فهرست وقایع و رویدادهای تاریخی مهم ۲۱ خرداد

۲۲۶م:اردشیر پاپکان بنیادگذار دودمان ساسانیان یازدهم ژوئن در سال ۲۲۶ میلادی سکه زرین «شعله جاویدان» را پول ملی (سراسری) ایران اعلام داشت و به جریان گذارد.

وی این سکه را در سال ۲۲۴ میلادی در «پارس» به عنوان واحد پول رایج در محل ضرب کرده بود. بر یک روی این سکه که نمونه های آن در موزه ها موجود است نقش «شعله جاویدان» حک شده است که در ظرفی روی ستونی قرار داده شده و زبانه می کشد.

۲۵۶م:دهم ژوئن سال ۲۵۶ میلادی، ارتش ایران پس از شکست دادن ارتش روم، شهر سلوکیه شمالی (واقع در ترکیه امروز) که رومیان آن را «زوگما» می خواندند و در کنار فرات قرار داشت و پایگاه اصلی ارتش روم در شرق مدیترانه بود تسخیر کرد.

شاپور یکم پس از تسخیر سلوکیه آناتولی (متفاوت از سلوکیه بین النهرین)، اجازه نداد که سربازانش کوچکترین آسیب به آثار هنری این شهر ثروتمند و یادگار دوران سلوکی ها برسانند و به همین دلیل مجسمه ها، موزائیک کاری ها، تونل های سنگی و انبارهای زیر زمینیی این شهر برای انسان امروز به همان صورت دست نخورده باقی مانده و باستان شناسان در برنامه «نوا» که هفتم ژوئن ۲۰۰۵ از تلویزیون عمومی آمریکا (پی بی اس) پخش شد از این کار شاپور یکم قدردانی کردند.

تکفارس آی آر

۲۵۰م:یازدهم ژوئن سال ۲۵۰ میلادی کتابخانه گندی شاپور (جندی شاپور در خوزستان) که بزرگترین کتابخانه دنیای باستان و نخستین کتابخانه عموی ـ پژوهشی جهان بشمار آورده شده است آغاز بکار کرد ولی تکمیل آن تا آوریل ۲۵۲ میلادی ادامه داشت. دانشگاهی که در همین محل و به همین نام دایر شده بود نیز بزرگترین مرکز آموزش و پژوهش پزشکی، فلسفه (حکمت) و ادبیات دنیای قدیم خوانده شده است. در این دانشگاه استادان ایرانی، هندی، یونانی و رومی تدریس می کردند. باید دانست که نخستین کتابخانه جهان مرکب از آجرک نبشته (تابلت) در سال ۶۳۰ پیش از میلاد توسط آشور بانیپال در شهر نینوا (بین النهرین) تاسیس شده بود.

۱۲۸۷ش:در پی استقرار محمدعلی شاه قاجار در باغ شاه (پادگان حرّ) که در آن زمان بیرون از دروازه های تهران بود و دستگیری تنی چند از رجال مخالف روش حکومتی خود و مغرض خواندن آنان و سپردن انتظامات پایتخت به واحدهای قزاق به فرماندهی ژنرال پالونیک، افسر روس، از ۲۱ خردادماه ۱۲۸۷ مخالفت با شاه از شیراز آغاز شد و شیرازیان از بزرگان شهرهای دیگر خواستند که عزل محمد علی شاه را تقاضا کنند. طولی نکشید که بزرگان کرمان و اصفهان و سپس چند شهر دیگر از جمله تهران و تبریز نیز بپا خاستند.

۱۳۳۵ش: ۲۱خرداد سال ۱۳۳۵هجری (۵۱ سال پیش در روزی چون امروز) دولت وقت اعلام کرد که از سال تحصیلی آینده تحصیل در دانشگاه تهران رایگان خواهد بود و از دانشجویان پولی دریافت نخواهد شد. در آن زمان با این که درآمد سالانه ایران از صدور نفت به دویست میلیون دلار هم نمی رسید (اینک سالانه حدود ۵۵ میلیارد دلار است) تعلیمات عمومی نیز رایگان و یکنواخت بود. بعدا که ایران دارای دانشگاههای متعدد شد، تحصیل در همه دانشگاههای دولتی رایگان بود و از اواسط دهه ۱۳۵۰، موسسات غیر دولتی آموزش عالی هم از دریافت شهریه و هرگونه پول دیگر از دانشجویان منع شدند و از همان سال پرداخت کمک هزینه به دانشجویان نیز آغاز شد.

www.takfars.ir

۱۹۸۴م:«انریکو برلینگوئر» که ۱۲ سال بر حزب کمونیست ایتالیا رهبری کرد دراین روز در سال ۱۹۸۴ درگذشت . وی یک اشراف زاده بود که از جوانی مارکسیسم را راه نجات بشر تشخیص داده و به حزب کمونیست ایتالیا پیوسته بود. پدر بزرگ وی ناشر روزنامه و پدرش از آشنایان « پالمیرو تولیاتی » کمونیست برجسته ایتالیا بود و چون فرزندش را شیفته مارکسیسم یافت به جای ایجاد سد در برابر او ، وی را نزد تولیاتی برد و وبه او معرفی کرد. برلینگوئر برای مطالعه مارکسیسم و اطلاع از تجربه شوروی در این زمینه به مسکو رفت و در بازگشت مسئول سازمان جوانان حزب کمونیست ایتالیا شد وی معتقد بود که اگر اشتیاق به یک ایدئولوژی از جوانی در یک فرد تقویت نشود ، بعدا به سهولت می توان راه او را تغییر داد.

۱۹۳۲م:«آتول فوگارد Athol Fugard» نویسنده ای که همه تلاش خود را در راه حذف هرگونه تبعیض از زندگی بشر بکار برده است ۱۱ ژوئن سال ۱۹۳۲ در جمهوری فدرال آفریقای جنوبی به دنیا آمد. معروفترین کتاب او « گره خون » عنوان دارد که شرح مظالم نظام اقلیت سفید پوست آفریقای جنوبی نسبت به رنگین پوستان است.

بیشتر کارهای « فوگارد » نمایشنامه است . نوشته های او انعکاس واقعیات زندگانی روزمره است. هرزمان که در مراسمی فوگارد را به عنوان نویسنده بزرگ معرفی کرده اند گفته است که هیچ بزرگی در خود نمی بیند، جز این که مهارت او در توصیف حقایق از شماری دیگر از مردم عادی بیشتر است.

۱۸۶۷م:«شارل فابری» فیزیکدان فرانسوی که لایه های اوزون را کشف کرد ۱۱ ژوئن سال ۱۸۶۷ به دنیا آمد و ۷۸ سال عمر کرد. وی ضمن مطالعه مبحث نور ، متوجه این لایه ها در جو بالای زمین شد .

۱۱۸۴م:طبق برآورد «اراتوستنس» ریاضیدان، جغرافیدان و فضاشناس یونانی تبار و محاسبات تقویمی قرون معاصر، شهر تروا یازدهم ژوئن سال ۱۱۸۴پیش از میلاد به دست یونانیان ویران شد. یونانیان اواخر آوریل (۴۸ روز پیش از تکمیل ویرانی) وارد این شهر شده بودند. «هومر» شاعر نابینای یونان باستان در «ایلیاد» به توصیف جنگ افسانه مانند تروا (ربوده شدن هلن دختر اسپارتی به این شهر، در اسارت «پاریس» تروایی قرار گرفتن او و …) پرداخته است.

۱۹۵۰م:نیکلای بولگانین که در دهه ۱۹۵۰ سه سال رئیس شورای وزیران ( نخست وزیر ) شوروی بود ۱۱ ژوئن ۱۸۹۵ در شهر گورگی روسیه به دنیا آمده بود. او که یک مهندس صنایع بود از جوانی وارد حزب کمونیست شد . بعدا شهردار مسکو ، وزیر دفاع شوروی و معاون نخست وزیر این کشور شد. استالین وی را وارد دفتر سیاسی حزب کمونیست کرد و خروشچف به دلایلی کمک کرد که بولگانین برجای مالنکف ( که پس از مرگ استالین ، نخست وزیر شوروی شده بود ) بنشیند و از۱۹۵۵ تا ۱۹۵۸ در این سمت باقی بماند.

تک فارس

۱۹۶۳م:«نگو دین دیم» رئیس وقت ویتنام جنوبی یک کاتولیک بود و دولت او با اکثریت بودایی میانه خوبی نداشت و اعتراض آنان را باخشونت پاسخ می گفت و این در حالی بود که درگیری دولت سایگون (ویتنام جنوبی) با ویت کنگ ادامه داشت. ۱۱ ژوئن سال ۱۹۶۳ «کوان دوک» روحانی بودایی به منظور اعتراض به رفتار بد دولت اقلیت کاتولیکهای ویتنام جنوبی نسبت به اکثریت بودایی این سرزمین و نیز به خاطر برقراری صلح، در یک خیابان سایگون در ملاء عام خودسوزی کرد و جان داد.

۱۹۴۰: نروژ که مورد حمله نظامی آلمان قرار گرفته بود و دهم ژوئن تسلیم شده بود به تصرف نیرهای هیتلر درآمد.

۱۹۲۵: رضا شاه ضمن دیدار از آذربایجان حاضر شد با اسماعیل آقا سمیتقو که قبلا چند بار با صدها مرد مسلح در مناطق مرزی ایران با ترکیه ایجاد نا امنی کرده بود ملاقات کند.

۱۹۶۷: شورش نژادی در شهر تمپا در ایالت فلوریدای آمریکا آغاز شد.

۱۹۷۹: یک فروشنده آهن آلات به نام حسین مهدیان که سالها در همسایگی روزنامه اطلاعات ــ در خیابان خیام ــ مغازه داشت اعلام کرد که موسسه مطبوعاتی کیهان را خریداری کرده و پرداخت بدهی های این موسسه که صاحب آن ( دکتر مصباع زاده ) وطن را ترک گفته بابت بهای آن بر عهده گرفته و از این پس مدیر و ناشر کیهان است. کیهان چندی بعد مصادره شد.

۱۹۸۲: زد و خورد نیروهای اسرائیل و سوریه در لبنان پایان یافت . اسرائیل نزدیک به ۳۰ هزار نیرو وارد جنوب لبنان کرده بود.

۱۹۹۸: پروفسور« چارلز کد» زیست شناسی که اکتشافات مهم در زمینه بیوشیمی و حساسیت ( آلرژی ) بدن و نقش هیستامین در این عکس العمل کرده بود در ۸۷ سالگی در گذشت. پروفسور کد سازنده داروی آنتی هیستامین بود. وی همچنین ثابت کرد که هنگام پرواز با هواپیما ، خون بیشتری متوجه پای سرنشینان هواپیما می شود.

۱۹۹۹: نیروهای ناتو پس از برقراری ترک مخاصمه میان اعضای این پیمان و یوگوسلاوی و وعده این کشور به خارج ساختن نیروهای خود از کوزوو، وارد این منطقه شدند.

T A K F A R S