که در طول عمر و حتی در لحظه اعدام کینه ایرانی را از دل بیرون نکرد بعدا محاکمه و اعدام شد. وی بیش از هرفرد دیگر به ایران و ایرانی آسیب وارد ساخته است.

۱۵۷۴: سلطان سلیم دوم امپراتور عثمانی در حمام به علت لیزخوردن بر زمین افتاد و درگذشت . وی پس از شکست در جنگ دریایی « لپانتو » در سواحل قبرس از ناوگان مشترک اسپانیا ، اتریش ، پاپ و ونیز و از دست دادن ۲۳۰ کشتی جنگی دچار انچنان اندوهی شده بود که از خوابگاهش بندرت بیرون می آمد و به شراب پناه برده بود. دوسال بعد از اوهم شاه طهماسب صفوی شاه ایران درگذشت.

۱۸۱۶: نخستین اسکله خشک ( محلی که کشتی را پس از بیرون کشیدن از آب تعمیر می کنند و یا این که کشتی نو را در انجا می سازند و بعد به آب می اندازند) در بندر بوستون امریکا ساخته شد.

۱۹۱۶: درجریان جنگ جهانی اول، بهمن در منطقه تیرول در کوههای آلپ ۱۶ هزارسرباز اتریشی و ایتالیایی را زنده به گور کرد و یک تن جان سالم به در نبرد ــ رویدادی که تاریخ نظیر آن را ثبت نکرده است .

۱۹۲۸: سنجاق کراوات به بازار آمد.

۱۹۵۹: ژنرال آیزنهاور رئیس جمهوری وقت آمریکا در جریان دیدار از ۱۱ کشور در سه قاره وارد تهران شد و پنج ساعت در اینجا توقف داشت و با سران ایران گفتگو کرد.

۱۹۶۶: آمریکا در جریان جنگ ویتنام بمباران شهر هانوی را آغاز کزد.